Wednesday, December 6, 2023

3141. TRẦN HẠ VI Ba bài thơ

Nhà thơ Trần Hạ Vi

KHÚC HÁT TƯỜNG VI

Tình yêu hát vang trên những xác người
la liệt xác tài khoản
những cái tên trong tưởng tượng
con chữ nằm chết ngổn ngang
những câu chuyện dở dang
sẽ không bao giờ kết thúc

Những gì em viết ra
như định mệnh
Kẻ chép sử túng thiếu già nua
sống dưới cây cầu bắc qua sông Seine
thế kỷ 16
quả cầu thủy tinh tiên tri
quyền năng hay gánh nặng

Em viết một trang vào đời anh
những con chữ rùng mình
níu kéo
lạnh ngắt đôi tay

sáng nay một giấc mơ đi hoang
chiếc email quên xóa dòng tên
lắc mình thành sự thật
em lắc mình biến mất

cho anh giữ chút niềm tin còn sót lại
ngăn kéo cuối cùng
giấu một đóa tường vi

07.10.2021


NỖI NHỚ MÙA ĐÔNG

Em nhớ anh mùa đông
Trời lạnh lắm
Có thể ôm em vào lòng không
Có thể hôn em không

Người ta bảo mùa đông
Là mùa của tình nhân
Là mùa thú rừng chui vào hang trốn tuyết
Gấu mút tay quên đói
Anh có mút tay không

Nếu muốn sưởi ấm
Anh hãy nhét em vào túi áo
Ngực phải
Nhét thêm một que diêm
Nhưng đừng đậy nắp

Em sẽ xoa đầu anh
Chúng ta ngồi
mút tay
cùng

03.12.2022


GIA VỊ TÌNH YÊU

Em yêu anh thật nhiều
Nhưng tình mình
ảo

chay

Em cắt mình ra thành mảnh nhỏ
Như cây xương rồng
Mỗi mảnh đem đi gieo trồng
Mọc thành một cây mới

Em cắt thơ ra thành từng miếng nhỏ
Mớm cho anh
Ăn ảo
Mà no

Tình yêu là con thú dữ
Ăn ít no lâu
Bội thực thì chết
Nhưng ăn hoài một món
Lâu dần cũng chết

Em xào nấu chữ
Mỗi ngày một món
Khi không có sức xào nấu nữa
Em cởi cúc áo
Vắt thêm vài giọt sữa
Erotica

Tình mình vẫn ảo

03.12.2022 

Tuesday, December 5, 2023

3140. Lê Chiều Giang MƯA HÀ NỘI

 

Nhà văn/Nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn (1936-2023)

“...Mổ trái tim.
Xem:
Không gì trong đó
Mở đôi bàn tay
Những thứ chẳng còn…”
[ LCG ]

Mưa rơi trong màn hình laptop, tôi thèm nghe tiếng mưa. Đêm nay.

Mưa Cali hiếm hoi, cứ như chẳng bao giờ muốn có.

Nhưng dù đã cố gắng cách mấy, tôi vẫn không thể nhận ra cái rì rào ướt át, chút rét mướt của gió đêm qua những giọt “mưa giả”, ” mưa máy móc”, “ mưa trong computer”.

Tôi mong, tôi ước ao tìm cho ra cái sướt mướt của anh Nguyễn Đình Toàn, nỗi nhung

nhớ về những đêm mưa Hà Nội, dù là đêm mưa nho nhỏ, mưa bão bùng, hay mưa dầm suốt hết cả đêm thâu…

Có ai tìm ra “mưa” của những năm xưa Hà Nội trong một Saigon vừa bước đến, một Saigon còn lạ xa? Saigon không ấp ủ những cơn mưa mơ màng tuổi mới lớn, khi Anh Toàn bỏ Hà Nội ra đi.

Mưa Saigon sầm sập, chấp chới trong ánh sáng kinh đô. Mưa ào ào, mưa bạt mạng như tiếng reo vui giữa lòng thành phố với trăm ngàn ánh đèn rực rỡ, yêu kiều.

Mưa Saigon chỉ đủ cho Nguyễn Đình Toàn, Thanh Tâm Tuyền, Cung Tiến, Mai Thảo xót xa, tiếc nhớ thêm về những dấu yêu xưa, những kỷ niệm cũ thời sống với Hà Nội…

 ________

Nhưng Saigon là của tôi, nơi sanh ra, ngày mới lớn.

Saigon những chiều thứ năm. Thoáng trong gió xa xăm có tiếng nói của Nguyễn Đình Toàn dặt dìu, ấm áp như thơ. Âm vang nhẹ rơi trong chút mơ màng của nắng chiều sắp tắt.

Saigon thứ năm, bàng bạc văn chương Nguyễn Đình Toàn với “Nhạc Chủ Đề”.

Nhạc như hương thơm rải trong lòng thanh thoát. Chúng tôi, những cô học trò nhỏ, đã thả hồn mơ theo mưa chiều, nắng sớm. Mắt nồng nàn đếm những chiếc lá vàng lao xao rơi rụng trước sân trường.

Saigon mưa vui, nắng hắt. Saigon líu lo.

Saigon. Chết.

Năm 1978, Khánh Vân, cô bạn rất đẹp của tôi ra Thanh Đa ngồi than thở. Chúng tôi nói về những lửa than của đời sống khó khăn, bên những bàng hoàng không tưởng, những biến động bất ngờ nhất của quê hương…

Có thêm chị Nguyễn Thị Thụy Vũ và anh Nguyễn Đình Toàn. Bữa cơm chiều với tô canh đổ thêm nhiều nước lã, đã vui hơn. Khánh Vân như góp thêm chút cười nói, chút rộn rã, xôn xao…

Cafe Thanh Đa, chúng tôi không thể bỏ sót dù trời đang mưa. Chị Vũ, Khánh Vân và tôi đội nón lá. Anh Toàn và Nghiêu Đề đi với đầu tóc ướt và luôn cả áo ướt.

Những ánh chớp sáng, với ầm ì sấm vang vọng, cũng không làm chúng tôi sợ hãi. Chị Thuỵ Vũ luôn bước những bước dài vội vã, làm anh Toàn phải réo theo:” Có phải Thuỵ Vũ sợ Tô Thùy Yên đang rượt sau lưng, đuổi bắt lại?…”. Chúng tôi cười đua cùng với tiếng mưa rơi và sấm trời vang động.

Khánh Vân có chút ước ao lạ lùng, xin được ngồi giữa trời với Cafe ướt át. Khánh Vân muốn hai đứa tôi tìm lại chút…tuổi thơ. Thuở bé bỏng có những nỗi buồn mông lung, khờ dại. Chúng tôi cứ buồn ngang xương, buồn một cách khơi khơi tưởng như sắp chết... Những mơ màng vẩn vơ, cũng có khi chỉ vì đã có một chiều thứ năm nào đó, lỡ nghe qua Đài phát thanh, có lời “xúi dại" của Nguyễn Đình Toàn.

Lời thiết tha bay theo mưa gió và nắng ấm của Sàigòn “...Hỡi em yêu dấu".

Mọi người xếp bàn ghế ngồi hết ngoài trời, dù mưa làm run lạnh.

Chị Vũ mượn guitar, nhưng chủ quán không bằng lòng vì sợ mưa làm hư hỏng. Tôi hát với mưa, tiếng mất tiếng còn bên gió lộng. Vân còn bầy đặt đốt điếu thuốc xin từ anh Nghiêu Đề. Thuốc không cháy, tôi hít hà mùi khét khét, nồng nồng khói của diêm …

“...Nếu một mai
Không còn ai đứng bên kia đời
Trông voi vói…”
[ Phạm Duy ]

Nỗi buồn suýt chút nữa đã rớt xuống trầm sâu, uẩn ức, nếu không có tiếng thở dài vội vã của anh Toàn:” Trời ơi, thôi đi chứ, mưa ướt và lạnh đến điên người. Hai bạn mà cứ đi tìm “tuổi thơ” cái kiểu này, thì đúng là hai bạn đã giết chết, đã làm mất cha nó cái “tuổi già” …”

Nhưng tiếng hát vẫn nỉ non, vẫn ngậm ngùi cùng đêm tối.

“...Có hay chăng là
Mưa rơi vì chúng ta
Mưa rơi. Và còn rơi
…Mưa rơi bạc đầu ai…”
[Phạm Duy]

_____________

Mưa Hà Nội âm u, mưa Saigon bạc bẽo không màu, trắng xoá.

Cuối cùng tôi đành thoát khỏi quê hương, tìm tới San Diego, nơi có chút màu lam chiều thanh tịnh.

Nhưng chỉ sau 14 năm, Anh Nghiêu Đề bỏ hết mọi vui buồn, bỏ luôn cả đời, ra đi.

Và rồi tôi cũng rời San Diego theo một nhân duyên mới. Tôi bỏ đi rất xa, tôi đi thật xa, và tôi đi xa lắm…

Anh Nguyễn Đình Toàn nhắn tôi về CA trước khi …quá muộn. Từ nơi xa xôi, biết về thăm rất khó, tôi hứa đại 6 tháng nữa. Anh rên rỉ :” Cái hẹn 6 tháng mới về lại CA, đã là cái hẹn lãng mạn nhất, với đầy đủ sự trễ tràng còn cộng thêm luôn cả lời thất hứa …”.

Nhưng có gì đâu, 5 năm rồi. Và tôi đã nhiều lần ghé thăm Anh.

California khi trở lại, tôi đã chẳng “Lạc lối tìm”. Vẫn những bảng đường quen xưa, ngõ cũ, nơi có Chị Thu Hồng và Anh ấm áp đợi chờ mỗi lần tôi hẹn ghé thăm

Vẫn căn nhà xưa, với những hoa cúc rực rỡ vàng trong sân nắng.

Anh và tôi vẫn cười vang sau những lần Anh buông lời đanh đá, có khi còn nhuốm thêm chút khắc nghiệt với đời. Anh nói xéo, nói thẳng, ghét khơi khơi… Anh bất mãn kinh niên với hết cả loài người và tất cả mọi điều trên thế giới. Mắng mỏ đời mà vô cùng sâu sắc, mỉa mai hết cả và thiên hạ nhưng lại vô cùng dí dỏm, có duyên…

Những câu chuyện chỉ có Nghiêu Đề, Duy Trác, Nguyễn Đình Toàn, Thuỵ Vũ mới thấm thía, mới cay đắng đủ để cùng nhau cười tung cười toé, cười thú vị trong suốt hết cả những năm dài.

—-------------------- 

Tôi viết như phục sinh lại chút hình bóng của người đã ra đi, những Nghiêu Đề, Trần Quang Lộc, Nguyễn Đức Sơn, Trần Tuấn Kiệt, Bùi Giáng, Văn Cao, Trương Đình Quế, Ngọc Dũng, Đinh Cường.

Viết cả cho những người còn đang thở. Dù thở dốc, thở hơi dài, có khi chỉ còn thở vài hơi rất ngắn: Ngô Thế Vinh, Nguyễn Thị Thuỵ Vũ, Khánh Trường, Duy Trác, Phạm Thiên Thư.

Saigon của tôi, mờ mờ những kỷ niệm đang dần xa, đang vật vờ chìm khuất.

 Nhưng Saigon vẫn giữ lại hết những chập chờn, những lung linh sáng của rất nhiều gương mặt bàng bạc như cổ tích, những năm xưa…

Duy nhất Anh Nguyễn Đình Toàn, tôi viết gửi Anh trong phút cuối của đời. Khi mà không ai còn đoán ra, không ai còn kịp thấy, đâu là ranh giới của một chấm hết nghiệt ngã và tối tăm:

Phút Lâm Chung.

Phút lãng đãng, phút mập mờ giữa ra đi và ở lại.

—------------------------

Cali không mưa nhiều như tôi hằng mong đợi. Nhưng đêm nay San Diego mưa, mưa nỉ non, mưa thầm thì, mưa to nhỏ.

Mưa mang theo những não nùng, những giá lạnh của khói hương xưa.

Tôi đang tìm lại giùm Anh những ướt át hắt hiu, chút âm u buồn, lặng câm và ảm đạm.

Giữ lại hết cả những lo âu, những sợ hãi đầy hoài nghi về nỗi chết.

Tôi buông lời réo gọi những cơn mưa trút nước, mưa như điên, mưa bạt mạng của  Saigon.

Nhưng tôi giữ lại giùm Anh chút mưa gió lê thê, mang mang cái giá rét âm u đầy thơ mộng của những đêm mưa phùn ngày xa xưa. Hà Nội.

.”...Mong cho người tìm về nơi sẽ đến
Ta chia tay ta chia lời vĩnh biệt”
[Nhạc NĐT]

Lê Chiều Giang

Monday, December 4, 2023

3139. ĐẶNG MAI LAN Con đường

Chân dung nhà văn Nguyễn Đình Toàn
qua ống kính nhiếp ảnh gia Nguyễn Bá Khanh


Cho đến lúc này, tôi tự hỏi có bao nhiêu con đường mình đã đi qua suốt những năm tháng có mặt trên đời? Nhiều lắm, những con đường quên lãng mất hút với thời gian. Và cũng có những con đường đã vạn lý xa, nhưng trăm năm đằm đắm nhớ nhung nếu như được sống trọn hết một kiếp người.


Tôi đã bước trên con đường đó vào một buổi sáng giữa tháng 10.


Baylor Drive, những tàn cây palmier jupon cao ngất, ngẩng mặt với trời xanh. Những cành cọ rũ xuống buồn bã vì trời không một gợn gió, nhưng lòng tôi như Tết, háo hức xuân tươi.
Như,
“khi em về trời xanh và gió mát
con đường mòn thơm lá mục quê hương” (1)

Nắng ấm loang trên những bờ tường của từng ngôi nhà nhìn từa tựa như nhau. Có thể đây là nơi cư ngụ của những cư dân lớn tuổi nên tất cả chìm trong êm ả, tĩnh lặng, không một bóng người qua lại. Trong thứ không gian trong vắt này, tôi nghĩ, nếu như có một chiếc lá lìa cành, tôi cũng có thể nghe rõ được âm thanh rơi rụng của nó. Thực ra, thứ âm thanh này tôi đã nghe, nhưng từ một giọng nói. Tôi đang nhớ lại và mường tượng ra nó, dù bây giờ, đất trời chưa hẳn vào thu, hoặc không có mùa thu nơi đây. Cỏ vẫn xanh ngát nằm khép nép bên vệ đường, cây lá vươn mình trên những vuông sân.

 

Đường dẫn vào ngõ. Ngõ hẹp, nhưng bên mỗi hiên nhà vẫn có những khoảng đất trồng đầy chuối, dù chỉ là những loại chuối kiểng. Những thân xanh bóng mượt và những tàu lá khiến tôi nghĩ đến một quê hương thu nhỏ (2)

 

Không phải là những con đường ngập đầy lá rụng của một Đà Lạt quá khứ mù sương, hay một lối đi quanh co, hai bên bờ đất viền quanh những bụi dã quỳ rực nắng. Cũng chẳng là con đường tỉnh lỵ vắng vẻ sớm khuya có những bến phà đưa người từ xã này sang huyện nọ. Những vùng đất tôi đã đi qua, nhìn thấy… theo một cách nào đó.

 

Tất cả đều xa lạ. Nhưng tôi biết, tôi sẽ gặp lại một nơi thân thiết của một thời. Nơi chốn đã cất giữ giùm tôi những tháng ngày tươi đẹp nhất đời mình.

Qua những bức tường màu của một thứ nâu-cam dang dở, tôi bước lên những nấc thang.

 

Tôi đã tìm thấy sau cánh cửa ấy, một quê hương thu nhỏ. Quê hương của những người Việt ly hương có di ảnh, bàn thờ người quá cố. Có nồi cơm điện, ấm trà, phích nước… Nhưng quê hương này còn có áo mơ phai bên những đám cháy cùng với tro than.

 

Và tôi thấy nó rõ ràng hơn, nó ở đấy. Đường cũ kia rồi, nơi của những sáng Sài Gòn, sân trường, lớp học. Đường xưa của những đêm xao xuyến từng giấc ngủ ngoan của bao thiếu nữ. Đường đêm chiến tranh mà dường như người ta không còn quan tâm đến ánh hỏa châu ngoài trời, hay tiếng súng đì đùng từ xa vọng lại. Nhìn nó, như một phế tích buồn hiu. Có gặp lại người yêu dấu cũ, cảm xúc của tôi cũng chỉ như thế. Bởi chính nó, con đường ấy là tình yêu, là tình đầu. Một mối tình không có người yêu.


Tác giả ngồi ở nhà NĐT với cuốn truyện dài “Con Đường”

Đọc tiếp...

Sunday, December 3, 2023

3138. TRẦN YÊN HÒA Nguyễn Đình Toàn, Nước Mắt Cho Sài Gòn

 

Trần Yên Hoà

Nguyễn Đình Toàn,

Nước Mắt Cho Sài Gòn

trần yên hòa (trái) nguyễn đình toàn (phải)

Năm 1966, tôi đang học đại học ở Sài Gòn thì cha tôi ở quê viết thư vào bảo: “Quê mình mất an ninh rồi, cha mẹ phải bỏ quê mà tản cư xuống quận lỵ tỵ nạn. Trong một đêm, địch về làng bắn giết, đốt phá nhà cửa của cán bộ làm việc bên phe quốc gia nhiều lắm, cha mẹ sợ quá nên phải tản cư xuống quận lỵ tạm trú, chứ ở quê không yên. Con cố gắng tự túc đi học nghe con.” Tôi đọc thư mà nghe buồn bã quá. Tìm đọc trên mục rao vặt trên các báo Chính Luận, Công Luận, tôi đi dạy kèm, đi giặt đồ cho một công ty thầu giặt đồ cho lính Mỹ, mà lương lậu chẳng đâu vào đâu. Tôi học không vô nữa, bèn nộp đơn xin đi dạy theo một thông cáo tuyển lựa giáo sư tư nhân dạy giờ của Bộ Giáo Dục. Sau đó mấy tháng, tôi được giấy của bộ Giáo Dục bổ nhiệm về dạy ở trường trung học Mộ Đức, Quảng Ngãi. 

Với nỗi buồn vui lẫn lộn. Buồn vì phải bỏ giảng đường đại học mới tập tểnh bước vào mấy năm. Vui vì mình sắp bước vào con đường mới, con đường dạy học. Đó cũng là mộng ước của tôi thời niên thiếu. Với lại, Quảng Ngãi tôi chưa biết đến bao giờ. Và cả Mộ Đức, một quận lỵ, vẫn nghe đồn rằng, đó là vùng xôi đậu, ban ngày quốc gia, ban đêm “giải phóng”. Nhưng tôi lại nghĩ, mình chỉ là thầy giáo quèn, gỏ đầu trẻ, có gì đâu mà sợ, nên tôi cũng vững tâm đến đó.

Mộ Đức là một quận lỵ buồn, không có phố xá, chỉ có con đường quốc lộ một chạy qua. Bộ chỉ huy chi khu và văn phòng quận hành chánh đóng chung bên kia đường, đối diện trường trung học, do một trung úy bộ binh làm quận trưởng kiêm luôn chi khu trưởng.

Tôi đã dạy học ở đó với những em học sinh tóc cháy vàng vì nắng gió và nhờ đó mà tôi vui.

Những buổi chiều quận lỵ thật buồn. Chênh chếch phía bên kia đường có một loa phóng thanh của chi thông tin bắt trên ngọn cây, hàng ngày thường mở đài Sài Gòn hay đài Quảng Ngãi cho dân chúng nghe tin tức. Một buổi chiều, cũng như mọi buổi chiều khác, tôi được nghe từ loa phóng thanh, một bài hát có tên Tình Khúc Thứ Nhất được xướng ngôn viên giới thiệu tác giả là Vũ Thành An, lời Nguyễn Đình Toàn, bản nhạc này, nhạc đã hay mà lời cũng quá hay:

Đọc tiếp...

Saturday, December 2, 2023

3137. Photography: SCIBILIA, SƯƠNG MÙ CUỐI THU - Photo by Phạm Cao Hoàng

SCIBILIA
sương mù cuối thu


Photo by Phạm Cao Hoàng
Scibilia, 12 tháng 2 năm 2023
Tặng Nguyễn Hữu và Hoàng Kim Chi.
Nơi đây đã từng in dấu chân các bạn.



Xem tiếp...

Friday, December 1, 2023

3136. Ca khúc mới: SỚM MAI THỨC DẬY MÌNH VỀ VIỆT NAM Thơ PHẠM CAO HOÀNG VĨNH ĐIỆN phổ nhạc Ca sĩ NGỌC QUY

Google images


Ca khúc mới

SỚM MAI THỨC DẬY MÌNH VỀ VIỆT NAM

Thơ PHẠM CAO HOÀNG

VĨNH ĐIỆN phổ nhạc

Ca sĩ NGỌC QUY

          

Hòa âm: Quang Đạt • Bè nữ: Nhóm bè Cadillac • Tranh: Đinh Cường • Hình ảnh: Google images • Slide show: Thiên Kim • Bài thơ (Viết năm 2012) được phổ nhạc vào năm 2023.

  

LYRICS

SỚM MAI THỨC DẬY MÌNH VỀ VIỆT NAM

 

ngủ đi em, đêm khuya rồi

sớm mai thức dậy cùng tôi lên đường

ngày mai trở lại cố hương

có đi biền biệt vẫn thương quê nhà

vẫn thương dưa mắm tương cà

thương con cò trắng bay qua cánh đồng

vẫn mơ về một dòng sông

nơi cha thương mẹ nơi ông thương bà

vẫn mơ về đất và hoa

nơi tôi đã gặp em và thương em

những ngày những tháng êm đềm

em trao tôi cả trái tim thật thà

ngủ đi em, đêm đã khuya

sớm mai thức dậy mình về Việt Nam 

__________________________________


Bấm vào đường dẫn dưới đây

để nghe ca sĩ NGỌC QUY trình bày ca khúc

SỚM MAI THỨC DẬY MÌNH VỀ VIỆT NAM



MUSIC SHEET + QR Code

3135. Thơ KC NGUYỄN Giao mùa

Google images


người đi tôi ở lại đây

lạnh giao mùa vẫn chưa gây rùng mình

mây chưa xuống thấp, bình minh

chưa xám ngắt, và trên cành lá thu

chưa theo ngọn gió phấn nâu

mang đi tất cả phù du lỡ làng

 

tôi không biết lúc đông sang

bàn tay gầy có nhớ bàn tay xưa

tuyết về trắng cả cơn mưa

những bông nặng có đổ thừa tóc mai

những bông bám chặt lấy vai

có làm ướt sũng cả ngoài lẫn trong

và có mằn mặn những bông

trên môi, hay chỉ là dòng thời gian

 

kc Nguyễn

3134. Thơ HOÀNG XUÂN SƠN Ghi chép

Ảnh minh họa - Google images

Ghi tên vào sổ Huế
tờ nhật trình xưa rồi
phòng thông tin buổi sáng
buổi chiều nhá nhem tôi

Không cách chi dựng lại
áo xống bỏ vô quần
xăn lai đi lội nước
ướt đẫm một bờ sông

Ướt vai hồng dạo nọ
tam giác trắng mê hồn
nụ môi nằm trên má
bao giờ một nụ hôn

Mà e chừng xa lắm
xe xích lô nằm đường
tấm bạt che không đủ
dột nát trời mưa sương

Thả trôi con thuyền giấy
xếp về mô học trò
một bài thơ chép muộn
đã xám hồng sắc tro

Ghi tên vào lớp học
thông tín bạ hoang đường
điểm danh từng thiếu sót
nước lụt rồi tang thương

h o à n g x u â n s ơ n
16.nov.23
[ với Đệ tam C2 Quốc Học ] 


Lớp Đệ Tam C2, 1962/63 

3133. ĐÀO NHƯ: NGUYỄN ĐÌNH TOÀN “NGƯỜI TÌNH KHÔNG CHÂN DUNG “ VỪA RA ĐI

 

ĐÀO NHƯ

NGUYỄN ĐÌNH TOÀN

“NGƯỜI TÌNH KHÔNG CHÂN DUNG “ VỪA RA ĐI

Nhà văn/Nhạc sĩ Nguyển Đình Toàn

Năm nay vùng Đông Bắc Mỹ mùa Đông đến rất sớm, mới 29-tháng 11, ở  bang Ohio gió lạnh cắt da chợt tràn về, bông tuyết bay mờ mịt cả bầu trời trắng xóa, mặt đường đóng băng trơn trượt rất nguy hiểm, các kênh truyền hình kêu gọi ơi ới cảnh cáo nhiệt độ đang ở 18 độ F. Cộng đồng người Việt ở đây lạnh hơn nhiều khi được tin nhà thơ, nhạc sĩ, họa sĩ, ca sĩ, Nguyễn Đình Toàn vừa ra đi. Ông để lại cho đời 17 tác phẩm VHNT gồm có tiểu thuyết, thơ, truyện ngắn, truyện dài, tùy bút, bút ký, hồi ký, có cả tác phẩm Áo Mơ Phai đã đoat giải VHNT của VNCH năm 1973.

     

Ngoài văn chương, thi ca...Nguyễn Đình Toàn còn có công lớn trong việc phát triển âm nhạc. Ông là người thành lập đêm “Nhac Chủ Đề” vào mỗi tối thứ Năm trên đài phát thanh Sàigòn mỗi tuần. Ông cũng là người dẫn chương trình của buổi trình diễn với sự cộng tác của nhạc sỹ Vũ Thành An. Với giọng nói nửa Huế nửa Hà Nội đầy truyền cảm, Nguyễn Đình Toàn truyền cảm hứng âm nhac, thi ca, đến các bạn trẻ Viẻt Nam trong những năm  thập niên 60-70.

    

Theo nhà thơ, nhạc sỹ Phan Ni Tấn: “chương trình Nhạc Chủ Đề vào mỗi buổi tối thứ Năm hàng tuần của nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn không kém ăn khách, đã lôi cuốn thính giả bằng một cung cách mới lạ, giọng nói trầm ấm như lời thơ của Nguyễn Đinh Toàn.

   

Từ chương trình Nhạc Chủ Đề, qua lời giới thiệu như thơ, ông đã tạo ra một làn sóng ngưỡng mộ tài năng của ông, với những ca khúc trữ tình, những bài tình ca quê hương giữa thời chinh chiến. Không riêng gì người nữ bị thu hút mà cả người  nam, giới sinh viên, học sinh, những người lính cũng bị giọng nói truyền cảm của Nguyễn Đình Toàn làm cho xao xuyến”...

     

Những thính giả lão thành ở tuổi 70-80 như chúng tôi, hẳn còn nhớ vào một đêm “Nhạc Chủ Đề” đặc biệt giới thiệu giọng ca vàng đang lên-ca sĩ Lệ Thu. Chúng tôi đã nín thở, hớp từng lời giới thiệu trầm ấm như thơ, truyền cảm, lãng mạn da diết của Nguyễn Đinh Toàn. Đêm “Nhạc Chủ Đề” hôm ấy, Nguyễn Đinh Toàn đã phả vào hồn bản nhạc “Tình Khúc Thứ Nhất” của nhạc sĩ Vũ Thành An những ca từ diễm lệ, cực kỳ lãng mạn đến độ lạ lùng như đến từ một hành tinh huyền thoại nào khác:

 

Tình vui trong phút giây thôi

Ý sầu mưa xuống đời

Lệ rơi lấp mấy tuổi tôi

Mấy tuổi xa người

Ngày thần tiên em bước lên ngôi

Đã nghe son vàng tả tơi

Trầm mình trong hương đốt hơi bay mong tìm ra phút sum vầy...

Thần tiên gẫy cánh đêm xuân

Bước lạc sa xuống trần

Thành tình nhân đứng giữa trời không

khóc mộng không thành

Đường về quê xa lắc lê thê

Trót nghe theo lời u-mê...

 

Nguyễn Đình Toàn đã khiến bản nhạc “Tình Khúc Thứ Nhất” của Vũ Thành An bất tử, mãi mãi đi cùng năm tháng trong dòng nhạc trữ tình lãng mạn của Viêt Nam.

    

Nhà thơ Nguyễn Đình Toàn và nhạc sĩ Vũ Thành An như một cặp song sinh đi xuyên qua thế kỷ VHNT Việt Nam. Cũng ở môt đêm nhac khác, nhà thơ Nguyễn Đình Toàn  đã phả vào hồn một bản nhạc của Vũ Thành An bằng những ca từ cực kỳ diễm lệ:

 

Em đến thăm anh đêm ba mươi

Không đêm nào vui cho bằng đêm ba mươi

Anh nói với người phu quét đường

Xin chiếc lá vàng làm bằng chứng yêu em

Tay em lạnh để cho tình mình ấm

Môi em mềm để giấc ngủ em thơm...

 

Hôm nay, các thính giả thân thiết của những đêm “Nhạc Chủ Đề” ngơ ngác, cô đơn trước sự ra đi về cõi vĩnh hằng của nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn- Chúc ông chân cứng đá mòn trên con đường phụng sự, phát triển VHNT mãi mãi...Nhà thơ lớn Du Tử Lê, người bạn chí cốt của ông đã từng gọi: “Nguyễn Đình Toàn, người tình không chân dung” của thính giả Việt Nam”.../.

 

Đào Như

Nov. 30-2023

Wednesday, November 29, 2023

3132. ĐINH TRƯỜNG CHINH Thêm một chiếc lá vàng rơi xuống.

Google images

Những ngày cuối thu, đi giữa rừng cây mùa thu trút lá, tôi không khỏi nghĩ đến một thế hệ làm nghệ thuật tài hoa của miền Nam Việt Nam trước 1975, đang dần rơi xuống…

Trong một thời gian ngắn qua, chỉ hơn 1 tháng vỏn vẹn, tôi đã được đọc, được biết bao tin  buồn về sự ra đi của nhiều người trong nền nghệ thuật đó - từ Phật Giáo, đến sân khấu, hội họa, văn chương ..  Như những chiếc lá vàng rục cuối cùng rơi xuống từ những cành cây mùa thu.  Tôi thấy một thế hệ như dần khép lại, rơi rụng .. ít ra trong ý nghĩa vật lý.  Một "rừng xưa đã khép", khép lại dần sau gần 50 năm từ khi nền nghệ thuật ấy bị bức tử.

Nếu những cái tên sân khấu được cả người dân miền Nam yêu mến, xem như "người của mình", như Thành Được, Tùng Lâm .. thì những cái tên như Tuệ Sỹ, Nguyễn Đình Toàn, hay trẻ hơn trong âm nhạc như Quốc Dũng, chắc chắn là những người được yêu thương và hâm mộ không kém trong thế giới của họ. Xa hơn nữa, những cái tên được nhắc lên từ mọi ngành nghề nghệ thuật như Thanh Nga, Thành Được, Út Bạch Lan, hay như Thái Thanh, Sĩ Phú, Lệ Thu, những Phạm Duy, Trịnh Công Sơn, Lê Uyên Phương.., Nhất Hạnh, Tuệ Sỹ ..trong Phật Giáo, Thái Tuấn, Duy Thanh, Đinh Cường .. trong hội họa, những Thanh Tâm Tuyền, Tô Thùy Yên, Dương Nghiễm Mậu ,.. và còn rất rất nhiều nữa kể không hết.  Những chiếc lá đó đã rơi xuống, từng chiếc ...

Hôm qua là Nguyễn Đình Toàn.


Chân dung Nhà văn/Nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn
Tranh Đinh Trường Chinh - 29/11/2023

Một thế hệ, nói theo ngoa ngữ, là một thế hệ vàng  - vàng ròng. Ngày ấy, họ đã phát triển tài năng bằng thực lực thật thụ - mỗi người mỗi vẻ, không "công nghệ", chiêu trò, hội đoàn…

Nguyễn Đình Toàn - một cái tên được nhắc lên thôi là cả một hình ảnh, giai đoạn sinh hoạt văn học nghệ thuật phong phú của miền Nam trước 1975 hiện ra trong tâm tưởng. Những nhà văn, nhà thơ, ca sĩ, nhạc sĩ , họa sĩ ...thời ấy dường như đều có những tình bạn, quan hệ thuần văn nghệ, mật thiết, hỗ trợ cho nhau.  Thái Thanh, Mai Thảo, Thanh Tâm Tuyền, Phạm Đình Chương, Khánh Ly,  Trịnh Công Sơn, Đỗ Long Vân,Bùi Giáng, Nguyễn Đức Sơn, Đinh Cường, Nguyễn Đình Toàn, Nguyễn Trung, và còn cả hàng chục nhân vật khác, thở trong một bầu khí quyển của văn nghệ thời thượng, pha chút hiện sinh, của giai đoạn đó. Thi ca, âm nhạc, hội họa, văn chương, song hành đẹp đẽ.

Mẹ tôi kể, ngày xưa đi với Bố vào quán Cái Chùa, La Pagode, nằm ngay góc Lê Thánh Tôn - Tự Do cũ, là gặp biết bao nhiêu bạn bè ở đó. Nếu không ngồi chung bàn với Duyên Anh, hay Cung Tiến, thì đằng xa kia, cũng Nguyễn Đình Toàn hay Nguyễn Xuân Hoàng vẫy tay chào, Mai Thảo đang cắm cúi viết, và biết bao nhiêu tao nhân mặc khách quen. Bố tôi cũng đã lê la ở đó. Dĩ nhiên là tôi chỉ nghe kể, từ lúc bé. Như lớn lên, tôi đã được nghe Mẹ kể về những cái tên như Tự Do, Đêm Màu Hồng, những buổi đi phòng trà nghe Thái Thanh, Lệ Thu hát, hay nghe Bố kể về những cuộc gặp gỡ miên man với giới văn nghệ Sài Gòn ở La Pagode.  Chỉ nghe kể không đã thấy ra một không khí rất văn học - văn học trong thời chiến tranh, thời loạn.

Đó chắc chắn là một nền nghệ thuật giàu có và đã phát triển mạnh trong một bầu không khí sáng tạo tự do, trong những xúc tác văn nghệ thật sự.  Nền văn học nghệ thuật ấy chưa bao giờ "được" công nhận hay đi vào lịch sử văn học nghệ thuật Việt Nam sau 1975,  thậm chí nó còn bị âm mưu vùi dập và giết chết biết bao nhiêu lần.  Còn những nhà văn, nhà thơ, các bậc chân tu kia thì đã bao lần bị bắt bớ, tù tội, kết án tử hình ... Nhưng chắc chắn nó đã ăn sâu vào tâm hồn người dân Việt Nam qua bao thế hệ.

Cánh rừng nghệ thuật một thời xanh tươi phồn thịnh đang rơi từng "chiếc lá cuối cùng", trong ý nghĩa thân xác kiếp người. Giá trị tinh thần, di sản nghệ thuật họ để lại sẽ còn đó, sẽ được tìm hiểu đúng mức, một lúc nào đó.

Nghệ thuật đích thực là thứ nghệ thuật chịu sự đọc lại, nghe lại .. và thực tế đang chứng minh điều đó thôi, cho những ai còn quan tâm và muốn tìm đến.  Dĩ nhiên, tôi viết vội chút status này trong tinh thần nhớ về, chút cảm tính cá nhân, chứ không phải "tiếc nuối".


"Ðổi áo khăn làm gió
Cho không vướng tay xuôi
Ra đi đường chắc dài
Chẳng cần gì khăn gói
May ra hồn thảnh thơi..."
(thơ Nguyễn Ðình Toàn)
 
Chúc Bác lên đường thảnh thơi -
Nhà thơ, nhà văn, nhạc sĩ, người làm truyền thông một thời, Nguyễn Đình Toàn.
 
9am.29.11.2023