Nhà văn William Somerset Maugham (1874-1965)
( Truyện Rain xuất hiện trong
tuyển tập truyện ngắn của Maugham, Chiếc lá run rẩy: Những câu chuyện nhỏ về Quần
đảo Biển Nam (1921).
“ Tình yêu tồn tại lâu nhất là
tình yêu không bao giờ được đáp lại. Năm nay chúng ta không còn là những người
như năm ngoái nữa; những người chúng ta yêu thương cũng vậy. Thật là một cơ hội
hạnh phúc nếu chúng ta thay đổi và tiếp tục yêu một người đã thay đổi.
« The love
that lasts longest is the love that is never returned.We are not the
same persons this year
as last; nor
are those we love. It is a happy chance if we,
changing, continue to love a changed person. «
William Somerset Maugham
(1874-1965) nhà văn và nhà viết kịch Anh hiện đại, nổi tiếng thế giới về truyện
ngắn và tiểu thuyết; được xem là một trong những cây bút truyện ngắn xuất sắc của
văn học thế giới nửa đầu thế kỷ 20. Tác phẩm chính: Mưa (truyện ngắn), Kiếp người
(tiểu thuyết, 1915), Mặt trăng và sáu xu (tiểu thuyết, 1919), Lưỡi dao cạo (tiểu
thuyết, 1944)...
Cha của Maugham là luật sư Robert Ormond
Maugham, người phụ trách các vấn đề pháp lý của Đại sứ quán Anh tại Paris,
Pháp. Vì luật của Pháp quy định mọi trẻ em sinh trên đất Pháp đều phải đăng ký
thi hành nghĩa vụ quân sự, nên cha ông thu xếp cho ông được sinh ra trong Đại sứ
quán Anh. Ông nội của Maugham cũng là một luật sư trứ danh và là người đồng
sáng lập English Law Society (Hội luật pháp Anh) vì thế việc anh em Maugham nối
gót theo bước chân của ông nội và cha được cho là điều tất nhiên.
Mẹ của ông là bà Edith Mary (nhũ danh
Snell) bị bệnh lao, bà sinh William nhiều năm sau khi sinh 3 người con đầu. Khi
William lên 3 tuổi thì các người anh của ông đều đã vào học trong trường nội
trú; còn ông là con ít tuổi, được nuôi dạy như là cậu con một. Bà Edith chết vì
bệnh lao vào ngày 31/01/1882 ở tuổi 41. Cái chết sớm của người mẹ khiến cho
Maugham bị chấn thương tâm thần; ông đã giữ tấm hình mẹ bên mình suốt cuộc đời
còn lại. Hai năm sau cái chết của bà Edith, thì cha của Maugham cũng qua đời vì
bệnh ung thư.
Maugham được đưa trở về Anh cho
người chú là Henry MacDonald Maugham - một mục sư coi xứ đạo Whitstable ở Kent
- trông nom. Cậu bé theo học ở The King's School, Canterbury và bị trêu chọc vì
kém tiếng Anh (tiếng Pháp là ngôn ngữ thứ nhất của cậu) và tầm vóc thấp mà cậu
thừa hưởng từ cha mình. Maugham bắt đầu mắc tật nói lắp, kéo dài suốt đời, dù rằng
chỉ thỉnh thoảng và tùy theo tâm trạng hay hoàn cảnh. Khi lên 16 tuổi, Maugham
không chịu tiếp tục học ở trường King’s School nữa, chú của ông cho phép ông
sang Đức để học tiếng Đức, văn học và triết học tại Đại học Heidelberg. Trong
những năm ở Heidelberg, Maugham đã gặp và có mối quan hệ với John Ellingham
Brooks, một người Anh lớn hơn ông 10 tuổi. Ông cũng viết quyển sách đầu tiên của
mình ở Heidelberg, quyển tiểu sử nhà soạn nhạc opera Giacomo Meyerbeer.
Khi trở về Anh, người chú đã tìm cho
Maugham một việc làm trong phòng kế toán, nhưng sau 1 tháng, ông đã bỏ việc và
trở về Whitstable. Người chú của ông tìm kiếm một nghề mới cho ông. Người cha
và 3 người bác của Maugham đều là luật sư danh tiếng, nhưng Maugham yêu cầu được
miễn đi theo bước chân của họ. Ông cũng từ chối việc làm trong giáo hội Anh
giáo, vì một giáo sĩ nói lắp thì sẽ biến gia đình thành trò cười cho thiên hạ.
Người chú của ông thì không chịu cho ông làm việc trong ngành dân chính vì ông
cho rằng ngành dân chính đã không còn là nghề nghiệp cho một nhà quý phái.
Maugham đã viết đều đặn kể từ khi 15 tuổi và nhiệt thành mong ước trở thành một
nhà văn, nhưng vì chưa tới tuổi thành niên, nên ông tự kiềm chế không nói với
người giám hộ của mình. Trong 5 năm sau đó, ông học ngành y học tại Bệnh viện
thánh Thomas ở Lambeth, London.
Maugham có thuê một phòng riêng,
thích trang trí trong phòng, ghi chép các ý tưởng văn học vào nhiều sổ tay, và
tiếp tục viết hàng đêm cùng với việc học y khoa của mình. Cuộc sống của nhà văn
đã cho phép Maugham đi đây đi đó và sống ở những nơi như Tây Ban Nha và Capri
trong suốt thập kỷ sau.
Khi Chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra,
ông không phải nhập ngũ vì đã quá tuổi quy định, ông tình nguyện làm tài xế lái
xe cứu thương cho hội Chữ Thập đỏ của Anh ở Pháp, cùng với 23 nhà văn nổi tiếng
khác, trong đó có các nhà văn Mỹ John Dos Passos và E. E. Cummings. Trong thời
gian này, ông gặp Frederick Gerald Haxton, một chàng trai người San Francisco,
người đã trở thành bạn và người yêu của ông cho tới khi Haxton chết năm 1944.
Maugham vẫn tiếp tục viết suốt thời gian này. Ông đọc và sửa bản in thử quyển
Of Human Bondage ở một nơi gần Dunkirk trong thời gian ít phải lái xe cứu
thương. Maugham cũng làm việc cho Cơ quan Tình báo Anh trên lục địa châu Âu
trong thời chiến, do John Wallinger tuyển mộ; ông là một nhân viên trong mạng
gián điệp Anh hoạt động ở Thụy Sĩ chống lại Berlin Committee (ủy ban Berlin), đặc
biệt là Virendranath Chattopadhyay. Sau này Maugham cũng được William Wiseman
tuyển mộ để làm việc ở Nga. Năm 1914 Maugham đã nổi tiếng, với 10 vở kịch được
soạn và 10 quyển tiểu thuyết được xuất bản.
Năm 1916, Maugham du hành tới
Thái Bình Dương để tìm tài liệu viết quyển tiểu thuyết The Moon and Sixpence, dựa
trên cuộc đời của họa sĩ Paul Gauguin. Đây là cuộc du hành đầu tiên trong những
cuộc hành trình xuyên qua thế giới đế quốc cuối cùng của thập niên 1920 và
1930, đã tạo cho Maugham trí tưởng tượng phổ cập như người chép sử biên niên về
những ngày cuối cùng của chủ nghĩa thực dân ở Ấn Độ, Đông Nam Á, Trung Quốc và
khu vực Thái Bình Dương, mặc dù cuốn sách tạo ra danh tiếng này chỉ là một phần
nhỏ sản phẩm của ông. Trong chuyến đi này và tất cả hành trình tiếp theo, ông đều
đi chung với Haxton, người mà ông coi là không thể thiếu cho sự thành công.
Maugham từ đơn vị xe cứu thương ở Pháp trở
lại Anh để quảng cáo bán quyển Of Human Bondage. Khi hoàn tất việc đó, ông háo
hức hỗ trợ nỗ lực chiến tranh một lần nữa. Do ông đã không thể trở về đơn vị xe
cứu thương của mình, nên vợ ông - Syrie - thu xếp giới thiệu ông với một sĩ
quan tình báo cấp cao, chỉ được biết tên là "R.". Tháng 9 năm 1915,
Maugham đã bắt đầu làm việc tại Thụy Sĩ, bí mật thu thập và gửi đi các tin tức
tình báo dưới vỏ bọc của chính mình - tức một nhà văn.
Tháng 6 năm 1917, ông được Sir William
Wiseman, một sĩ quan của Secret Intelligence Service (Cơ quan tình báo bí mật)
của Anh (sau này gọi là MI6), yêu cầu đảm nhận một nhiệm vụ đặc biệt ở Nga.
Không bao giờ bỏ lỡ cơ hội để biến cuộc sống
thực sự thành một câu chuyện, Maugham biến kinh nghiệm làm gián điệp của mình
thành một tuyển tập các truyện ngắn về một điệp viên lịch thiệp, tế nhị, lãnh đạm,
Ashenden, một tập sách đã ảnh hưởng đến loạt phim James Bond của Ian Fleming.
Năm 1922, Maugham đề tặng cho Syrie quyển On A Chinese Screen, một quyển gồm 58
bản phác thảo truyện cực ngắn thu thập được trong các chuyến du hành năm 1920
xuyên qua Trung Quốc và Hồng Kông, với ý định sau này chuyển những bản phác thảo
đó thành một cuốn sách.
Năm 1928, Maugham mua "Villa Mauresque
có diện tích 12 mẫu Anh (49.000 m2) ở Cap Ferrat thuộc vùng Riviera của Pháp, để
cư ngụ hầu như gần hết quãng đời còn lại, và là một trong những salon văn học
và xã hội lớn nhất trong các thập niên 1920 và 1930.
Các tác phẩm của ông vẫn tiếp tục
trở nên kỳ diệu, trong đó có các vở kịch, truyện ngắn, tiểu thuyết, tiểu luận
và các sách du lịch. Năm 1940, khi sự sụp đổ của nước Pháp buộc Maugham phải rời
khỏi vùng Rivier của Pháp làm một người tỵ nạn giàu có, ông đã là một trong các
nhà văn nổi tiếng nhất và giàu có trong thế giới nói tiếng Anh.
Tài năng về kịch của Maugham đã
được chứng minh trong việc kể lại huyền thoại An Appointment in Samarra năm
1933, trong đó Thần Chết vừa là người kể chuyện vừa là nhân vật trung tâm.
Thời Chiến tranh thế giới thứ hai, Maugham
đang ở lớp tuổi 60, đã cư ngụ phần lớn thời gian ở Hoa Kỳ, lúc đầu ở Hollywood,
sau đó ở miền Nam.Gerald Haxton qua đời năm 1944, và Maugham trở về Anh, rồi
năm 1946 sang sống ở ngôi biệt thự ở Pháp cho tới chết, ngoài trừ những chuyến
du lịch dài thường xuyên.
Maugham qua đời ngày 16/12/1965 ở Nice,
Pháp. Maugham không có mộ phần. Khi chết, tro hài cốt của ông được rải ở gần
Thư viện Maugham, The King's School, Canterbury. Khi qua đời, Maugham tặng các
bản quyền tác phẩm của mình cho Royal Literary Fund (Quỹ văn học hoàng gia).
Câu chuyện lấy bối cảnh trên một hòn đảo
Thái Bình Dương: quyết tâm cải tạo một cô gái điếm của một nhà truyền giáo dẫn
đến bi kịch.
Bản thân câu chuyện “Mưa” đã có một lịch sử
rất thú vị. Maugham đã viết nó trong chuyến đi tới Biển Nam. Từ những dòng ngắn
gọn ghi vào sổ tay, sau này được đăng
trên A Writer's Notebook, ông đã xây dựng nên câu chuyện.
Chủ đề thuộc địa nổi bật trong nhiều câu
chuyện và tiểu thuyết của Maugham, người đã tìm kiếm trong chuyến du hành của
mình để tìm ra những thuộc địa lập dị và thú vị để làm hình mẫu cho tiểu thuyết.
Thông thường những nhân vật như vậy tìm cách duy trì và nâng cao các tiêu chuẩn
và phong tục tiếng Anh khi sống ở những vùng đất xa quê hương của họ. Trong
“Mưa” Maugham chứng minh rằng những nỗ lực của những người định cư thuộc địa đã
mang lại những bất lợi đáng kể cho người dân sống ở Nam Thái Bình Dương. Bà
Davidson nhấn mạnh với Bác sĩ Macphail đa nghi rằng ông Davidson gặp khó khăn lớn
trong việc mang lại cảm giác tội lỗi cho người dân đảo Nam Hải. Một chủ đề liên
quan đến việc người châu Âu không có khả
năng giữ lại các giá trị văn hóa của họ trong một khung cảnh xa lạ. Bằng cách
giới thiệu vị giáo sĩ như một kẻ cực đoan cứng nhắc về đạo đức tình dục,
Maugham chuẩn bị cho người đọc về sai sót của mình. Đối với độc giả, kết quả
này thể hiện sự mỉa mai cao độ, không phải không có âm hưởng hài hước. Nhưng đối
với ông Davidson, cú ngã quá tàn khốc đến nỗi việc tự sát dường như là lối
thoát duy nhất của ông.
Khám phá các chủ đề về lẽ phải, sự trịch
thượng, sự riêng tư và đạo đức giả, "Mưa" có cái nhìn phê phán việc
áp đặt đạo đức Cơ đốc giáo.
Mưa, với tư cách là sức mạnh nguyên thủy của
thiên nhiên, một mặt có thể mang lại sự sống và mặt khác có thể mang lại cái chết.
Trong câu chuyện này, nó đóng vai trò là biểu tượng của sự tức giận, ăn năn và
trừng phạt; Rain là biểu hiện của tính cách đạo đức giả và độc ác của nhà truyền
giáo Davidson. Độc giả gặp từ 'mưa' 26 lần trong truyện
Văn xuôi của Maugham nổi tiếng vì tính bộc
trực, tính tao nhã và sự trau chuốt của nó. Giống như phần lớn tiểu thuyết của
ông, “Rain” được viết với sự trau chuốt tối thiểu, tập trung gần như không nao
núng vào mạch truyện. Maugham chủ yếu coi mình là một người kể chuyện hơn là một
nghệ sĩ văn học, nhưng “Rain” lại tin vào sự khiêm tốn như vậy. Nó không chỉ là
một vở kịch đạo đức mang tính giải trí cao về sự cám dỗ, tội lỗi và sự cứu rỗi,
mà ở mức tốt nhất, nó còn là một sự phê phán sắc bén và thậm chí mang tính ngụ
ngôn đối với xung lực thuộc địa của người da trắng.
* Đã gần đến giờ đi ngủ và khi họ thức dậy
vào sáng hôm sau, đất liền sẽ ở trong tầm mắt. Bác sĩ Macphail đốt thuốc hút và
nghiêng người qua lan can, tìm kiếm chòm sao Southern Cross trên bầu trời. Sau
hai năm ở mặt trận ông bị thương lâu lành hơn bình thường, ông rất vui khi được
ổn định cuộc sống ở Apia ít nhất là mười hai tháng, và ông đã cảm thấy tốt hơn
cho cuộc hành trình. Vì một số hành khách sẽ rời tàu vào ngày hôm sau tại
Pago-Pago nên họ đã khiêu vũ một chút vào tối hôm đó và trong tai ông vẫn còn
vang lên những nốt chói tai của cây đàn piano cơ. Nhưng cuối cùng boong tàu lại
yên tĩnh. Đi được một đoạn, ông nhìn thấy vợ mình đang ngồi trên ghế dài nói
chuyện với gia đình Davidson, ông bước tới chỗ cô. Khi anh ta ngồi xuống dưới
ánh đèn và bỏ mũ ra, người ta thấy anh ta có mái tóc rất đỏ, trên đỉnh đầu có một
mảng hói, và làn da đỏ có tàn nhang đi kèm với mái tóc đỏ; ông ta là một người
đàn ông bốn mươi tuổi, gầy gò, khuôn mặt nhăn nheo, tỉ mỉ và khá mô phạm; và
anh ấy nói giọng Scotland bằng một giọng nhỏ nhẹ và bình tĩnh.
Giữa vợ chồng Macphail và vợ chồng
Davidson, những người truyền giáo, đã nảy sinh sự thân mật trên tàu, điều này
là do sự gần gũi hơn là do bất kỳ việc đồng sở thích nào. Điểm ràng buộc chính
của họ là cùng không tán thành những người đàn ông dành cả ngày lẫn đêm trong
phòng hút thuốc để chơi bài poker hoặc bài bridge và uống rượu trong phòng hút
thuốc . Bà Macphail không hề hãnh diện khi nghĩ rằng bà và chồng là những người
duy nhất trên tàu mà gia đình Davidson sẵn sàng kết giao, và ngay cả bác sĩ, nhút
nhát nhưng không ngây thơ , cũng hơi cảm động về thịnh tình của cặp Davidson.
Chỉ vì vốn có óc dị nghị nên ban đêm trong phòng riêng, bác sĩ thường chỉ trích
ông bà Davidson.
Bà Davidson đang nói rằng bà không biết
làm thế nào họ có thể vượt qua được cuộc hành trình nếu không có vợ chồng mình
,” bà Macphail vừa nói vừa chải kỹ mái tóc . “Bà ấy nói chúng ta thực sự là những
người duy nhất trên con tàu mà họ muốn làm quen .”
- Anh không hề nghĩ rằng một nhà truyền giáo
đâu phải là một nhân vật quan trọng gì mà khó tính đến thế .
"Không phải là khó tính . Em hoàn toàn
hiểu ý bà ấy. Sẽ chẳng hay ho gì nếu nhà Davidson phải tiếp xúc những người thô lỗ đó trong phòng hút thuốc."
Bác sĩ Macphail cười nhạo: “Người
sáng lập tôn giáo của họ chấp nhất tới như vậy “
Bà vợ trả lời: “ Em đã van anh
nhiều lần đừng đùa giỡn về tôn giáo”. "Em không muốn có bản chất như anh,
Alec. Anh chỉ nhận thấy mặt trái của kẻ khác thôi ".
Bác sĩ
liếc nhìn vợ bằng đôi mắt xanh nhạt, nhưng không trả lời. Sau nhiều năm
chung sống, ông đã học được rằng sẽ bình yên hơn nếu nhịn vợ. Ông thay quần áo
xong trước bà , và leo lên giường treo
trên ngồi rồi lấy sách ra đọc để
dễ ngủ.
Khi ông lên boong vào sáng hôm sau thì tàu đã gần tới đất liền. Ông chăm
chú nhìn nó. Có một dải bãi biển bạc mỏng nhô lên nhanh chóng đến những ngọn đồi
được bao phủ bởi thảm thực vật um tùm. Những cây dừa rậm rạp và xanh tươi trải
dài đến tận mép nước, và trong số đó bạn có thể nhìn thấy những ngôi nhà cỏ của
người Samoa; đây đó, trắng lấp lánh, một nhà thờ nhỏ. Bà Davidson đến đứng cạnh
ông. Bà mặc đồ đen và đeo một sợi dây chuyền vàng quanh cổ, trên đó lủng lẳng một
cây thánh giá nhỏ. Đó là một phụ nữ nhỏ nhắn, với mái tóc nâu xỉn được chải rất
công phu và có đôi mắt xanh nổi bật đằng sau chiếc kính kẹp mũi không gọng.
Khuôn mặt bà ấy dài, giống như mặt ngựa , nhưng
không có vẻ gì là đần độn mà là cực kỳ cảnh giác; bà ấy có những chuyển
động nhanh nhẹn của một con chim. Điều đáng chú ý nhất ở bà là giọng nói cao,
khàn khàn và không có âm điệu; nó rơi vào tai một cách đều đều, khó chịu đến thần
kinh như tiếng kêu thảm thiết của máy khoan, đến bực mình.
“Đây có lẽ giống như nhà của bà rồi phải
không ,” bác sĩ Macphail nói, cặp môi mỏng
ráng nhoẻn miệng cười .
"Anh biết đấy, đảo của
chúng tôi là những hòn đảo san hô, không giống nhữhòn đảo này. Đây là những
hòn đảo núi lửa. Chúng ta còn phải đi mười ngày nữa mới đến."
“ Ở những khu vực này, điều đó gần giống như
ở nhà ở góc phố bên cạnh", Bác sĩ Macphail nói một cách hài hước.
" Chà, đó có lẽ là một cách
nói phóng đại, nhưng ở Biển Nam người ta nhìn nhận khoảng cách một cách khác
nhau. Cho đến giờ thì ông đã đúng."
Bác sĩ Macphail thở dài nhẹ nhàng . Bà
Davidson nói tiếp:
“ Đáng mừng vì chúng tôi không phải ở lại
đây,” bà tiếp tục. “Người ta nói đây là một nơi làm việc cực kỳ khó khăn. Những
tàu hơi nước cặp bến làm cho dân chúng bất
an, rồi lại có một quần cảng nữa, điều đó thật tệ cho người bản xứ. Ở khu vực
chúng tôi không gặp những khó khăn như vậy. Tất nhiên, có một hoặc hai thương
nhân, nhưng chúng tôi cẩn thận làm cho họ cư xử đúng mực, và nếu họ không làm
như vậy, chúng tôi sẽ tạo ra một nơi hấp dẫn đối với họ, họ sẽ vui lòng đi nơi
khác .”
Chỉnh lại chiếc kính trên mũi bà nhìn quanh
hòn đảo, vẻ dửng dưng .
"Đó gần như là một nhiệm vụ vô vọng đối
với những người truyền giáo ở đây. Tôi không bao giờ có thể biết ơn Chúa đủ tránh khỏi sự thử thách đó."
Khu truyền đạo của ông Davidson bao gồm một
nhóm đảo ở phía Bắc Samoa; cách xa nhau rất nhiều nên ông ấy thường xuyên phải
đi một quãng đường dài bằng ca nô. Vào thời điểm này, vợ ông vẫn ở trụ sở chính
của họ và chỉ huy giáo hội . Bác sĩ Macphail cảm thấy tim mình thắt lại khi xem
xét hiệu quả mà chắc chắn bà đã đạt được.
Bà ấy nói về sự sa đọa của người bản xứ bằng một giọng không có sức
nào át được, nhưng với một nỗi kinh
hoàng tột độ. Cảm giác tinh tế của bà ấy thật đặc biệt. Lúc mới quen nhau bà đã
nói với bác sĩ :
" Ông biết đấy, phong tục
hôn nhân của họ khi chúng tôi mới tới quần đảo gây sốc đến mức tôi không thể diễn
tả cho ông nghe được. Nhưng tôi sẽ kể với bà Macphail và bà ấy sẽ kể cho ông
."
Sau đó, ông nhìn thấy vợ và bà Davidson ngồi
trên những chiếc ghế xếp cạnh nhau trò chuyện nghiêm túc trong khoảng hai giờ.
Khi ông đi tới đi lui để tập thể dục, ông đã nghe thấy tiếng thì thầm đầy kích
động của bà Davidson, giống như dòng nước chảy từ xa của dòng nước trên núi, và
qua cái miệng há hốc và khuôn mặt tái nhợt của vợ, ông thấy rằng bà đang tận hưởng
một trải nghiệm đáng lo ngại. Vào ban đêm trong phòng riêng , bà lặp lại với
ông với hơi thở nặng nề tất cả những gì
đã nghe.
“ Thế nào, tôi nói có đúng không?.
bà Macphail nói, với vẻ đắc ý vào sáng
hôm sau. Có bao giờ ông được nghe những câu chuyện gớm ghiếc như vậy không? Làm
sao mà tôi có thể kể thẳng cho ông nghe được ? Mặc dù ông là bác sĩ .
Rồi bà ta dò xét nét mặt của Macphail xem
câu chuyện có gây kết quả như mình muốn không.
“ Ông hiểu rằng hồi mới tới, chúng tôi lợm giọng chứ? Ông tưởng tượng
giùm tôi, trong khắp các làng xóm, không làm sao kiếm được một thiếu nữ ngoan.
Bà ta nói tiếng “ ngoan “ bằng một giong
nghiêm khắc ngụ một ý riêng .
Vợ chồng tôi suy nghĩ rồi quyết định rằng việc
đầu tiên phải làm là cấm ngặt khiêu vũ. Dân bản xứ mê cái đó lắm.
Bác sĩ Macphail đáp:
- Hồi trẻ tôi cũng ghét môn khiêu vũ.
Tối qua nghe ông bà rủ nhảy một bản, tôi
cũng đoán được rằng ông không ghét môn đó. Trong chỗ vợ chồng cũng vui. Ở cái
chỗ nhốn nháo như vậy, đừng nên chen chân với họ làm gì!
“
Trong những trường hợp nào ? “
Bà Davidson lườm bác sĩ qua cặp kính kẹp
mũi mà không trả lời, cứ tiếp tục:
Trong giới người da trắng thì khác, nhưng
tôi đồng ý với nhà tôi là, thật là khó coi khi ông chồng đứng bên mà nhìn người
khác ôm vợ mình nhảy. Tôi thì từ hồi cưới tới giờ, không hề nhảy một bước. Mà
cái lối khiêu vũ của dân bản xứ khác hẳn. Nó không những trái luân thường mà
còn đưa tới truỵ lạc nữa.
Tàu đã đến bờ, bà Macphail lại nhập bọn.
Thình lình tàu quẹo rồi chầm chậm tiến vô. Hải cảng rộng đủ chứa một hạm đội,
chung quanh là những ngọn đồi xanh, cao, dựng đứng lên. Dinh của viên thống đốc
ở cửa biển, dưới ngọn gió khơi thổi vào, giữa một khu vườn. Ngọn cờ đầy ngôi
sao và sọc ngang phấp phới nhè nhẹ. Tàu chạy ngang qua ba toà dinh thự xinh xắn,
một sân quần vợt, rồi ghé bờ, bên cạnh nhiều kho hàng. Bà Davidson lấy tay chỉ
một tàu buồm đậu cách đó hai ba trăm thước, bảo sẽ đáp tàu đó đi Apia. Thổ dân ở
khắp nơi trong đảo ùa lại, ồn ào, vui vẻ, hoặc để coi, hoặc để bán hàng cho những
hành khách đi Sydney. Họ đem lại những
trái khóm, những nải chuối lớn, những thứ vải Apia, những chuỗi dây răng cá mập,
vỏ ốc, chén kava, và những kiểu xuồng chiến nhỏ xíu. Lính thủy Mỹ ăn vận đàng
hoàng, sạch sẽ, râu mới cạo, mặt sáng sủa, đi đi lại lại như một nhóm công chức.
Trong khi phu khuân đồ của họ lên bờ, ông bà Davidson và ông bà Macphail nhìn đám đông . Ông bác sĩ
nhận xét những mụn lở loét ghê tởm không sao lành được, mà đa số trẻ em và
thanh niên bản xứ mắc phải. Cặp mắt nhà nghề của ông sáng lên không thấy - lần ấy
là lần đầu - những con bệnh mắc chứng da sùi lên như da voi, chân tay họ sưng
vù, to lớn nặng nề dị thường. Đàn ông và đàn bà đều quấn cái lava.
Bà Davidson nói:
“ Thứ y phục đó thật sỗ sàng.
Nhà tôi bảo phải cấm ngặt thứ đồ đó mới phải. Những kẻ chỉ quấn mỗi một miếng
khăn đỏ ở bụng thay cho quần áo thì còn có tinh thần đạo đức, luân lý gì nữa. “
Bác sĩ Macphail lấy khăn thấm mồ
hôi ở trán đáp:
- Nó hợp với khí hậu chứ.
Khi họ lên bờ, ánh nắng đã oi ả
mặc dầu lúc đó còn sớm.Chung quanh là đồi, thành thử Pagô Pagô khuất gió.
Bà Davidson nói tiếp, giọng như
xé tai người ta:
- Trong những cù lao của chúng
tôi, chúng tôi đã cấm tuyệt cái lava- lava. Chỉ còn vài người già cả bận nó
thôi; còn đàn bà thì bận áo choàng mà đàn ông thì bận quần và áo nịt. Ngay từ hồi
mới tới, nhà tôi đã tuyên bố như vậy trong một tờ thuyết trình: "Ngày nào
mà con trai trên mười tuổi vẫn không bận quần thì ngày đó đạo Kitô vẫn chưa gọi
là thắng được trên những đảo này."
Nhưng cặp mắt xanh như cắt của
bà Davidson đã ngó những đám mây đen thường đùn lên ở cửa biển. Đã bắt đầu có
vài giọt mưa. Họ đứng đó một lúc rồi ông Davidson tới. Ông khá lịch sự
Bà khuyên:
- Nên kiếm chỗ trú mưa thôi.
Họ theo đám đông chạy lại một cái xưởng lợp
bằng tôn uốn, và mưa đổ xuống như trút nước. Được một lúc ông Davidson lại. Khi
ở dưới tàu, mặc dù đối đãi với ông bà Macphail một cách rất lễ độ, ông ít giao
du hơn với bà vợ , chỉ đọc sách. Ông ít nói, gần như lầm lỳ, vì đạo bác ái mà gắng
sức tỏ ra vui tính, chứ bản tính ông kín đáo, gắt gỏng là khác nữa. Bộ dạng kỳ
dị: rất cao mà gầy, chân lêu nghêu, má hóp, gò má nhô, môi dày, có vẻ da đục,
trái hẳn với nước da nhợt nhạt của ông. Tóc để rất dài. Mắt đen, sâu hoắm,
trông thấy mà ghê ; bàn tay tuyệt đẹp mà có vẻ mạnh mẽ lạ. Đặc biệt nhất là
nhìn ông, ta có cảm giác rằng ông cố nén một ngọn lửa bừng bừng trong nội tâm.
Cảm giác đó làm cho ta khó chịu. Không thể nào thân mật với con người như vậy
được.
Ông lại báo tin không may bệnh sởi, một bệnh
truyền nhiễm nguy hiểm thường làm cho dân Kamaka chết, đang phát ở đảo, và một
thủy thủ trên chiếc tàu chạy Apia mà họ sẽ đáp, đã mắc bệnh đó. Người ta đã chở
bệnh nhân lên bờ, đợi hết thời gian kiểm dịch; nhưng ở Apia người ta đều đánh
điện tới cấm tàu vào bến cho tới khi biết chắc là bệnh không phát ra ở tàu nữa
mới thôi.
- Thế là chúng ta phải ở lại đây
ít nhất là mười ngày.
Bác sĩ Macphail bảo:
- Ở Apia người ta cần tôi gấp
mà.
- Gấp cũng phải chịu. Nếu dưới
tàu không còn người nào mắc bệnh nữa thì tàu mới được phép chở những hành khách
da trắng đi, còn những người bản xứ thì phải đợi ba tháng nữa.
Bà Macphail hỏi:
- Ở đây có khách sạn không?
Ông Davidson mỉm cười:
- Tuyệt nhiên không.
- Thế thì làm sao bây giờ?
- Tôi mới nói với ông thống đốc. Trên bãi biển,
một nhà buôn có phòng cho mướn: tôi đề nghị hễ ngớt mưa một chút, chúng ta lại
đó xem thử.Đừng hòng có tiện nghi đâu đấy. Miễn có được một cái giường để nằm
và một cái mái để che là quý rồi.
Nhưng mưa vẫn chưa muốn ngớt và họ đành
khoác áo mưa, che dù, đi đại. Thực ra không phải là một thành phố, chỉ có một
dãy công sở, vài cửa hàng, rồi phía sau là ít nhà lá của thổ dân lụp xụp trong
đám dừa và chuối.Đi độ năm phút là tới căn nhà họ kiếm. Nhà bằng cây, có hai tầng
, tầng nào cũng có hiên rộng, mái lợp
tôn uốn. Chủ nhà là một người lai tên Horn, vợ là người bản xứ , chung quanh là
một bầy con còn nhỏ da ngăm ngăm; họ mở một cửa tiệm ở tầng dưới bán đồ hộp và
vải. Phòng cho mướn không có đồ đạc gì cả. Phòng của ông bà Macphail chỉ có mỗi
một cái giường tồi tàn, với một cái mùng rách, một cái ghế khập khiễng và một
cái bồn rửa mặt. Họ ngó quanh mà ngán ngẫm. Mưa vẫn không ngớt..
Bà Macphail bảo:
- Em chỉ lấy ra những đồ cần thiết
thôi nhé?
Bà đang mở va li thì bà Davidson
nhanh nhẹn bước vô, không có vẻ gì buồn bực về cảnh tồi tàn của phòng. Bà ta
khuyên:
- Trước hết, bà lấy kim chỉ vá
ngay cái mùng lại đi bà ạ, không thì đêm không thể nào nhắm mắt được đâu.
Bác sĩ Macphail hỏi:
- Muỗi dữ vậy kia à?
- Mùa này là mùa muỗi mà. Tới
Apia, trong những buổi tiếp tân của ông
thống đốc, ông sẽ nhận thấy rằng người ta đưa cho mỗi bà một cái áo gối để bao
chân cho khỏi bị muỗi đốt.
Bà Macphail thở dài:
- Nếu ngớt mưa cho mình được một
lúc nhỉ? Trời có nắng lên. tôi mới vui dọn dẹp lại cái phòng này được chứ.
Đợi cho hết mưa thì còn lâu,
Pagô- Pagô là nơi mưa nhiều nhất trên Thái Bình Dương. Cái vịnh này, những đồi
kia, đều giữ mưa lại. Đang giữa mùa mà.
Bà hết nhìn ông Macphail tới bà
Macphail , cả hai đều đứng trơ trơ mỗi người một nỗi như kẻ mất hồn, rồi cắn
môi suy nghĩ. Cái cặp nhu nhược này thấy họ mà bực mình. Bẩm tính hoạt động, bà
Davidson thấy tay ngứa ngáy , phải lăng xăng dọn dẹp lại căn phòng giúp họ.
- Đâu, đưa cho tôi kim chỉ đi. Tôi vá mùng lại cho trong khi bà mở va li
lấy đồ. Bữa cơm trưa vào lúc một giờ đấy nhé. Còn bác sĩ thì xuống bến xem người
ta có đặt những đồ đạc cồng kềnh của ông vào một chỗ khô ráo không . Ông còn lạ
gì dân bản xứ nữa, chúng có thể xếp đại nó ở giữa trời lắm.
Ông Macphail lại khoác áo mưa xuống thang. Ở cửa, Horn đang nói chuyện với
một người thủy thủ trưởng và một cô hành khách đi hạng nhì mà bác sĩ đã gặp nhiều
lần ở dưới tàu. Thủy thủ trưởng nhỏ bé, nhăn nheo, ngả đầu chào ông khi ông đi
qua, và nói:
- Cái bệnh sởi thật là tai hại. Bác sĩ đã mướn được phòng rồi ?
Macphail thấy giọng đó hơi sỗ sàng, nhưng vốn rụt rè nên ông không tỏ vẻ bực
mình.
- Phải, chúng tôi đã mướn được phòng ở trên lầu.
- Cô Thompson cũng phải tới Apia với ông. Nên tôi dắt cô ấy lại đây.
Vừa nói vừa lấy ngón tay chỉ một ả
đứng bên cạnh. Khoảng hai mươi bảy tuổi, mập, thô, ả bận áo dài trắng và đội một
chiếc nón lớn cũng trắng . Bắp chân mập mạp của ả đeo vớ sợi, lòi ra khỏi đôi
giày cổ cao bằng da dê sơn trắng bóng. Ả cười tình với bác sĩ, rồi nói, giọng
khàn khàn.
Thằng tướng này đòi cứa cổ em đấy, cái phòng khốn nạn đó mà đòi đồng rưỡi
một ngày.
Người thủy thủ trưởng nói:
- Tôi bảo chú rằng cô ấy là bạn thân của tôi. Cô ấy không thể trả trên một
đồng, thôi thì nhận cái giá đó đi.
Chủ tiệm mập mạp, bình tĩnh mỉm cười, ngọt như mía:
- Ông Swan à, nếu vậy thì tôi ráng làm vui lòng ông. Để tôi bàn với nhà tôi
xem, có thể được thì hạ giá một chút.
Cô ả Thompson nói:
Thôi đi, đừng giở trò khỉ ra nữa. Quyết định phắt đi. Tôi trả chú một đồng
một ngày đấy, không thêm một xu.
Macphail mỉm cười, thấy cô ả trả giá tách bạch như vậy, ông ta phục quá.
Ông thuộc vào hạng người không ưa trả giá, thà chịu hớ chứ không muốn cò kè
thêm bớt. Chủ tiệm thờ dài.
- Nể lời ông Swan quá. Vâng, thì tôi nhận.
Cô ả đáp:
- Ừ, biết điều đấy. Thôi vô! Tôi đãi các người một chầu rượu . Có thứ
whisky chính hiệu trong cái xắc này đây. Anh Swan , đem giùm vô. Bác sĩ nữa, vô
cho vui.
- Thôi, cảm ơn. Tôi còn phải đi xem hành lý của tôi ra sao.
Nói xong, Macphail đi ra đường; mưa ở ngoài biển hất vào bờ bên kia mù mịt.
Ông ta gặp hai ba người bản xứ bận
lava- lava, che cây dù lớn . Họ uyển chuyển, cử động khoan thai, đi đứng ngay
ngắn. Khi họ ngang qua ông, họ mỉm cười chào bằng ngôn ngữ của họ.
Tới bữa, ông về tiệm. Bàn ăn đã
dọn trong phòng khách, một phòng để trưng chứ không phải ở, buồn tẻ, hôi hám.
Chung quanh tường bày những hàng ghế bành ngay ngắn, rất có thứ tự, giữa trần
thòng xuống một cây đèn treo mạ vàng, bao giấy lụa vàng để che ruồi. Ông
Davidson vắng mặt. Bà Davidson giải thích :
- Nhà tôi lại thăm ông thống đốc, chắc ăn cơm trong dinh.
Một thiếu nữ bản xứ bưng ra một đĩa thịt bò. Ít phút sau, chủ nhân vô phòng
soát lại xem còn thiếu cái gì không.
Bác sĩ Macphail bảo:
- Ông Horn, ông mời thêm một khách trọ phải không?
- Cô ta chỉ mướn phòng thôi ạ, cơm nước tự lo lấy.
Horn liếc nhìn hai bà khách vẻ khúm núm:
- Tôi để cô ấy ở tầng dưới, như vậy khỏi sợ phiền đến hai bà .
Bà Macphail hỏi:
- Có phải cô ta cũng ở tàu lên không?
- Thưa bà vâng, đi hạng nhì ạ. Cô ấy tới Apia để làm chân thu tiền nào đó.
- Vậy à?
Khi chủ nhà ra, Macphail nói:
- Ăn một mình trong buồng thì chắc buồn lắm.
Bà Davidson hỏi:
- Nếu là một hành khách hạng nhì thì như vậy cũng là chuyện thường . Ai đấy
nhỉ?
- Lúc tôi ở dưới nhà, người thủy thủ trưởng dắt cô ta lại.Tên cô ta là
Thompson .
Bà Davidson hỏi:
- Phải cô ả tối hôm qua khiêu vũ với hắn không?
- Có lẽ. Tôi cũng không biết rõ. Coi bộ cũng hơi đúng.
Bà Davidson nói:
- Đồ hư thân mất nết.
Rồi họ nói qua chuyện khác. Ăn xong, mệt mỏi vì sáng hôm đó dậy sớm, họ
chia tay nhau, về phòng riêng nghỉ ngơi.
Sáng hôm sau, trời vẫn xám, mây vẫn thấp, nhưng không mưa, họ dạo chơi trên
con đường lớn mà người Mỹ xây dọc bờ vịnh.
Khi về tới nhà thì ông Davidson cũng vừa mới về, ông bảo:
- Có lẽ chúng ta phải ở lại đây đến nửa tháng. Tôi đã trình bày với ông thống
đốc, ông ấy bảo không có cách nào khác.
Bà Davidson ngó chồng, vẻ ái ngại nói:
- Nhà tôi nóng về khu vực để làm việc lắm
Davidson đi đi lại lại trong hiên nói tiếp:
- Chúng tôi vắng mặt một năm rồi; tôi ngại rằng dưới sự chỉ huy của các mục
sư bản xứ, giáo hội không còn giữ được kỷ luật nữa. Phải nhận rằng họ tốt, sùng
đạo, sợ Chúa, đức tin thành thật của họ có thể làm cho nhiều người tự cho là
ngoan đạo ở xứ mình phải thẹn. Nhưng họ thiếu nghị lực một cách thảm hại. Họ chống
cự được một lần, hai lần thôi, không thể nào kiên nhẫn hơn được . Dù họ là người
đáng tin tới mấy, mà giao cho họ thay mình thì rồi thế nào cũng có chỗ hỏng.
Ông ta nói xong, đứng lại. Thân hình gầy mà cao, cặp mắt sáng ngời trong một
gương mặt xanh xao, có vẻ suy nghĩ lắm. Tấm lòng thành thực hiện rõ trong cử chỉ
hăng hái, giọng nói trầm trầm, sang sảng.
- Tôi tin rằng bổn phận tôi vạch rõ. Phải hoạt động, hoạt động gấp. Nếu cây
mà đã mục rồi thì phải cưa liệng vô lửa.
Tối hôm ấy, họ không ăn cơm mà uống trà và ăn bánh ngọt.Trong phòng khách
nghiêm trang, các bà ngồi đan, bác sĩ hút thuốc; còn nhà truyền giáo thì kể cho
họ nghe hoạt động của mình trên các đảo.
- Hồi chúng tôi mới tới, thổ dân không có quan niệm về tội lỗi, phạm tất cả
những giới luật của thiên chúa mà họ không ngờ. Nhiệm vụ khó khăn nhất của tôi
là dạy cho họ hiểu thế nào là điều ác.
Ông bà Macphail biết rằng ông Davidson đã truyền giáo năm năm ở quần đảo
Salamôn trước khi gặp bà ấy. Hồi đó bà truyền giáo ở Trung Hoa.Họ về xứ sở nghỉ
phép và gặp nhau ở Boston, trong một cuộc hội nghị các nhà truyền giáo. Họ cưới
nhau rồi được phái tới miền này luôn cho tới ngày nay.
Trong khi chuyện trò với ông Davidson , ông bà Macphail có cảm giác là con
người đó bất khuất, can đảm lạ lùng. Vừa truyền giáo, vừa làm y sĩ, ông phải đi
tới đảo này, đảo khác bất kỳ lúc nào. Mùa mưa, trong những cơn dông tố, ngồi
trong một chiếc thuyền đánh cá voi còn nguy thay, mà người ta thường lái chiếc
ca nô lại đón ông đi. Hễ có một người bị tai nạn hay ốm đau thì không khi nào
ông do dự. Trên mười hai lần rồi, ông phải chống cự với sóng gió, ở giữa biển,
ban đêm và nhiều lần bà vợ tưởng mình đã thành quả phụ.
Bà ta kể:
- Thỉnh thoảng tôi năn nỉ ông ấy đừng đi hoặc đợi cho bớt sóng gió rồi hãy
đi, nhưng vô ích! Nghị lực sắt đá, hễ quyết định thì không có gì ngăn cản được.
Davidson lớn tiếng:
- Làm sao mà tôi có thể bảo thổ dân họ tin Chúa được nếu chính tôi, tôi
không làm gương cho họ? Trong cơn nguy mà họ cho gọi tôi thì họ biết rằng thế
nào tôi cũng tới, trừ phi là một việc ngoài sức của con người.Thử nghĩ coi,
Chúa có thể nào bỏ tôi trong khi tôi làm việc cho Ngài? Ngài mà ra lệnh thì gió
sẽ dậy, sóng sẽ gầm.
Macphail vốn nhút nhát. Không thể nào ông ta quen được tiếng đạn vèo vèo
trên miệng hầm; và khi ở tiền tuyến, có lần ông gắng tự chủ cho tay khỏi run; đến
nỗi mồ hôi chảy ròng ròng trên trán, làm mờ cả cặp kiếng.Cho nên nhìn nhà truyền
giáo, ông hơi rùng mình, bảo:
- Tôi ước sao có thể nói rằng không hề biết sợ một cái gì.
Davidson bẻ ngay:
- Tôi ước sao ông có thể nói rằng ông tin Chúa.
Tới đó, ông ta nhớ lại những buổi đầu tiên hai vợ chồng sống ở quần đảo.
- Đôi khi vợ chồng tôi ngó nhau mà nước mắt ròng ròng trên má! Là việc
không ngừng suốt ngày đêm mà cơ hồ không có kết quả. Không có nhà tôi không biết
tôi đã ra sao. Khi tôi mềm lòng, chán nản, nhà tôi làm cho tôi can đảm lại, tin
tưởng lại.
Bà Davidson e lệ cúi mặt xuống, cặp má hốc hác bỗng ửng lên một chút. Tay
bà run run. Không nói năng gì cả .
- Không có ai giúp chúng tôi cả. Cô độc trong cảnh tối tăm, cách cả ngàn
cây số mới có người đồng hương. Mỗi lần thấy tôi tuyệt vọng, thì nhà tôi ngưng
may vá, mở Thánh Kinh ra đọc cho tới khi nào sự bình tĩnh trở lại tâm hồn của
tôi như giấc ngủ trở lại cặp mi em bé thì mới thôi, lúc đó gấp kinh lại, nhà
tôi bảo: "Dù họ không muốn thì ta cũng cứ cứu họ". Và mạnh mẽ tin trở
lại ở Chúa, tôi đáp: "Phải nhờ Chúa Phò hộ, anh phải cứu họ, anh phải cứu
họ".
Ông ta lại đứng bên cạnh bàn như đứng trước một cái thánh giá đặt kính.
- Bản chất của họ bết quá rồi, đến nỗi không thể nào giảng cho họ thấy cái
xấu của họ được. Những hành động mà họ cho là tự nhiên thì chúng tôi phải biến
đổi thành tội lỗi; chẳng những sự gian dâm, nói dối, ăn cắp , mà ngay như sự
lõa lồ, thói khiêu vũ, không lại nhà thờ, cũng là tội lỗi.Tôi đặt ra cái luật rằng
đàn bà mà để hở ngực, đàn ông mà không mặc quần là có tội.
Bác sĩ Macphail ngạc nhiên hỏi:
- Làm cách nào vậy?
- Dùng cách phạt tiền. Tất nhiên chỉ mỗi một cách làm cho người ta hiểu rằng
một hành động nào đó là có tội lỗi là phạt nếu họ làm hành động đó. Vậy tôi phạt
tiền nếu họ không tới nhà thờ, nếu họ khiêu vũ hoặc ăn bận không đứng đắn. Tôi
đặt ra một ta - ríp; tội nào cũng phải chuộc bằng tiền hay bằng công. Rốt cuộc
họ hiểu.
- Có khi nào họ không chịu nộp phạt không?
- Làm sao có thể như vậy được?
Bà Davidson mím đôi môi, tiếp lời chồng:
- Dám chống cự ông Davidson thì phải là gan cóc tía.
Bác sĩ ngó ông bạn, vẻ suy nghĩ. Tuy thấy chướng tai mà còn do dự chưa dám chỉ trích.
- Ông đừng quên là tới nước cùng, tôi có thể đuổi họ ra khỏi giáo đường
nhé!
- Họ sợ hình phạt đó à?
Ông Davidson xoa tay nhè nhẹ, mỉm cười:
- Vô phương bán dừa, và đi chài về hết chia phần. Gần chắc chắn là chết
đói. Họ sợ lắm chứ!
Bà Davidson góp ý:
- Sao mình không kể chuyện Phred Ohlson cho ông bà nghe?
Nhà truyền giáo nhìn bác sĩ bằng cặp mắt nẩy lửa:
- Phred Ohlson là một con buôn Đan Mạch lập nghiệp ở đảo từ lâu. Nhờ buôn
bán, hắn khá giàu và thấy chúng tôi tới, hắn không vui. Hắn quen làm mưa làm
gió, mua dừa của thổ dân muốn trả sao thì trả, có khi trả bằng hàng hoá, có khi
trả bằng rượu whisky. Vợ hắn là người bản xứ, mà hắn công nhiên lừa vợ . Lại
thêm cái tật say sưa. Tôi cho hắn cơ hội sửa tính, nhưng hắn không nghe lại còn
cười nhạo tôi nữa.
Khi nói những lời cuối cùng đó, giọng Davidson trầm hẳn xuống , rồi ông ta
ngừng một hai phút. Người ta đoán có cái gì kinh khủng sắp xảy ra.
- Trong hai năm, hoàn toàn phá sản, công lao cắp nhặt trong một phần tư thế
kỷ tiêu tan hết. Bị áp đảo, sau cùng hắn phải lại tôi, thảm hại như một tên
hành khất, năn nỉ tôi cho hắn giấy tàu về xứ ở Sydney .
Bà Davidson nói:
- Phải thấy cái bộ mặt của hắn lúc đó! Xưa kia khỏe mạnh đẹp đẽ, bệ vệ,
dõng dạc, bây giờ nhận không ra nữa, tay chân run lẩy bẩy. Hắn đã hoá thành một
ông già mau quá!
Davidson chăm chú ngó trong bóng tối. Mưa lại đổ. Bỗng có tiếng ở nhà dưới
đưa lên, ông ta quay lại nhìn vợ, như cố ý hỏi: "Cái gì vậy?".Một chiếc
máy hát phát ra một điệu ồn ào, như nghẹt mũi, chướng tai.
Ông ta hỏi:
- Cái gì vậy?
Bà vợ sửa lại cặp kính kẹp mũi.
- Có một cô hành khách hạng nhì mướn phòng ở dưới nhà. Có lẽ tiếng hát ở
phòng đó phát ra.
Họ yên lặng. Rồi tiếng người khiêu vũ. Rồi âm nhạc ngưng bặt , tiếng nút
chai nổ lốp bốp, trong khi tiếng cười nói vang lên.
Bác sĩ Macphail bảo:
- Chắc cô ta đãi tiệc từ biệt bạn bè dưới tàu. Tàu nửa đêm nhổ neo thì phải?
Ông Davidson làm thinh. Rồi ngó đồng hồ hỏi vợ:
- Mình về phòng chứ?
Bà ta đứng dậy, gấp đồ đan lại, đáp:
- Vâng, về.
Bác sĩ hỏi:
- Giờ này mà đi ngủ, e sớm chăng?
Bà Davidson đáp:
- Chúng tôi còn phải đọc kinh. Bất kỳ ở đâu, chúng tôi cũng phải đọc một
chương Thánh Kinh trước khi đi nằm, đọc hết những lời chú giải nữa ông ạ, rồi lại
bình luận với nhau cho thấu nghĩa. Một cách luyện tinh thần rất hiệu quả.
Hai cặp vợ chồng đó chia tay nhau. Ở lại trong phòng, vợ chồng bác sĩ ngồi
im một lát, rồi chồng bảo vợ:
- Anh muốn đi kiếm cỗ bài đánh chơi một ván.
Bà vợ chăm chú ngó chồng, do dự. Câu chuyện của gia đình nhà truyền giáo
làm cho bà không được yên lòng; bà không dám thú với chồng rằng bà ngại họ trở
lại lắm, thấy mình đánh bài sẽ coi mình ra sao. Ông chồng trở về với cỗ bài, bà
nhìn ông chơi một mình mà nơm nớp sợ. Ở nhà dưới, cuộc chè chén say sưa vẫn tiếp
tục.
Hôm sau nữa, trời đã sáng sủa, cặp Macphail tìm cách tiêu khiển cho qua cái
nửa tháng ngồi không ở Pagô- Pagô này.
Họ xuống bến, mở rương lấy ít cuốn sách ra. Ông chồng lại thăm bác sĩ giải
phẫu, giám đốc bệnh viện thủy quân và được dẫn đi coi các phòng ở bệnh viện.
Lại chào ông thống đốc mà không gặp, để thiếp lại. Giữa đường gặp cô
Thompson , Macphail gỡ nón chào, cô ta vui vẻ, ồn ào đáp lễ "Chào bác
sĩ". Cô ả cũng bận chiếc áo dài trắng như hôm trước. Đôi giày cao gót,
láng, để hở cặp giò mập mạp đó, trong
cái khung cảnh này mới chướng mắt làm sao!
Bà Macphail nói:
- Ở cái xứ này mà ăn bận như vậy, coi sao được? Con người thô bỉ!
Về đến nhà, thấy cô ả đương chơi dưới mái hiên với một đứa trẻ đen xạm.
Macphail nói nhỏ với vợ:
- Trò chuyện với cô ta vài câu; cô ta lẻ loi ở chốn này; mà mình làm ra vẻ
như không thấy, cứ làm lơ thì không nhã.
Bà Macphail cũng hay e lệ, nhưng luôn luôn chiều ý chồng, nên cũng hỏi cô Thompson một câu vớ vẩn:
- Hình như chúng ta ở trọ một nhà với nhau.
Cô ả đáp:
- Thật là tệ hại, há! Chui rúc trong cái chuồng ngựa này, vậy mà họ còn bảo
tôi may mắn lắm mới kiếm được một căn phòng đấy. Không lẽ mà mình đi ở cái chòi
của tụi bản xứ, chứ lại đó như tụi khác còn hơn. Tại sao mà họ không cất khách
sạn nhỉ?
Họ nói với nhau vài câu nữa. Cô Thompson nói bô bô, miệng quay ra chỉ mong
có người để kể lể, nhưng bà Macphail không biết nói gì thêm bảo:
- Thôi, tôi phải lên phòng.
Tối hôm đó, tới bữa cơm, Davidson đưa tin:
- Có hai anh lính thủy ở trong phòng con đó. Nó làm quen họ cách nào nhỉ?
Bà Davidson nói:
- Chắc ả không khó tính lắm.
Tất cả đều mệt mỏi vì suốt ngày ở không. Macphail thở dài:
- Phải ở lại đây tới nửa tháng, không biết rồi tình trạng chúng mình sẽ ra
sao?
Nhà truyền giáo đề nghị:
- Phải lập chương trình cho mỗi ngày. Tôi sẽ bỏ ra vài giờ để học, ít giờ để
tập thể dục, bất kỳ mưa nắng - mùa mưa thì đợi nắng làm sao được - thì giờ còn
lại thì tiêu khiển.
Macphail nhìn bạn, không có vẻ tin lắm. Chương trình đó nặng quá đối với ông. Trong khi họ ăn món thịt bò
- nhà bếp chỉ biết nấu có mỗi món đó- thì máy hát lại vang lên.
Khách khứa của cô Thompson cùng lớn tiếng hát một bản đang được thiên hạ
hoan nghênh, nhưng rồi giọng oang oác của cô ả lấn át hết. Họ la hét , đùa giỡn.
Hai gia đình ráng tiếp tục chuyện trò, nhưng rồi cũng phải chú ý tới tiếng
ly cụng nhau, tiếng ghế kéo trên sàn. Chắc có thêm khách mới tới .
- A, một dạ hội ở đây.
Hai ông đương bàn cãi với nhau về y khoa thì bà Macphail bỗng chen vô:
- Không biết cô ta có chỗ đâu mà chứa bấy nhiêu người?
Óc bà ta vơ vẩn đâu đâu. Davidson nhăn mặt lại. Mặc dầu đang nói chuyện về
y khoa mà trí não ông cũng hướng về phía dưới. Thình lình trong khi bác sĩ tả
vài chứng bịnh mà ông có dịp nhận xét trên mặt trận Flandre, thì nhà truyền
giáo đứng phắt ngay dậy, thốt một tiếng lớn.
Bà Đavítxơn hỏi:
- Cái gì đó, mình?
- Hiển nhiên rồi! Sao mà mình không nghĩ tới chứ? Cái đó ở Ioway ra mà!
- Vô lý!
- Nó đáp tàu ở Honolulu. Rõ ràng quá rồi. Và nó kiếm ăn ở đây . Ở đây!
"Anh biết đấy, đảo của
chúng tôi là những hòn đảo san hô thấp, không giống những hòn đảo này. . Đây là
những hòn đảo núi lửa. Chúng ta còn phải hành trình mười ngày nữa mới đến được
chúng."
Bác sĩ Macphail nói một cách hài
hước: “Ở những khu vực này, điều đó gần giống như ở nhà ở con phố bên cạnh.
"Chà, đó có lẽ là một cách nói phóng đại, nhưng ở Biển Nam người ta
nhìn nhận khoảng cách một cách khác nhau. Cho đến giờ thì bạn đã đúng."
Bác sĩ Macphail thở dài yếu ớt.
“Đáng mừng là chúng tôi không truyền giáo ở đây,” cô tiếp tục. “Người ta
nói đây là một nơi làm việc cực kỳ khó khăn. Những tàu hơi nước cặp bến khiến
người ta bất an, rồi lại có thêm một quần cảng nữa, điều đó thật tệ cho người bản
xứ. Ở huyện chúng tôi không gặp những khó khăn như vậy. Tất nhiên, có một hoặc
hai thương nhân, nhưng chúng tôi cẩn thận làm cho họ cư xử đúng mực, và nếu họ
không làm như vậy, chúng tôi sẽ tạo ra một nơi hấp dẫn đối với họ, họ sẽ vui
lòng đi.”
Chỉnh lại chiếc kính trên mũi bà
nhìn hòn đảo xanh vẻ dửng dưng .
"Đó gần như là một nhiệm vụ
vô vọng đối với những người truyền giáo ở đây. Tôi không bao giờ có thể biết ơn
Chúa đủ rằng ít nhất chúng tôi cũng được thoát khỏi điều đó."
Khu truyền đạo của ông Davidson
bao gồm một nhóm cù lao ở phía Bắc Samoa;
cách xa nhau rất nhiều nên ông thường xuyên phải đi một quãng đường dài
bằng ca nô. Vào thời điểm này, vợ ông vẫn ở trụ sở chính của họ và chỉ huy giáo
hội . Bác sĩ Macphail cảm thấy tim mình thắt lại khi xem xét hiệu quả mà chắc
chắn bà đã đạt được. Bà ấy mạt sát của người bản xứ bằng một giọng không gì có
thể im lặng được, nhưng với một nỗi kinh hoàng tột độ. Cảm giác tinh tế của bà ấy
thật đặc biệt. Lúc mới quen nhau bà đã nói với bác sĩ:
"Anh biết đấy, phong tục hôn
nhân của họ khi chúng ta mới định cư ở quần đảo gây sốc đến mức tôi không thể
diễn tả cho anh nghe được. Nhưng tôi sẽ kể với bà Macphail và bà ấy sẽ kể cho
anh."
Sau đó, anh nhìn thấy vợ anh và bà
Davidson ngồi trên những chiếc ghế xếp cạnh nhau trò chuyện nghiêm túc trong
khoảng hai giờ. Khi anh đi tới đi lui để tập thể dục, anh đã nghe thấy tiếng
thì thầm đầy kích động của bà Davidson, giống như dòng nước chảy từ xa của dòng
nước trên núi, và qua cái miệng há hốc và khuôn mặt tái nhợt của vợ anh, anh thấy
rằng cô đang tận hưởng một trải nghiệm đáng lo ngại. Vào ban đêm trong phòng của
họ, cô lặp lại với anh với hơi thở nặng nề tất cả những gì cô đã nghe.
“Ồ, tôi đã nói gì với anh thế?”
Bà Davidson reo lên vui mừng vào sáng hôm sau. "Anh chưa bao giờ nghe thấy
điều gì khủng khiếp hơn thế phải không? Anh không thắc mắc rằng tôi không thể tự
mình nói cho anh biết phải không? Dù anh là bác sĩ."
Bà Davidson quét khuôn mặt của cô
ấy. Cô rất háo hức muốn thấy rằng mình đã đạt được hiệu quả như mong muốn.
" Ông có hiểu rằng khi lần đầu
tiên chúng tôi đến đó, trái tim chúng tôi đã chùng xuống không? Ông sẽ khó tin
khi tôi nói rằng không thể tìm được một cô gái ngoan nào ."
Bà nói từ ngoan bằng một giọng
nghiêm khắc ngụ một ý riêng.
Ông Davidson và tôi đã bàn bạc
chuyện đó và chúng tôi quyết định điều đầu tiên cần làm là dừng cuộc khiêu vũ lại.
Người bản địa rất thích khiêu vũ."
Bác sĩ Macphail nói: “Bản thân
tôi cũng không ác cảm với nó khi còn trẻ.”
"Tôi đã đoán như vậy khi
nghe anh mời bà Macphail khiêu vũ với anh tối qua. Tôi không nghĩ sẽ có hại gì
nếu một người đàn ông khiêu vũ với vợ mình, nhưng tôi thấy nhẹ nhõm vì cô ấy sẽ
không làm vậy. hoàn cảnh, tôi nghĩ tốt hơn là chúng ta nên giữ mình cho riêng
mình."
"Trong hoàn cảnh nào?"
Bà Davidson liếc nhanh chiếc
kính kẹp mũi của ông nhưng không trả lời câu hỏi của ông.
“Nhưng với những người da trắng
thì điều đó không hoàn toàn giống như vậy,” bà tiếp tục, “mặc dù tôi phải nói rằng
tôi đồng ý với ông Davidson, người nói rằng ông ấy không thể hiểu làm sao một
người chồng có thể đứng nhìn vợ mình trong vòng tay của một người đàn ông khác,
và theo như tôi biết thì tôi chưa bao giờ nhảy một bước nào kể từ khi tôi kết
hôn. Nhưng điệu nhảy bản địa lại là một vấn đề khác. Bản thân nó không chỉ vô đạo
đức mà còn dẫn đến sự vô đạo đức rõ ràng, chúng tôi đã dập tắt nó và tôi không
nghĩ mình sai khi nói rằng không có ai khiêu vũ ở khu vực của chúng tôi trong
tám năm qua."
Nhưng bây giờ họ đã tới cửa cảng và bà Macphail cũng nhập bọn với họ. Con
tàu rẽ ngoặt rồi chậm chậm tiến vào. Đó là một bến cảng lớn nằm trong đất liền,
đủ lớn để chứa một hạm đội thiết giáp hạm; và xung quanh nó mọc lên, cao và dốc,
những ngọn đồi xanh. Gần lối vào, đón làn gió nhẹ như từ biển thổi vào, ngôi
nhà của thống đốc nằm trong một khu vườn. Những ngôi sao và sọc treo lủng lẳng
trên cột cờ. Họ đi qua hai ba căn nhà gỗ một tầng và một sân tennis rồi đến bến
cảng có các nhà kho. Bà Davidson chỉ chiếc thuyền buồm neo cách bờ khoảng hai đến
ba trăm thước để đưa họ đến Apia. Có một đám đông người bản địa háo hức, ồn ào
và vui tính đến từ khắp nơi trên đảo, một số vì tò mò, một số khác để trao đổi
với các du khách trên đường đến Sydney; và họ mang theo dứa và những chùm chuối
khổng lồ, vải tapa, vòng cổ bằng vỏ sò hoặc răng cá mập, bát kava và mô hình ca
nô chiến tranh. Các thủy thủ Mỹ, gọn gàng và trang nhã, cạo râu sạch sẽ và
khuôn mặt thẳng thắn, đi lại giữa họ và có một nhóm nhỏ quan chức. Trong khi hành
lý của họ được đưa lên bờ , ông bà Macphail và bà Davidson quan sát đám đông.
Bác sĩ Macphail nhìn vào những căn bệnh ghẻ cóc mà hầu hết trẻ em và các cậu bé
đều phải chịu đựng, những vết loét biến dạng như những vết loét âm ỉ, và đôi mắt
chuyên môn của ông lấp lánh khi lần đầu tiên trong kinh nghiệm của mình ông
nhìn thấy những trường hợp mắc bệnh chân voi, những người đàn ông mắc chứng bệnh
phù chân voi. cánh tay to lớn, nặng nề hoặc kéo theo một cái chân bị biến dạng
nghiêm trọng. Đàn ông và phụ nữ đều quấn cái lava lava..
Đó là một bộ trang phục rất không đứng
đắn,” bà Davidson nói. “Ông Davidson cho rằng luật pháp nên cấm nó. Làm sao bạn
có thể mong đợi người ta có đạo đức khi họ không mặc gì ngoài một dải vải bông
đỏ quấn quanh thắt lưng?”
“Nó phù hợp với khí hậu chứ ,” bác sĩ vừa nói vừa lau mồ hôi trên đầu.
Bây giờ họ đã ở trên đất liền, dù
mới sáng sớm nhưng cái nóng đã ngột ngạt. Bị bao bọc bởi những ngọn đồi, không
một chút không khí nào lọt vào Pago-Pago.
"Ở các hòn đảo của chúng
ta," bà Davidson tiếp tục với cái giọng the thé của mình, "chúng ta gần
như đã cấm tuyệt cái lava lava. Một số ông già vẫn tiếp tục mặc nó, nhưng chỉ vậy
thôi. Phụ nữ đều mặc áo choàng và đàn ông mặc quần dài và áo ba lỗ. Khi bắt đầu
chuyến lưu trú của chúng tôi, ông Davidson đã nói trong một trong những báo cáo
của mình: cư dân trên những hòn đảo này sẽ không bao giờ theo đạo Thiên Chúa
hoàn toàn cho đến khi mọi cậu bé trên mười tuổi đều phải mặc một chiếc quần."
Nhưng bà Davidson đã liếc nhìn về những
đám mây xám dày đặc đang trôi qua cửa cảng. Một vài giọt mưa bắt đầu rơi xuống.
“Tốt nhất chúng ta nên trú ẩn,” bà
nói.
Họ cùng với đám đông đi đến một nhà kho lớn bằng tôn, và mưa bắt đầu rơi xối
xả. Họ đứng đó một lúc rồi có ông Davidson tham gia. Ông đã đủ lịch sự với gia
đình Macphail trong suốt cuộc hành trình, nhưng ông không có sự hòa đồng như vợ
mình và đã dành nhiều thời gian để đọc sách. Ông là một người trầm lặng, khá ủ
rũ, và bạn cảm thấy rằng sự nhã nhặn của ông là một nghĩa vụ mà ông tự áp đặt
cho mình theo đạo Thiên chúa; về bản chất ông là người dè dặt. Ngoại hình của
ông thật độc đáo. Ông rất cao và gầy, chân tay dài, khớp lỏng lẻo; đôi má hóp
và gò má cao đến lạ lùng; ông có một bầu không khí chết chóc đến mức bạn sẽ ngạc
nhiên khi nhận thấy đôi môi anh ấy đầy đặn và gợi cảm đến mức nào. Ông để tóc rất
dài. Đôi mắt đen sâu thẳm trong hốc mắt của ông to và bi thảm; và bàn tay với
những ngón tay to và dài có hình dáng rất đẹp; họ cho anh ta một cái nhìn mạnh
mẽ. Nhưng điều nổi bật nhất là cảm giác ông mang lại cho bạn ngọn lửa bị dập tắt.
Nó thật ấn tượng và có chút rắc rối. Ông không phải là người đàn ông có thể có
bất kỳ sự thân mật nào.
Bây giờ ông đã mang đến những tin tức
không được chào đón. Có một trận dịch sởi, một căn bệnh nghiêm trọng và thường
gây tử vong ở người Kanaka trên đảo, và một ca bệnh đã phát triển trong số thủy
thủ đoàn của chiếc tàu chở họ trong cuộc hành trình. Người bệnh đã được đưa vào
bờ và đưa vào bệnh viện tại trạm cách ly, nhưng chỉ thị bằng điện báo đã được gửi
từ Apia để nói rằng người lái tàu sẽ không được phép vào bến cảng cho đến khi
chắc chắn rằng không có thành viên nào khác trong thủy thủ đoàn bị ảnh hưởng.
“Điều đó có nghĩa là chúng ta sẽ phải
ở đây ít nhất mười ngày.”
Bác sĩ Macphail nói: “Nhưng tôi đang
cần có mặt gấp ở Apia.”
" Gấp thì cũng phải chịu . Nếu
không có thêm ca bệnh nào phát triển trên tàu, người lái thuyền sẽ được phép đi
thuyền cùng với hành khách da trắng, nhưng mọi hoạt động giao thông bản địa đều
bị cấm trong ba tháng."
"Ở đây có khách sạn
không?" bà Macphail hỏi.
Ông Davidson mỉm cười .
"Không có."
"Sau đó chúng ta sẽ làm gì?"
Tôi đã nói chuyện với Thống
đốc. Trên bãi biển , có một thương gia có phòng cho thuê, và đề xuất của tôi là
ngay khi trời tạnh mưa chúng ta nên tới đó xem có thể làm được gì. Đừng hòng có
tiện nghi đâu đấy.” Bạn phải biết ơn nếu
chúng ta có một chiếc giường để ngủ và một mái nhà che đầu.”
Nhưng cơn mưa không có dấu hiệu tạnh, và cuối
cùng họ mang theo dù và áo mưa lên đường. Không có thị trấn mà chỉ có một dãy
công sở, một hoặc hai cửa hàng, và ở phía sau, giữa những cây dừa và chuối, một
vài nhà lá của dân bản địa. Ngôi nhà họ tìm chỉ cách bến tàu khoảng năm phút đi
bộ. Đó là một ngôi nhà bằng cây, có hai tầng, có hiên rộng ở cả hai tầng và mái
lợp tôn. Người chủ là một người lai tên là Horn, với một người vợ bản xứ được
bao quanh bởi những đứa con nhỏ da nâu, và ở tầng trệt, ông có một cửa hàng bán
đồ hộp và vải . Những căn phòng ông chỉ cho họ hầu như không có đồ đạc gì.
Trong phòng Macphail chẳng có gì ngoài một chiếc giường tồi tàn, cũ kỹ với màn
chống muỗi rách rưới, một chiếc ghế ọp ẹp và một cái chậu rửa mặt. Họ nhìn
quanh với vẻ thất vọng. Mưa trút xuống khôngBà Macphail nói: “ Em chỉ mở những hành lý cần thôi nhé.”
Bà Davidson bước vào phòng khi
bà đang mở khóa tủ quần áo. Bà ấy rất nhanh nhẹn và tỉnh táo. Khung cảnh ảm đạm
xung quanh không ảnh hưởng gì đến bà.
Bà ta khuyên:
“ Trước hết, bà lấy kim chỉ rồi bắt tay ngay
vào việc vá cái mùng,” bà nói, “nếu không đêm nay không thể chợp mắt được chút
nào.”
“ Muỗi dữ vậy à ?” Bác sĩ Macphail hỏi.
"Đây là mùa muỗi mà. Khi ông được mời đến
dự một bữa tiệc tại Tòa nhà Chính phủ ở Apia, ông sẽ nhận thấy rằng tất cả các
quý cô đều được phát một chiếc áo gối để bao chân cho khỏi bị muỗi đốt ."
Bà Macphail thở dài : “Tôi ước gì mưa tạnh một
lúc”. "Tôi có thể cố gắng làm cho nơi này trở nên thoải mái hơn nếu mặt trời
chiếu sáng."
"Ồ, nếu bạn đợi điều đó thì bạn sẽ đợi
lâu lắm đấy. Pago-Pago là nơi mưa nhiều nhất ở Thái Bình Dương. Bạn thấy đấy,
những ngọn đồi và vịnh đó, chúng hút nước, và người ta mong đợi mưa vào lúc
này." dù sao cũng là thời điểm trong năm."
Bà nhìn từ ông Macphail đến bà,
đứng bất lực ở những nơi khác nhau trong phòng, như những linh hồn lạc lối, và
bà mím môi suy nghĩ . Những người vô trách nhiệm như vậy khiến bà mất kiên nhẫn,
nhưng đôi tay ngứa ngáy muốn sắp xếp mọi thứ theo thứ tự vốn đến một cách rất tự
nhiên.
" Đây,
đưa cho tôi một cây kim chỉ đi và tôi sẽ vá mùng lại cho bạn trong khi bạn
tiếp tục dỡ hành lý. Bữa cơm trưa sẽ bắt đầu lúc một giờ. Bác sĩ Macphail, tốt
hơn là bạn nên xuống cầu cảng và thu dọn hành lý nặng nề của mình đã được đặt ở
nơi khô ráo chưa , bạn biết những người bản địa này là gì rồi đấy, họ hoàn toàn
có khả năng cất giữ nó ở nơi mà mưa có thể tạt vào bất cứ lúc nào."
Bác sĩ lại mặc áo mưa rồi đi xuống cầu thang. Ở
cửa, ông Horn đang đứng trò chuyện với người thủy thủ trưởng và một hành khách
hạng hai mà bác sĩ Macphail đã gặp vài lần trên tàu. Thủy thủ trưởng nhỏ thó,
teo tóp, cực kỳ bẩn thỉu, gật đầu chào ông khi ông đi ngang qua.
" Cái bệnh sởi thật tồi tệ ," ông
nói. “ Bác sĩ đã mướn được phòng chưa?.”
Bác sĩ Macphail thấy giọng đó
hơi thô lỗ nhưng vốn rụt rè nên ông không tỏ vẻ bực mình.
“ Phải , chúng tôi có một phòng ở
tầng trên.”
“ Cô Thompson cũng phải đến
Apia, nên tôi đã đưa cô ấy theo đây.”
Người quản lý quân đội chỉ ngón tay cái vào
người phụ nữ đứng bên cạnh. Cô ấy có lẽ khoảng hai mươi bảy tuổi, mập và xinh đẹp
theo kiểu thô kệch. Cô mặc một chiếc váy trắng và đội một chiếc mũ lớn màu trắng.
Đôi bắp chân mập mạp của cô ấy trong đôi tất cotton trắng phồng lên trên đôi bốt
dài màu trắng đi trong giày glacé kid. Cô nở một nụ cười lấy lòng Macphail.
“Anh chàng này đang cố bắt tôi một đô la rưỡi
mỗi ngày cho một căn phòng nhỏ nhất,” cô nói bằng giọng khàn khàn.
“Tôi đã nói với bạn rằng cô ấy là bạn của tôi,
Jo,” người thủy thủ trưởng nói. “Cô ấy không thể trả nhiều hơn một đô la, và
anh chắc chắn phải chấp nhận cô ấy vì điều đó.”
Người lái buôn mập mạp, mịn màng
và lặng lẽ mỉm cười.
"Ồ, nếu ông nói như vậy, ông Swan, tôi sẽ
xem tôi có thể làm gì với vấn đề này. Tôi sẽ nói chuyện với bà Horn và nếu
chúng tôi nghĩ có thể giảm bớt thì chúng tôi sẽ làm như vậy."
“Đừng giở trò khỉ ra nữa,” cô Thompson nói.
"Chúng ta sẽ giải quyết chuyện này ngay bây giờ. Mỗi ngày anh nhận được một
đô la cho căn phòng và không thêm một xu nào nữa."
Bác sĩ Macphail mỉm cười. Ông
ngưỡng mộ sự trơ trẽn mà cô dùng để mặc cả. Ông là kiểu người luôn trả những gì
được yêu cầu. Ông thích bị tính phí quá mức hơn là mặc cả. Người giao dịch thở
dài.
“Được, nể lời ông Swan, tôi chấp nhận.”
“ Ừ, biết điều đấy ” cô Thompson nói. "
Tôi đãi các người một chầu rượu. Tôi có sẵn thứ whisky rất ngon trong cái xắc này. Anh Swan, đem
giùm vô. Ông cũng đi cùng nhé, bác sĩ"Ồ, thôi , cảm ơn," ông trả lời.
"Tôi chỉ đi xuống để xem hành lý của chúng ta có ổn không."
Anh bước ra ngoài trời mưa. Nước tràn vào từ cửa
cảng thành từng mảng và bờ đối diện tất cả đều mờ ảo. Ông đi ngang qua hai hoặc
ba người bản xứ không mặc gì ngoài lava lava, với những chiếc dù khổng lồ che
phủ họ. Họ bước đi uyển chuyển, với những động tác nhàn nhã, rất ngay thẳng; và
họ mỉm cười chào ông bằng một thứ tiếng lạ khi đi ngang qua.
Khi ông trở về thì đã gần đến giờ
ăn tối và bữa ăn của họ đã được bày sẵn trong phòng khách của người buôn bán.
Đó là một căn phòng được thiết kế không phải để ở mà nhằm mục đích tạo dựng uy
tín, và nó có bầu không khí ẩm mốc, u sầu. Một bộ đồ nhồi bông có dán tem được
xếp gọn gàng quanh các bức tường, và từ giữa trần nhà, được che chắn bằng giấy
lụa màu vàng để chống ruồi, treo một chiếc đèn chùm mạ vàng. Davidson đã không
đến.
“ Tôi biết anh ấy đã đến gặp thống
đốc," bà Davidson nói, "và tôi đoán anh ấy đi ăn tối trong dinh”
Một thiếu nữ bản địa mang đến cho họ món bít tết
Hamburger, và một lúc sau người lái buôn đến xem họ còn thiếu thứ gì không.
Bác sĩ Macphail nói: “Tôi thấy
chúng ta có một người bạn cùng trọ, thưa ông Horn”.
“Cô ấy chỉ thuê phòng thôi ,” người lái buôn trả lời.
"Cô ấy tự lo cơm nước ."
Anh ta nhìn hai người bà khách với
vẻ khúm núm.
"Tôi để cô ấy ở tầng dưới,
như vậy cô ấy sẽ không gây phiền toái cho hai bà đâu."
“Có phải cô cũng người ở trên thuyền không?” bà Macphail hỏi.
"Vâng, thưa bà, cô ấy đi hạng nhì . Cô ấy
đang đi Apia. Cô ấy có một vị trí thu ngân đang đợi cô ấy" Vậy à !"
Khi người lái buôn đi khỏi,
Macphail nói:
“Tôi không nghĩ cô ấy sẽ thấy
vui vẻ khi dùng bữa trong phòng mình.”
Bà Davidson trả lời: “Nếu cô ấy
là một hành khách hạng nhì, tôi đoán cô ấy sẽ thích hơn”. “Tôi không biết chính
xác đó có thể là ai.”
"Tôi tình cờ có mặt ở đó
khi người quản lý đưa cô ấy đi cùng. Tên cô ấy là Thompson."
“Không phải người phụ nữ khiêu vũ với quản đốc
tối qua sao?” bà Davidson hỏi.
“Chắc hẳn đó là người đó,” bà
Macphail nói. "Lúc đó tôi đã tự hỏi cô ấy là ai. Đối với tôi, cô ấy trông
khá nhanh."
“Phong cách không tốt chút nào,”
bà Davidson nói.
Họ bắt đầu nói chuyện khác, và
sau bữa tối, mệt mỏi vì dậy sớm, họ tách ra và đi ngủ.
Khi tỉnh dậy, tuy bầu trời vẫn
xám xịt, mây thấp nhưng trời không mưa, họ đi dạo trên con đường cao tốc mà người
Mỹ đã xây dọc bờ vịnh.
Khi trở về họ thấy Davidson vừa
mới bước vào.
“Chúng ta có thể ở đây khoảng
hai tuần,” anh cáu kỉnh nói. “Tôi đã tranh luận với thống đốc nhưng ông ấy nói
chẳng thể làm gì được cả.”
Ông Davidson chỉ mong được quay
trở lại với công việc của mình thôi,” vợ ông nói và liếc nhìn ông đầy lo lắng.
“Chúng ta đã xa nhà được một năm
rồi,” ông nói khi đi đi lại lại trên hiên nhà. "Nhiệm vụ do các nhà truyền
giáo bản địa phụ trách và tôi vô cùng lo lắng rằng họ đã để mọi chuyện trôi
qua. Họ là những người tốt, tôi sẽ không nói một lời chống lại họ, những người
kính sợ Chúa, sùng đạo và thực sự là Cơ đốc nhân." —Cơ đốc giáo của họ sẽ
khiến nhiều người được gọi là Cơ-đốc nhân ở nhà phải đỏ mặt—nhưng họ thiếu nghị
lực một cách đáng thương. Họ có thể lập trường một lần, họ có thể lập trường
hai lần, nhưng họ không thể luôn luôn lập trường. Nếu bạn giao nhiệm vụ cho một
nhà truyền giáo bản địa, cho dù anh ta có vẻ đáng tin cậy đến đâu, thì theo thời
gian, bạn sẽ thấy anh ta để cho sự lạm dụng len lỏi vào."
Ông Davidson đứng yên. Với dáng
người cao ráo, gầy gò và đôi mắt to sáng ngời trên khuôn mặt nhợt nhạt, ông ấy
là một nhân vật ấn tượng. Sự chân thành của ông được thể hiện rõ ràng trong cử
chỉ sôi nổi và trong giọng nói trầm ấm của mình .
"Tôi mong đợi công việc của
mình sẽ được hoàn thành. Tôi sẽ hành động và tôi sẽ hành động kịp thời. Nếu cây
bị thối, nó sẽ bị chặt đi và ném vào lửa."
Và vào buổi tối, sau bữa tiệc
trà mặn, bữa ăn cuối cùng của họ, trong khi họ ngồi trong phòng khách cứng nhắc,
các bà đang làm việc và bác sĩ Macphail đang hút tẩu, nhà truyền giáo kể cho họ
nghe về công việc của ông ở quần đảo.
Ông nói: “Khi chúng tôi đến đó,
họ không hề có cảm giác tội lỗi gì cả. "Họ lần lượt vi phạm các điều răn
và không bao giờ biết mình đã làm sai. Và tôi nghĩ đó là phần khó khăn nhất
trong công việc của tôi, là truyền cho người bản xứ ý thức về tội lỗi."
Gia đình Macphail đã biết rằng
Davidson đã làm việc ở quần đảo Solomons được 5 năm trước khi gặp bà ấy . Bà từng
là một nhà truyền giáo ở Trung Quốc, và họ đã quen nhau ở Boston, nơi cả hai đều
dành một phần thời gian nghỉ phép để tham dự một hội nghị truyền giáo. Trong cuộc
hôn nhân của họ, họ đã được bổ nhiệm đến những hòn đảo mà họ đã làm việc kể từ
đó.
Trong suốt cuộc trò chuyện giữa
họ với ông Davidson, có một điều đã lộ ra rõ ràng, đó là lòng dũng cảm không hề
nao núng của người đàn ông này. Ông vừa là một nhà truyền giáo vừa làm y sĩ và ông có thể được triệu tập đến hòn đảo
này hay hòn đảo khác trong nhóm bất cứ lúc nào. Ngay cả chiếc thuyền đánh cá
voi cũng không phải là phương tiện di chuyển an toàn cho lắm trong vùng Thái
Bình Dương đầy giông bão của mùa mưa, nhưng ông thường được cử đi bằng một chiếc
ca nô, và khi đó mối nguy hiểm là rất lớn. Trong trường hợp bệnh tật hoặc tai nạn,
ông không bao giờ do dự. Đã hơn chục lần ông phải mất cả đêm để cứu lấy mạng sống
của mình và hơn một lần bà Davidson đã bỏ rơi ông .
Đôi khi tôi đã cầu xin anh ấy đừng
đi," bà nói, "hoặc ít nhất hãy đợi cho đến khi thời tiết ổn định hơn,
nhưng anh ấy không bao giờ nghe. Anh ấy là người cố chấp, và một khi anh ấy đã
quyết định thì không gì có thể lay chuyển được .”
“Làm sao tôi có thể yêu cầu người
bản xứ đặt niềm tin vào Chúa nếu chính tôi không làm gương cho họ ?” Davidson lớn
tiếng . "Và tôi thì không, tôi không phải vậy. Họ biết rằng nếu họ cử tôi
đến khi họ gặp rắc rối thì tôi sẽ đến nếu điều đó con người có thể làm được. Và
bạn có nghĩ Chúa sẽ bỏ rơi tôi khi tôi đang bận công việc của Ngài không? Gió
thổi theo mệnh lệnh của Ngài và sóng dữ dội và cuồng nộ theo lời nói của Ngài.”
Bác sĩ Macphail là một người
nhút nhát. Ông chưa bao giờ có thể quen với tiếng đạn pháo dội qua chiến hào,
và khi làm việc trong một trạm thay đồ tiên tiến, mồ hôi chảy ra trên trán và
làm mờ kính trong nỗ lực kiểm soát bàn tay run rẩy của mình. Ông hơi rùng mình
khi nhìn nhà truyền giáo.
“Tôi ước gì có thể nói rằng tôi
chưa bao giờ sợ hãi,” ông nói.
“Tôi ước gì bạn có thể nói rằng
bạn tin vào Chúa,” người kia đáp lại.
Nhưng vì lý do nào đó, tối hôm
đó, suy nghĩ của nhà truyền giáo lại quay về những ngày đầu ông và vợ sống trên
đảo.
"Đôi khi bà Davidson và tôi
nhìn nhau mà nước mắt chảy dài trên má. Chúng tôi làm việc không ngừng nghỉ, cả
ngày lẫn đêm, và dường như chúng tôi chẳng tiến triển được gì. Tôi không biết
lúc đó mình sẽ phải làm gì nếu không có bà ấy." Khi tôi cảm thấy trái tim
mình chùng xuống, khi tôi gần như tuyệt vọng, cô ấy đã cho tôi lòng dũng cảm và
hy vọng.”
Bà Davidson e lệ cúi nhìn xuống và đôi má gầy gò của bà thoáng ửng hồng. Tay
bà run lên một chút. Bà không tin tưởng chính mình để nói.
“Chúng tôi không có ai giúp đỡ.
Chúng tôi cô đơn, cách xa đồng bào mình hàng ngàn dặm, bao quanh là bóng tối.
Khi tôi suy sụp và mệt mỏi, cô ấy gác công việc sang một bên và lấy Kinh thánh
đọc cho tôi nghe cho đến khi bình tĩnh lại
và đọng lại trong tôi như giấc ngủ trên mí mắt của một đứa trẻ, và cuối
cùng khi gấp cuốn sách lại, bà nói:
'Chúng ta sẽ cứu họ bất chấp chính họ.' Và tôi cảm thấy mạnh mẽ trở lại trong
Chúa, và tôi trả lời: 'Vâng, với sự giúp đỡ của Chúa, tôi sẽ cứu họ.'"
Ông ta bước tới chiếc bàn và đứng
trước mặt nó như đứng trước một cái thánh giá đặt kính.
“ Bạn thấy đấy, họ đã sa đọa một
cách tự nhiên đến mức không thể đưa họ ra để nhìn thấy cái xấu của họ. Chúng
tôi phải tạo ra tội lỗi từ những gì họ nghĩ là hành động tự nhiên. Chúng tôi phải
coi đó là một tội lỗi, không chỉ ngoại tình, nói dối và trộm cắp, mà còn phơi
bày thân thể, khiêu vũ và không đến nhà thờ. Tôi coi việc con gái khoe ngực là
tội lỗi và đàn ông không mặc quần là tội lỗi”.
"Làm cách nào vậy ?"
Bác sĩ Macphail hỏi, không khỏi ngạc nhiên.
" Dùng cách phạt tiền . Tất
nhiên chỉ mỗi một cách khiến mọi người nhận ra rằng một hành động là tội lỗi là
trừng phạt họ nếu họ phạm tội. Tôi phạt họ nếu họ không đến nhà thờ và tôi phạt
họ nếu họ khiêu vũ. Tôi phạt họ nếu họ ăn mặc không phù hợp thì tôi có một mức
phạt , và mọi tội lỗi đều phải trả bằng tiền hoặc công việc. Và cuối cùng tôi
đã làm cho họ hiểu."
“Nhưng họ có bao giờ từ chối trả
tiền không?”
"Làm sao họ có thể?"
nhà truyền giáo hỏi.
Vợ ông mím môi nói: “Thật là một người đàn ông
dũng cảm đã cố gắng đứng lên chống lại ông Davidson.”
Bác sĩ Macphail nhìn Davidson với
ánh mắt bối rối. Những gì ông nghe được khiến ông bị sốc, nhưng ông ngần ngại
bày tỏ sự không đồng tình.
" Ông phải nhớ rằng trong biện pháp cuối
cùng tôi có thể trục xuất ra khỏi giáo đường nhé."
“Họ có sợ điều đó không?"
Davidson mỉm cười nhẹ nhàng xoa xoa tay.
"Họ không thể bán cùi dừa của
mình. Khi những người đàn ông đánh cá, họ không nhận được phần đánh bắt được.
Điều đó có nghĩa là một cái gì đó rất giống như
chết đói. Đúng vậy, họ rất sợ ."
“Hãy kể cho anh ấy nghe về Fred
Ohlson,” bà Davidson nói.
Nhà truyền giáo dán đôi mắt rực lửa vào bác sĩ
Macphail.
“ Fred Ohlson là một thương nhân
người Đan Mạch đã ở quần đảo này nhiều năm. Ông ấy là một người khá giàu có khi
đi buôn và ông ấy không hài lòng lắm khi chúng tôi đến. Bạn thấy đấy, ông ấy có
rất nhiều thứ của riêng mình.” Anh ta trả cho người bản xứ những gì anh ta
thích cho cùi dừa của họ, và anh ta trả bằng hàng hóa và rượu whisky. Anh ta có
một người vợ bản địa, nhưng anh ta rõ ràng không chung thủy với cô ấy. Tôi đã
cho anh ta một cơ hội để sửa tính của mình. nhưng anh không chấp nhận nó. Anh ấy đã cười nhạo
tôi."
Giọng Davidson trầm xuống khi
anh nói những lời cuối cùng, và ông im lặng trong một hoặc hai phút. Sự im lặng
nặng trĩu sự đe dọa.
“Trong hai năm, anh ấy đã hoàn
toàn phá sản . Anh ấy đã mất tất cả những gì mình đã dành dụm được trong một phần
tư thế kỷ. Tôi đã đánh gục anh ấy, và cuối cùng anh ấy buộc phải đến với tôi
như một kẻ ăn xin và cầu xin tôi cho anh ấy một đường trở lại Sydney."
Vợ của nhà truyền giáo nói: “Tôi
ước gì anh có thể nhìn thấy hắn khi đến
gặp ông Davidson”. “Trước đây là một người đàn ông khỏe mạnh, khỏe mạnh, có rất
nhiều mỡ và có giọng nói rất to, nhưng bây giờ chỉ còn một nửa kích thước và
run rẩy khắp người. Hắn đột nhiên trở thành một ông già. "
Với cái nhìn lơ đãng, Davidson
nhìn ra màn đêm. Mưa lại rơi.
Đột nhiên có tiếng động từ bên
dưới vang lên, Davidson quay lại nhìn vợ đầy thắc mắc. Đó là âm thanh của một
chiếc máy hát, chói tai và ồn ào, phát ra một giai điệu như nghẹt mũi, chướng
tai .
"Đó là cái gì vậy?"
anh ấy hỏi.
Bà Davidson cố định chiếc kính kẹp mũi chắc chắn
hơn trên mũi.
"Một trong những hành khách
hạng hai có một phòng trong nhà. Tôi đoán nó xuất phát từ đó."
Họ im lặng lắng nghe, và ngay
sau đó họ nghe thấy tiếng khiêu vũ. Sau đó, âm nhạc dừng lại và họ nghe thấy tiếng
nút chai bật lên và những giọng nói cất lên trong cuộc trò chuyện sôi nổi.
Bác sĩ Macphail nói: “Tôi dám chắc
cô ấy đang tổ chức một bữa tiệc chia tay với bạn bè dưới tàu ”. “Con tàu khởi
hành lúc 12 giờ phải không?”
Davidson không bình luận gì
nhưng nhìn đồng hồ.
" Mình về phòng chứ?"
Ông hỏi vợ.
Bà đứng dậy và gấp đồ đan của mình lại.
"Vâng, về ," bà trả lời.
“Vẫn còn sớm để đi ngủ phải
không?” bác sĩ nói.
Bà Davidson giải thích: “Chúng
tôi có rất nhiều việc phải đọc. "Dù chúng tôi ở đâu, chúng tôi cũng đọc một
chương Kinh thánh trước khi đi ngủ và chúng tôi đọc những lời chú giải nữa ông ạ, và thảo luận kỹ
lưỡng về nó. Đó là một sự rèn luyện tuyệt vời cho tâm trí."
Hai vợ chồng chia tay . Bác sĩ
và bà Macphail bị bỏ lại một mình. Trong hai hoặc ba phút họ không nói chuyện.
“ Anh nghĩ anh
sẽ kiếm cỗ bài đánh chơi một lát ,” cuối cùng bác sĩ nói.
Bà Macphail nhìn ông do dự. Cuộc
trò chuyện nhà Davidson khiến bà hơi khó chịu, nhưng bà không muốn nói rằng bà
nghĩ tốt hơn là họ không nên chơi bài khi nhà Davidson có thể đến bất cứ lúc
nào. Bác sĩ Macphail trở về với cỗ bài và bà nhìn ông chơi một mình , mặc dù với
cảm giác tội lỗi mơ hồ, trong khi ông cố gắng kiên nhẫn. Bên dưới âm thanh vui
vẻ vẫn tiếp tục.
Ngày hôm sau mọi chuyện đã ổn,
và gia đình Macphail, bị buộc phải dành hai tuần nhàn rỗi ở Pago-Pago, bắt đầu
cố gắng làm mọi việc tốt nhất. Họ đi xuống bến cảng và lấy ra khỏi rương một số
sách. Ông chồng đi thăm bác sĩ phẫu thuật, giám đốc p của bệnh viện hải quân và
cùng ông đi quanh phòng của bệnh viện . Họ
đến chào ông thống đốc mà không gặp nên để lại thiếp. Họ gặp cô Thompson
trên đường. Bác sĩ cởi mũ ra chào và cô nói "Chào bác sĩ." bằng một
giọng lớn và vui vẻ. Cô ấy vẫn ăn mặc như ngày hôm trước, trong chiếc váy dài
màu trắng, đôi bốt trắng sáng bóng với giày cao gót, đôi chân mập mạp nhô ra
phía trên, là những điều kỳ lạ trong khung cảnh kỳ lạ đó.
Bà Macphail nói: “Tôi phải nói rằng
cô ấy ăn mặc không phù hợp cho lắm”. "Cô ấy trông thật thô bỉ."
Khi họ trở về nhà, cô đang ở
ngoài hiên chơi với một trong những đứa con da đen của người lái buôn.
“Nói một lời với cô ấy đi,” bác
sĩ Macphail thì thầm với vợ. “Cô ấy ở đây một mình, và có vẻ như không tốt chút
nào nếu bỏ qua cô ấy.”
Bà Macphail tuy nhút nhát nhưng
có thói quen làm theo những gì chồng bảo.
“Tôi nghĩ chúng ta là những người
cùng trọ ở đây,” cô nói, có vẻ hơi ngốc nghếch.
“Thật tệ hại phải không, bị nhốt
trong một cái chuồng ngựa như thế này?”
cô Thompson trả lời. "Và họ nói với tôi rằng tôi thật may mắn khi có được
một căn phòng. Tôi không thấy mình đang sống trong một ngôi nhà bản xứ, và đó
là điều mà một số người phải làm. Tôi không biết tại sao họ không cất khách sạn.
"
Họ nói với nhau thêm vài lời. Cô
Thompson, người ồn ào và lắm mồm, rõ ràng là khá sẵn lòng buôn chuyện, nhưng bà
Macphail vốn là người kém nói chuyện phiếm và ngay sau đó bà nói:
"Ồ, tôi nghĩ chúng ta phải
lên phòng ."
Vào buổi tối, tới bữa cơm ,
Davidson bước vào nói:
"Tôi thấy người phụ nữ ở tầng
dưới có vài thủy thủ đang ngồi ở đó. Tôi không biết làm sao cô ấy quen được với
họ."
Bà Davidson nói: “ Cô ấy không
khó tính lắm”.
Tất cả họ đều khá mệt mỏi sau một
ngày nhàn rỗi.
Bác sĩ Macphail thở dài : “Nếu
kéo dài hai tuần như thế này, tôi không biết cuối cùng chúng ta sẽ cảm thấy thế
nào”.
Nhà truyền giáo trả lời: “Điều
duy nhất cần làm là chia nhỏ thời gian trong ngày cho những hoạt động khác
nhau”. “Tôi sẽ dành một số giờ nhất định để học và một số giờ nhất định để tập
thể dục, dù trời mưa hay nắng - vào mùa mưa bạn không thể để ý đến mưa - và một
số giờ nhất định để giải trí."
Bác sĩ Macphail nhìn người bạn đồng
hành của mình không tin tưởng lắm . Chương trình của Davidson quá nặng đối với
ông . Họ lại đang ăn món bít tết Hamburger. Có vẻ như đó là món ăn duy nhất mà
người đầu bếp biết cách làm. Sau đó bên dưới máy hát bắt đầu.
Những vị khách của cô Thompson
đang cùng hòa vào một bài hát nổi tiếng và ngay sau đó họ cũng nghe thấy giọng
cô khàn khàn và to. Có rất nhiều tiếng la hét và cười đùa. Bốn người ở tầng
trên, cố gắng bắt chuyện, bất chấp chính mình lắng nghe tiếng leng keng của ly
rượu và tiếng ghế cọ vào nhau. Rõ ràng có nhiều người hơn đã đến. Cô Thompson
đang tổ chức một bữa tiệc.
Bà Macphail nói: “Tôi tự hỏi làm
thế nào mà cô ấy có thể đưa tất cả chúng vào được,” đột nhiên xen vào cuộc trò
chuyện y tế giữa nhà truyền giáo và chồng bà.
Nó cho thấy suy nghĩ của cô đang
lang thang ở đâu. Vẻ mặt Davidson co giật chứng tỏ rằng dù ông nói về những điều
khoa học nhưng tâm trí ông vẫn bận rộn về cùng một hướng. Đột nhiên, trong khi
bác sĩ đang truyền đạt một số kinh nghiệm thực hành ở mặt trận Flanders, khá
thuận lợi, anh ta đứng bật dậy và hét lên.
“Có chuyện gì thế ?” bà Davidson
hỏi.
"Tất nhiên! Tôi chưa bao giờ
nghĩ đến điều đó. Cái đó ở Iwelei ra
mà! “
“ Vô lý .”
“ Cô ấy lên tàu ở Honolulu. Đó là điều hiển nhiên. Và cô ấy đang tiếp tục
kiếm ăn ở đây."
Anh ta thốt ra lời cuối cùng với vẻ phẫn nộ.
"Iwelei là gì?" bà Macphail hỏi.
Ông hướng đôi mắt u ám về phía cô và giọng run lên vì kinh hãi.
"Điểm dịch bệnh ở Honolulu. Khu đèn đỏ. Đó là vết nhơ đối với nền văn
minh của chúng ta."
Iwelei ở rìa thành phố. Bạn đi dọc những con phố ven cảng, trong bóng tối,
băng qua một cây cầu ọp ẹp, cho đến khi bạn đến một con đường vắng, đầy ổ gà ,
rồi đột nhiên tới một khu có đèn sáng trưng . Mỗi bên đường đều có chỗ đậu xe
hơi , có những quán rượu hào nhoáng và sáng sủa, mỗi quán ồn ào với cây đàn
piano cơ, có tiệm cắt tóc và tiệm bán thuốc lá. Có một sự khuấy động trong
không khí và một cảm giác vui tươi chờ đợi.
Bạn rẽ vào một con hẻm hẹp, bên phải hoặc bên trái, vì con đường chia
Iwelei thành hai phần. Có những dãy nhà gỗ nhỏ được cắt tỉa gọn gàng và sơn màu
xanh lá cây, lối đi giữa chúng rộng rãi và thẳng tắp. Nó được bố trí giống như
một thành phố vườn. Với sự đều đặn đáng nể, trật tự và trang trọng, nó tạo ấn
tượng về sự kinh dị đầy mỉa mai; bởi vì chưa bao giờ việc tìm kiếm tình yêu lại
có thể được hệ thống hóa và có trật tự như vậy. Các lối đi được chiếu sáng bằng
một ngọn đèn hiếm, nhưng chúng hẳn sẽ rất tối nếu không có ánh sáng phát ra từ
cửa sổ mở của các ngôi nhà một tầng. Đàn ông đi lang thang, nhìn những người phụ
nữ ngồi bên cửa sổ, đọc sách hoặc may vá, phần lớn không để ý đến những người
qua đường; và giống như những người phụ nữ, họ thuộc mọi quốc tịch. Có người Mỹ,
thủy thủ trên những con tàu ở cảng, những người nhập ngũ trên pháo hạm, say khướt,
và những người lính thuộc các trung đoàn, da trắng và da đen, đóng quân trên đảo;
có người Nhật đi theo đôi, ba người; Người Hawaii, người Trung Quốc mặc áo
choàng dài và người Philippines đội mũ lố bịch. Họ im lặng và như bị áp bức.
Tình dục sao mà tẻ.
Davidson kịch liệt kêu lên: “ Đó là ổ truỵ lạc gây phẫn nộ nhất ở Thái Bình Dương. Các nhà
truyền giáo đã vận động chống lại nó trong nhiều năm và cuối cùng báo chí địa
phương đã đưa tin về nó. Cảnh sát không chịu diệt . Họ viện lẽ rằng thói xấu là không thể tránh khỏi và do
đó điều tốt nhất là khoanh vùng và kiểm soát nó. Sự thật là họ đã được trả tiền.
Họ được trả tiền bởi những người chủ quán rượu, bởi những kẻ bắt nạt, bởi chính
những người phụ nữ. Cuối cùng họ buộc phải hành động ."
Bác sĩ Macphail nói: “Tôi đã đọc về nó trên các tờ báo ở Honolulu.
"Iwelei, với tội lỗi và sự xấu hổ của nó, đã không còn tồn tại vào
đúng ngày chúng tôi đến. Toàn bộ dân chúng bị đưa ra toà. Tôi không hiểu tại
sao tôi lại không hiểu ngay người phụ nữ đó là ai."
Bà Macphail nói: "Bây giờ ông bắt đầu nói về chuyện đó tôi mới nhớ đã
nhìn thấy cô ấy lên tàu chỉ vài phút trước khi con thuyền khởi hành. Tôi nhớ
lúc đó tôi đã nghĩ rằng cô ấy không
lương thiện ."
"Sao cô ta dám tới đây!" Davidson phẫn nộ kêu lên.
"Tôi sẽ không cho phép điều đó."
Ông sải bước về phía cửa.
" Ông định làm gì?"
Macphail hỏi.
“ Bà muốn tôi làm cái gì? Tôi sẽ
dừng việc đó lại. Tôi sẽ không để chúng biến ngôi nhà này thành—thành…”
Ông tìm kiếm một từ ngữ để không
các quý bà mắc cỡ . Đôi mắt ông lấp lánh và khuôn mặt nhợt nhạt vẫn còn tái nhợt
trong cảm xúc.
Bác sĩ nói: “Có vẻ như có ba hoặc
bốn người đàn ông ở dưới đó”. “Anh không nghĩ việc đi vào lúc này là hơi vội
vàng sao?”
Nhà truyền giáo nhìn anh ta một
cách khinh thường và không nói một lời lao ra khỏi phòng.
Vợ ông nói: “ Ông biết rất ít về
ông Davidson nếu ông cho rằng nỗi sợ nguy hiểm cá nhân có thể ngăn cản anh ấy
thực hiện nghĩa vụ của mình”.
Bà ngồi chắp tay lo lắng, một vệt
ửng hồng trên gò má cao, lắng nghe chuyện gì sắp xảy ra bên dưới. Tất cả họ đều
lắng nghe. Họ nghe thấy tiếng anh ta bước xuống cầu thang gỗ và mở cửa. Tiếng
hát đột ngột dừng lại, nhưng chiếc máy hát vẫn tiếp tục phát ra giai điệu thô tục
của nó. Họ nghe thấy giọng nói của Davidson và sau đó là tiếng của một vật nặng
rơi xuống. Âm nhạc dừng lại. Anh ta đã ném chiếc máy hát xuống sàn. Rồi họ lại
nghe thấy giọng của Davidson, họ không thể nghe rõ lời, rồi đến giọng của cô Thompson,
to và chói tai, rồi một tiếng ồn ào bối rối như thể nhiều người đang cùng nhau
hét to hết sức. Bà Davidson thở hổn hển một chút và nắm chặt tay hơn. Bác sĩ
Macphail ngập ngừng nhìn cô rồi nhìn vợ. Anh không muốn đi xuống, nhưng anh tự
hỏi liệu họ có mong đợi anh làm vậy không. Sau đó có điều gì đó giống như một vụ
ẩu đả. Tiếng ồn lúc này đã rõ ràng hơn. Có thể Davidson đã bị ném ra khỏi
phòng. Cánh cửa bị đóng sầm lại. Im lặng một lúc và họ lại nghe thấy tiếng
Davidson đi lên cầu thang. Anh ấy đi về phòng của mình.
“Tôi nghĩ tôi sẽ đến gặp anh ấy,”
bà Davidson nói.
Bà đứng dậy và đi ra .
“Nếu bà muốn tôi thì cứ gọi,” bà Macphail nói,
rồi khi người kia đi khỏi: “ Em hy vọng anh ấy không bị thương.”
“Tại sao anh ấy xen vào làm gì
?” Bác sĩ Macphail nói.
Họ ngồi im lặng trong một hoặc
hai phút, chiếc máy hát lại bắt đầu phát
một cách thách thức và những giọng nói chế giễu hét lên khàn khàn những lời của
một bài hát tục tĩu.
Ngày hôm sau bà Davidson xanh
xao và mệt mỏi. Bà ấy kêu đau đầu, trông
già nua và nhăn nheo. Bà nói với bà Macphail rằng nhà truyền giáo chưa hề
ngủ chút nào; đã qua đêm trong trạng thái kích động khủng khiếp và lúc năm giờ
đã đứng dậy và đi ra ngoài. Một ly bia đã được ném vào người ông và quần áo bị ố
và bốc mùi. Nhưng một ngọn lửa u ám bừng lên trong mắt bà Davidson khi bà nói về
cô Thompson.
“Cô ấy sẽ cay đắng hối tiếc cái
ngày cô ấy coi thường ông Davidson,” cô nói. "Ông Davidson có một trái tim
tuyệt vời và không ai gặp khó khăn đến với ông mà không được an ủi, nhưng ông
không thương xót tội lỗi, và khi cơn thịnh nộ chính đáng của ông nổi lên thì
ông thật khủng khiếp."
"Tại sao, anh ấy sẽ làm
gì?" bà Macphail hỏi.
"Tôi không biết, nhưng tôi
sẽ không đứng vào vị trí của con đó ."
Bà Macphail rùng mình. Có điều
gì đó thực sự đáng báo động trong thái độ quả quyết đắc thắng của người phụ nữ
nhỏ bé. Sáng hôm đó họ cùng nhau đi chơi và họ cùng nhau đi xuống cầu thang. Cửa
phòng cô Thompson mở và họ nhìn thấy cô mặc chiếc áo choàng tắm rách rưới đang
nấu món gì đó trên lò.
“Chào buổi sáng,” cô gọi. “Sáng
nay ông Davidson có khỏe hơn không?”
Họ đi ngang qua cô trong im lặng,
mũi hếch lên như không thấy gì . Tuy nhiên, họ đỏ mặt khi cô bật cười chế nhạo.
Bà Davidson đột ngột quay sang cô.
“ Sao dám ăn nói với tôi như vậy
,” cô hét lên. “Nếu chị xúc phạm tôi, tôi sẽ đuổi ra khỏi đây.”
"Này, tôi có mời ông Davidson đi cùng tôi
không?"
“Đừng trả lời cô ấy,” bà Macphail vội thì thầm.
Họ đi tiếp cho đến khi ra khỏi tầm
nghe.
“ Cô ấy thật trơ trẽn. “ bà Davidson thốt lên.
Cơn giận gần như khiến bà nghẹt
thở.
Và trên đường về nhà họ gặp cô
đang đi dạo về phía bến cảng. Cô ấy đã mặc đồ
rất bảnh bao . Chiếc mũ trắng to lớn với những bông hoa lòe loẹt thô tục
của cô ấy là một sự sỉ nhục. Cô vui vẻ gọi họ khi đi ngang qua, và một vài thủy
thủ Mỹ đang đứng đó cười toe toét khi các quý cô nhìn họ với ánh mắt lạnh lùng.
Họ bước vào ngay trước khi mưa bắt đầu rơi trở lại.
Bà Davidson nói với nụ cười
khinh bỉ cay đắng: “Tôi đoán cô ấy sẽ làm hỏng bộ quần áo đẹp của mình”.
Davidson không về cho đến khi họ
ăn được nửa bữa trưa. Người ướt đẫm, nhưng ông sẽ không thay quần áo . Ông ngồi
ủ rũ và im lặng, không chịu ăn quá một miếng, nhìn chằm chằm vào màn mưa xiên.
Khi bà Davidson kể cho ông nghe về hai lần họ gặp cô Thompson, ông không trả lời.
Nhà truyền giáo lại một cái kệ lấy
quyển Thánh Kinh, rồi ngồi vào bàn. Vì người ở vẫn chưa dọn bàn, ông đẩy ấm trà
ra xa, rồi bằng một giọng mạnh mẽ, trầm và vang, ông đọc chương về sự gặp gỡ của
Giê- su với dâm phụ.
- Bây giờ chúng ta quỳ xuống và
cầu nguyện cho cô em gái Sadie Thompson
của chúng ta được sạch tội.
Ông hăng hái cầu nguyện rất lâu,
xin Chúa thương hại kẻ tội lỗi. Các bà ôm mặt cả quỳ xuống, còn ông Macphail gặp
lúc bất ngờ quá, nên vụng về và luống cuống,
cũng quỳ theo. Davidson cầu nguyện một cách hùng hồn:cảm xúc quá mạnh, nước mắt
tràn lên má. Mưa vẫn tuôn, tàn nhẫn tuôn hoài tuôn huỷ; hăng hái tuôn một cách
quái ác như loài người vậy.
Sau cùng ông ta ngừng, nghỉ một
lúc rồi bảo:
- Nào, bây giờ chúng ta đọc kinh
Lạy Cha.
Ông ta đứng dậy, ba người kia
làm theo. Bộ mặt nhợt nhạt của bà Davidson đã tươi ra, bình tĩnh lại. Ông bà
Macphail , trái hẳn thình lình thấy ngượng nghịu, không biết ngó phía nào.
Ông chồng nói:
Tôi xuống xem cô ấy ra sao
nhé.
Hơn mở cửa cho ông. Cô Thompson
khóc tỉ tê trong một chiếc ghế bành.
Ông Macphail la:
- Cô làm gì đó? Tôi đã bảo phải
nằm kia mà.
- Không thể nằm được ông ạ. Tôi
muốn thưa chuyện với ông Davidson .
- Tội nghiệp! Còn hi vọng gì nữa?
Không thể nào làm cho ông ấy cảm động được đâu.
- Ông ấy đã bảo tôi rằng nếu cho
người gọi thì ông ấy sẽ xuống .
Macphail ra hiệu cho chủ nhà:
"Mời ông ấy xuống!". Trong lúc Horn đi, ông ta ngồi đợi ở bên cạnh cô
Thompson , không nói năng gì hết. Davidson bước vào .
Cô Thompson nói:
- Xin lỗi ông, đã làm mất công
ông xuống.
- Tôi đợi cô gọi tôi. Tôi biết rằng
Chúa sẽ nghe lời cầu nguyện của tôi.
Họ chăm chú nhìn nhau một lúc, rồi
cô Thompson quay mặt đi, nói:
- Tôi đã xấu xa. Bây giờ tôi muốn
chuộc tội.
- Lạy Chúa! Lạy Chúa! Chúa đã nhận
lời cầu nguyện của chúng con . Rồi quay lại nói với hai người kia. Để cho tôi ở
lại đây một mình với cô ấy và cho nhà tôi hay rằng Chúa đã nghe lời cầu nguyện
của chúng ta.
Họ đi ra, khép cửa lại.
Horn bảo:
- Kỳ cục thật!
Đêm đó, bác sĩ trằn trọc mãi mới
ngủ được. Khi nghe tiếng chân Davidson lên cầu thang, ông ta ngó đồng hồ: hai
giờ khuya. Mà ông cố đạo vẫn chưa đi ngủ. Qua tấm kính, Macphail còn nghe tiếng
cầu nguyện, cho tới lúc mệt quá, thiếp đi mà không hay.
Sáng hôm sau, vẻ mặt nhà truyền giáo làm cho Macphail ngạc nhiên. Mệt nhọc,
xanh xao hơn trước nữa, nhưng cặp mắt sáng ngời, như có ngọn lửa thiêng nào
cháy ở trong lòng, nên mặt mày hớn hở lạ lùng.
Davidson bảo:
- Lúc nữa, ông làm ơn xuống coi
mạch giùm cho Sadie nhé? Tôi không nghĩ rằng cô ấy bình phục, nhưng linh hồn -
linh hồn cô ấy đã thay đổi hẳn.
Bác sĩ thấy uể oải, mất bình
tĩnh nói:
- Đêm qua, ông ở dưới đó khuya
quá.
- Phải, cô ấy đòi tôi ở lại, hễ
vắng tôi thì chịu không nổi.
Bực mình, Macphail có giọng mỉa
mai:
- Bây giờ ông có vẻ vui như mở hội
rồi.
Mắt Davidson sáng ngời vì khoái
chí.
- Chúa đã ban cho tôi một niềm
vui lớn. Đêm qua tôi đã được cái đặc ân dắt một Con Chiên lạc đàn về dâng cho
Chúa.
Cô Thompson lại ngồi thu mình trong cái ghế
bành ở giữa căn phòng lộn xộn. Giường không dọn. Quần áo cũng chẳng buồn thay,
vẫn bận chiếc áo ngủ cũ kỹ, và tóc thì quấn vội vàng như một mớ bòng bong. Cô
ta đã lấy khăn ướt chùi mặt nhưng mắt còn húp lên và còn vệt nước mắt. Coi mà
thảm hại.
Mệt mỏi, thất vọng, sợ sệt, cô
ta ngước mắt nhìn bác sĩ, vẻ ngây dại, hỏi:
- Ông Davidson đâu?
Macphail chua chát đáp:
- Nếu cô muốn, thì lát nữa ông ấy
xuống. Tôi vô thăm bệnh trạng của cô.
- Không sao. Tôi, tôi bình thường.
Ông đừng lo gì cả.
- Cô đã ăn uống gì chưa?
- Horn có mang cà phê lại cho tôi.
Cô ta lo lắng nhìn về phía cửa:
- Ông tin rằng ông ấy sắp xuống chứ? Có ông ấy gần, tôi thấy mọi sự đỡ ghê
rợn.
- Thứ ba cô vẫn phải xuống tàu chứ?
- Vâng. Ông ấy bảo phải vậy. Xin ông lên nói giùm để ông ấy xuống ngay tức
thì đi. Ông giúp tôi được việc gì đâu. Từ nay chỉ ông ấy cứu giúp được thôi.
Bác sĩ đáp:
- Được.
Trong ba ngày, trừ những bữa cơm là Davidson lên lầu gặp ba người kia còn
thì ở miết trong phòng Sadie Thompson . Macphail nhận thấy rằng ông ta ăn rất
ít.
Bà Davidson thương hại cho chồng:
- Nhà tôi kiệt sức mãi; không giữ gìn rồi thì đau ạ, nhưng có bao giờ ông ấy
biết giữ sức đâu.
Chính bà ta cũng xanh xao, mệt nhọc, bảo với Macphail rằng mình thiếu ngủ.
Ban đêm, ở phòng cô Thompson lên, nhà truyền giáo cầu nguyện cho tới khi mệt lả
mới thôi, vậy mà cũng không ngủ được lâu. Nằm xuống được một hai giờ rồi dậy
thay quần áo, đi dạo trên bờ biển. Ngủ thì một thấy những cái kỳ dị.
Bà Macphail kể:
- Sáng nay, ông ấy bảo tôi rằng ông ấy mộng thấy dãy núi Nebraska.
Bác sĩ Macphail bảo:
- Kỳ thật!
Ông Macphail nhớ lại có lần ngồi trên xe lửa đi ngang qua châu Mỹ, ngó qua
cửa sổ thấy dãy núi Nabraska. Núi đột khởi giữa một cánh đồng, tròn và nhẵn, tựa
những nấm hang chuột chũi khổng lồ. Ông ngạc nhiên, sao thấy nó giống vú đàn bà
quá.
Chính ông Davidson cũng không chịu được sự khích động đó, như nhờ một nỗi
hoan hỉ lạ lùng, ông chưa đến nỗi quỵ. Ông nhổ cho hết những rễ cuối cùng của tội
lỗi trong chỗ sâu kín nhất của lòng thiếu phụ.
Ông đọc kinh, tụng kinh với nàng.
Một hôm, trong bữa cơm tối, ông nói:
- Thực là mầu nhiệm. Đích là một sự phục sinh. Tâm hồn nàng trước kia tối
tăm như vậy, bây giờ trong trắng như tuyết trên trời mới rơi. Tôi thấy tôi hèn
mọn và sợ sệt. Sự cải tà đó thực đẹp đẽ. Tôi không đáng được sờ gấu áo nàng nữa.
Bác sĩ hỏi:
- Ông còn đủ can đảm để trục xuất cô ta về San Francisco nữa không? Ba năm
trong một nhà khám Hoa Kỳ. Tôi tưởng rằng ông có thể tránh cho cô ta được cái
khổ đó chứ.
- Này, ông không thấy điều đó cần thiết sao? Ông tưởng rằng lòng tôi không
chua xót vì nàng sao? Tôi yêu nàng như yêu vợ, yêu em gái tôi vậy. Suốt cái thời
nàng ngồi khám, nàng chịu những đau khổ nào thì tôi cũng chịu tất cả những đau
khổ ấy.
Bác sĩ bực mình thốt:
- Dóc tổ!
- Ông không hiểu tôi vì ông đui. Nàng đã có tội, thì bây giờ nàng phải chịu
khổ. Tôi biết nàng sẽ phải chịu những cảnh ra sao. Nàng sẽ đói, bị ngược đãi, bị
khinh bỉ. Tôi muốn rằng nàng nhận hình phạt của loài người như một sự hy sinh
cho Chúa. Tôi muốn nàng vui vẻ nhận nó. Rất ít kẻ gặp được cơ hội quý như vậy.
Chúa rất tốt và rất thương người.
Giọng Davidson run lên vì cảm động, ông ta chỉ còn lắp bắp được những lời nồng
nhiệt.
- Suốt ngày tôi cầu nguyện với nàng, và khi tôi rời nàng tôi cũng lại hết sức
cầu nguyện đức Kitô ban cho nàng ơn sủng đó. Tôi muốn làm cho nàng phát sinh
cái lòng khao khát chuộc tội, lòng khao khát nhiệt thành đến nỗi nếu tôi có đề
nghị cho nàng được tự do thì nàng cũng từ chối. Tôi muốn rằng hình phạt nghiêm
khắc là ngồi khám biến thành công quả mà nàng đem dâng ở chân Chúa kính yêu của
chúng ta.
Ngày giờ qua chậm chạp. Cả nhà
lo lắng về thiếu phụ khốn khổ đó và đang sống trong một sự khích động khác thường.
Nàng có vẻ như một kẻ sắp bị đem hy sinh trong một cuộc tế thần man dã và lưu
huyết. Sợ quá, nàng như bị tê liệt. Nàng không chịu cho ông Davidson xa nàng,
nên bám níu lấy ông như một kẻ nô lệ. Nàng khác nhiều, đọc kinh và tụng kinh.
Có lúc kiệt sức, không còn cảm giác nữa, nàng mong sao cho hình phạt mau tới, để
chấm dứt cái nỗi lo lắng hiện tại đó, chứ sống trong cảnh sợ sệt hoang mang này,
nàng chịu không nổi. Từ khi thấy mình tội lỗi, nàng không còn tự trọng nữa. Đầu
tóc rối bù, lúc nào cũng bận chiếc áo ngủ dơ dáy đã bốn ngày rồi không thay;
chân không đi vớ, nàng lê la trong cái phòng bề bộn, ngổn ngang.
Mưa vẫn tàn nhẫn cứ tiếp tục trút hoài. Mưa tới vậy thì nước trên trời phải
cạn rồi chứ, sao mà vẫn còn? Nặng và ngay, giọt mưa đập mãi trên mái tôn một
cách đều đều làm cho ta nổi xung lên. Cái gì cũng ẩm thấp, nhớp nháp. Tường hóa
mốc, mà giày đặt trên sàn cũng hóa mốc. Đêm trằn trọc, nghe tiếng muỗi vo ve mà
bực mình.
Bác sĩ nói:
- Nếu trời tạnh cho được một ngày thôi thì mọi sự hoàn hảo cả.
Ai nấy đều nóng lòng đợi ngày thứ ba, ngày mà chuyến tàu ở Sydney ghé bến rồi
đi San Francisco . Thần kinh căng thẳng quá, không chịu nổi nữa, Macphail hết
thương hại cho thiếu phụ, cũng hết oán giận nhà truyền giáo, chỉ mong thiếu phụ
đi đi cho rảnh. Ông ta có cảm tưởng rằng, tàu nhổ neo rồi, thì sẽ nhẹ hẳn người
đi. Một nhân viên của chính phủ sẽ tới dắt cô Sadie Thompson xuống tàu. Tối thứ
hai, thầy ấy lại cho cô ta hay mười một giờ trưa hôm sau phải sẵn sàng để đi.
Lúc đó Davidson ở bên cạnh nàng.
- Tôi sẽ lo việc đó cho. Tôi có ý đích thân đưa cô ấy xuống tàu.
Cô Thompson làm thinh.
Sau khi tắt nến, bác sĩ cẩn thận chui vô mùng, và thở dài một cách nhẹ
nhàng.
- Nhờ trời, thế là xong. Ngày mai, giờ này cô ả không còn ở đây nữa.
Bà bác sĩ cũng khoan khoái. Bà ấy nói rằng ông chồng chỉ còn là một cái
bóng của thời trước. Người đàn bà đó thay đổi hẳn.
- Ai thay đổi hẳn?
- Cô Sadie. Trước kia tôi không thể tin như vậy được. Hóa ra dốc lòng thờ
Chúa…
Ông chồng không đáp. Mệt quá, ông ta ngủ say hơn những ngày khác.
Sáng hôm sau, có ai nắm cánh tay của ông bác sĩ làm ông giật mình tỉnh dậy.
Horn đứng bên cạnh giường. Một ngón tay đặt trên môi, hắn ra hiệu cho ông cứ
yên lặng đi theo hắn. Mọi khi hắn bận một bộ quần áo vải đã sờn, lần này hắn đi
chân không, và chỉ quấn một chiếc lava- lava. Bác sĩ bước xuống sàn, thấy mình
hắn xăm rất nhiều, có vẻ man rợ. Hắn chỉ về phía hiên, ông ta theo hắn ra đó.
Hắn thì thầm:
- Phải im lặng. Có việc cần đến ông. Khoác áo rồi xỏ giày đi. Mau.
Bác sĩ nghĩ ngay rằng có chuyện gì xảy ra cho cô Thompson , hỏi:
- Cái gì vậy? Phải mang theo đồ nghề của tôi không?
- Mau lên. Xin ông mau lên.
Ông ta trở vô phòng, khoác một cái áo mưa ra ngoài bộ áo ngủ, xỏ chân vô một
đôi giày đế cao su, rồi trở ra hiên. Cả hai người xuống cầu thang. Cửa lớn đã mở,
năm sáu thổ dân đứng ở đó.
Bác sĩ lại hỏi:
- Cái gì vậy?
Horn đáp:
- Đi.
Họ băng qua đường, tới bãi biển. Nhóm thổ
dân theo gót họ. Ở mí nước, một đám người bản xứ vây chung quanh một cái gì.
Khi hai người chạy lại. Hơn đẩy ông ta tiến tới. Và ông thấy xác Davidson , nửa
dưới nước, nửa trên cạn, ghê tởm. Vốn bình tĩnh trong cơn biến, ông ta cúi xuống,
lật cái thây lên. Cuống họng cắt một vết dài từ tai bên đây tới tai bên kia,
tay còn nắm chặt con dao cạo để cứa cổ.
Bác sĩ nói:
- Lạnh ngắt rồi. Chắc chết đã được
một lúc lâu.
- Một đứa trẻ đi làm ngang qua
thấy vậy báo cho tôi hay mới tức thì. Phải là một vụ tự tử không?
- Phải. Báo cho cảnh sát hay đi.
Horn nói vài tiếng bản xứ với
hai thanh niên.
Bác sĩ bảo:
- Cứ để yên vậy, đợi cảnh sát tới.
- Đừng có khiêng về nhà tôi. Tôi
không muốn chứa của đó đâu.
Bác sĩ nghiêm khắc:
- Nhà cầm quyền bảo sao thì làm
vậy. Nhưng tôi chắc sẽ đưa vào nhà xác.
Họ đứng yên đợi. Moi ở trong chiếc
lava- lava một gói thuốc. Hơn mời bác sĩ hút thuốc. Vừa hút, họ vừa nhìn thây
ma. Macphail không hiểu gì cả.
Horn hỏi:
- Theo ông, tại sao ông ấy lại tự
tử như vậy?
Bác sĩ nhún vai. Cảnh sát khiêng
một cái băng ca tới, một người lính thủy binh mang súng chỉ huy họ; tiếp theo,
hai sĩ quan và một y sĩ thủy binh tới. Họ làm mọi việc một cách rất lanh lẹ, thực
tế.
Một sĩ quan hỏi:
- Bà ta đâu?
- Có ông ở đây, thì tôi về thay
quần áo và cho bà Davidson hay tin. Nên sửa soạn lại cái thây một chút rồi hãy
cho bà ấy thấy.
Viên y sĩ thủy quân đáp:
- Phải đấy.
Về tới phòng, Macphail thấy vợ
đã sẵn sàng rồi. Bà bảo chồng:
- Bà Davidson rất lo lắng về
tình cảnh ông ấy. Suốt đêm ông ta không ngủ. Bà nghe tiếng ông rời phòng cô
Thompson hồi hai giờ khuya, rồi đi ra đường. Nếu đi chơi thì bây giờ đã kiệt sức
hẳn rồi.
Bác sĩ kể chuyện cho vợ nghe và
nhờ vọ báo tin cho bà Davidson .
- Nhưng tại sao ông ta lại tự tử?
- Anh không biết.
- Em không thể báo tin đó cho bà
ấy được. Không thể được.
- Em phải làm, không được từ
nan.
Bà ra hoảng sợ, ngó chồng rồi đi
ra. Ông chồng nghe tiếng vợ ông vào phòng bà Davidson . Nghỉ ngơi một chút, để
bình tâm trở lại, rồi ông ta rửa mặt, thay quần áo, ngồi ở giường, đợi vợ. Bà vợ
trở về, bảo:
- Bà ấy muốn đi coi.
- Người ta đã chở lại nhà xác.
Chúng ta nên cùng đi với bà ấy. Bà ta xúc động lắm không?
- Em thấy bà ấy như chết điếng.
Không khóc mà run như cầy sấy.
- Nên đi ngay thôi.
Nghe tiếng họ gõ cửa, bà
Davidson đi ra, mặt tái ngắt, nhưng mắt ráo hoảnh. Bác sĩ thấy thái độ đó thật
khác thường. Không ai nói với ai một lời. Họ yên lặng xuống đường. Tới nhà xác,
bà Davidson bảo:
Ông bà để tôi vô một mình.
Họ đứng sang một bên. Một người bản xứ mở cửa
cho bà và đóng lại. Họ ngồi xuống và chờ đợi. Một hoặc hai người đàn ông da trắng
đến nói chuyện nhỏ với họ. Bác sĩ Macphail kể lại cho họ nghe những gì ông biết
về thảm kịch. Cuối cùng cánh cửa nhẹ nhàng mở ra và bà Davidson bước ra. Sự im
lặng bao trùm họ.
“ Tôi đã sẵn sàng quay lại bây giờ,” bà
nói.
Giọng bà khô và cứng rắn. Bác sĩ Macphail
không thể hiểu được ánh mắt của cô ấy. Khuôn mặt nhợt nhạt nhưng rất nghiêm nghị,
họ bước chậm rãi quay lại, không nói một
lời, và cuối cùng họ đi tới khúc quanh phía bên kia thì thấy nhà . Bà Davidson
thở hổn hển và họ dừng lại một lúc. Một âm thanh đáng kinh ngạc đập vào tai họ.
Chiếc máy hát đã im lặng bấy lâu nay đang phát ra tiếng gào lên những bản nhạc
lạc điệu.
"Đó là cái gì vậy?" bà Macphail
kêu lên kinh hãi.
“Chúng ta đi tiếp thôi,” bà Davidson nói.
Họ bước lên các bậc thang và bước
vào hội trường. Cô Thompson đang đứng trước cửa nói chuyện với một thủy thủ. Một
sự thay đổi đột ngột diễn ra trong cô. Cô ấy không còn là kẻ hèn nhát đáng sợ của
những ngày sau rốt nữa. Cô ấy ăn mặc rất sang trọng, trong chiếc váy trắng, với
đôi bốt cao bóng loáng mà đôi chân mập mạp của cô ấy phồng lên trong đôi tất
cotton; mái tóc của cô ấy được chải chuốt cầu kỳ; và cô ấy đội chiếc mũ khổng lồ
phủ đầy những bông hoa lòe loẹt. Khuôn mặt cô được tô vẽ, lông mày đen đậm và
đôi môi đỏ tươi. Cô giữ mình đứng thẳng. Cô ấy là nữ hoàng khoe khoang mà họ đã
biết lúc đầu. Khi họ bước vào, cô phá lên cười lớn và giễu cợt; rồi khi bà
Davidson vô tình dừng lại, bà ngậm nước bọt vào miệng và nhổ. Bà Davidson co
rúm lại, hai vết đỏ chợt nổi lên trên má bà. Sau đó, cô lấy tay che mặt, bỏ chạy
và chạy nhanh lên cầu thang. Bác sĩ Macphail tỏ ra phẫn nộ. Ông đẩy người phụ nữ
vào phòng cô.
“Anh đang làm cái quái gì vậy?”
. “Dừng cái máy chết tiệt đó lại.”
Anh ta tiến tới gần và gỡ đĩa
hát ra. Cô quay sang anh.
"Nói đi, bác sĩ, đừng giở
trò đó ra với gái già này chứ . Ông đang làm cái quái gì trong phòng tôi vậy?"
" Muốn nói gì?" ông lớn
tiếng. " Muốn nói gì hả ?"
Ả ưỡn ngực lên. Không thể nào diễn
tả được vẻ khinh bỉ trong vẻ mặt của cô ấy hay sự căm ghét khinh thường trong
nét mặt, giọng nói của cô ấy.
" Bọn đàn ông các người ! Đồ
lợn bẩn thỉu! Bọn ông đều như nhau cả. Đồ
lợn! Đồ lợn!"
Bác sĩ Macphail rùng mình . Ông ấy
hiểu.
THÂN TRỌNG SƠN
dịch và giới thiệu
( tháng 9 / 2024 )
Nguồn:
https://americanliterature.com/author/william-somerset-maugham/short-story/rain/
