Wednesday, April 13, 2022

2394. Thơ PHẠM NGỌC LƯ Đề thơ trước mộ thanh xuân

Nhà thơ Phạm Ngọc Lư (1946-2017)

 

Có người bảo ta ngu

Không thèm ăn thóc nhà Chu

Bỏ về quê ăn cỏ

Có kẻ khoái ta ương gàn càn rỡ

Dám chê rượu nhà Tần

Thứ rượu cung đình của phường hiển vinh quý tộc

Tuổi mới ba mươi

Có ai ngờ ta uống hèn nuốt nhục

Lấy giẻ rách che tai

Cắm chông gai rào miệng

Nhặt nhạnh gia tư ít đồ tế nhuyễn

Trèo lên xe trâu

Lui về quê kiểng

Mài răng gặm nhấm cái thanh bần

 

Lượm lặt nứa tre che căn lều nhỏ

Phên cửa phong phanh suốt ngày no gió

Người quen tâng bốc gọi mao lư

Kẻ nôm na kêu đích danh nhà cỏ

Chẳng hay ho gì cỏ với mao

Thời bất lợi voi đành làm chó

Phong tống thời lai giun đất hóa rồng

Góp nhặt chợ trời đầy hai túi chữ

Túi đựng thánh hiền kê đầu giường ngủ

Túi đựng tầm phào

Lộn tùng phèo phàm phu tục tử

Thoải mái gác chân

Lựa trong gia tài một mớ phong vân

Đem ra chợ chiều rêu rao thanh sắc

Tội cô láng giềng thật thà nháy mắt

Khổ chị góa chồng mời mọc môn khoai

 

Tìm trong gia phong mấy lời răn dạy

Hiểu đâu nhất thời

Đâu là vạn đại

Than ôi !


Cái khôn mới hôm qu

Hôm nay bỗng trở thành cái dại

Quay lưng với đời ư ?


Dòng đời cuồn cuộN

Biển đời lợn cợn

Bảy đục ba trong

Quay mặt với người ư ?


Mặt người sắc nhọn

Biển người sao mà ghê rợn

Đua chen hôi lợi bòn danh


Đâu dám ví mình với Đào Uyên Minh (*)

Tụng Quy khứ lai từ

Cứ ngỡ chính mình đang u hoài cảm thán

Ngộ dĩ vãng chi bất khả gián

Tri lai dã chi khả truy (**)

Hề ! Mời quá khứ nâng ly

Hề ! Mời vị lai so đũa

Ta như kẻ lỡ thời

Giỏi giang gì mà tri với ngộ

Chỉ biết hôm nay giày rơm áo cỏ

Vinh danh quân tử cố cùng ! (***)

 

Ba mươi năm bổng bồng bông…

Ngơ ngác quay về gia hương cố thổ

Lá tre lợp dày mái cỏ

Bão giông quằn quại mao lư

Bao nhiêu năm ta vẫn còn ngu

Sáu mươi tuổi chắc gì không càn rỡ

Dẫu đọc hết một trăm bồ chữ

Vẫn thua đau một đứa lòn trôn

Đứng giữa chợ chiều sao nhớ chị khoai môn

Bỗng thương năm xưa cô láng giềng thuần phác

Lướt thướt mây trôi

Dập dờn tóc bạc

Một mình ta !

Như bóng ma nhô lên từ đêm thiên cổ

Một mình ta lơ ngơ chôn nỗi niềm ly gia biệt thổ

Nền nhà xưa mọc lên nấm mộ

Chữ đề bia tức tưởi tím bầm :


        Ghê thay ! Thiên địa phong trần
        Nơi đây… yểu mệnh thanh-xuân-một-người !

 

tháng 11 - 2005

PHẠM NGỌC LƯ

 

 (*)  ĐÀO TIỂM (365 – 427) tự UYÊN MINH người đời Đông Tấn, Trung Hoa. Ông làm huyện lệnh ở Bành Trạch, chán cảnh lòn cúi quan trường, than thở “ta đâu phải chỉ vì 5 đấu gạo (tức lương bổng) mà phải khom lưng ư ?”, bèn trả áo mão cho triều đình, lui về quê ẩn cư, viết bài Quy khứ lai từ để bày tỏ chí hướng. Người đương thời rất ngưỡng mộ sự cao khiết của ông, tặng ông danh hiệu Tĩnh Tiết Tiên sinh.

 

(**)  Hai câu nầy trích trong Quy khứ lai từ. Nghĩa : nhận ra chuyện dĩ vãng là không thể ngăn lại được, biết việc tương lai thì có thể đuổi theo.

 

(***)  Quân tử cố cùng, tiểu nhân cùng nhi lạm hỷ !

          (Khổng Tử - sách  Luận Ngữ)

Người quân tử cố chịu đựng với sự khốn cùng; kẻ tiểu nhân gặp khốn cùng thì làm điều tham lạm