Hẹn
9 AM ở lầu 1 khu vực K. Đừng quên thẻ bệnh viện và căn cước của sở y tế cấp.
Bọn tôi hướng dẫn cách tắm xà phòng đặc biệt, sau đó không được mặc thứ gì vào
người ngoại trừ chiếc áo đặc thù của bệnh viện, trùm nón lưới và mang đôi vớ
bằng giấy mỏng. Leo lên giường nằm thư giãn, đeo vào cổ tay một cái vòng
plastic tóm gọn bệnh lý cùng những con số riêng tư khắc ghi ở trên đấy. Đo áp
huyết lần sau cùng, nhiệt kế ngậm dưới lưỡi, gắn 6 nụ có dây nhợ lòng thòng vào
ngực để đo điện tâm đồ. Lấy 3 ống máu rồi dán chặt mũi kim nằm nguyên vị trí ở
cánh tay. Chúng tôi sẽ tuyền xê-rum vào đó hoặc morphine hoặc những dược liệu
cần kíp khác. Mười phút nữa bạn sẽ được chuyển qua khu phẫu thuật.
Kim
đồng hồ di chuyển chậm hơn vận tốc trái tim đang gõ. 1 PM, giường con bệnh được
đẩy vào thang máy riêng, xuống tầng trệt. Ở đây nhiều ánh sáng, đèn đuốc một
phần, phần khác người ta lợp kính trong suốt, thấy mây bay thấy nắng chiếu thấy
cành lá những loài cây già tuổi đứng rung động bên ngoài sân bệnh viện. Đây là
khu vực cách ly với ngoại giới, bạn muốn đi qua những cánh cửa đóng mở tự động
bạn phải có một tấm thẻ nhựa đặc biệt. Người y tá lực lưỡng đặt xấp hồ sơ dày
cỡ 200 trang trên bụng “thân chủ”. Không lâu đâu, chừng nửa giờ, thông thường
là vậy. Anh ta ém được chiếc giường tân kỳ giá khoảng 5.000 đô-la vào chỗ thích
hợp. Sát hành lang có dán tấm poster: “Thông thường, cái bàn phím có nơi máy
điện toán bạn đang dùng chứa lắm vi trùng hơn một cái bồn cầu. Xin bạn vui lòng
rửa tay thật sạch trước khi tiếp xúc với bệnh nhân”.
Bệnh
nhân nằm lim dim, dát thân mỏng dính xuống mặt nệm bắt đầu nghe lạnh. Trong đầu
óc trống hoác tự dưng lộ ra câu của Bukowski: “Tôi mang cái chết trong túi áo
trái. Đôi khi tôi lấy nó ra và hỏi han: Chào cưng, dạo này cưng sao rồi? Hồi
nào thì cưng đến với ta? Ta sẽ sẵn sàng”. Một bóng người toàn thân màu xanh lục
lướt êm tới đứng cạnh giường. Xin chào. Bạn muốn tôi dùng tiếng Anh hay Pháp
ngữ? Tôi là bác sĩ Hulk, phụ bác sĩ Zukor chịu trách nhiệm ca phẫu thuật này.
Bạn thấy sao rồi? Nón trùm đầu, khẩu trang đã móc sợi dây vào một bên tai, đôi
mắt linh hoạt sau cặp kính cận nhìn xuống. Mức độ gây hiểm nguy chỉ lên tới 9%
thôi. Chúng tôi sẽ chích một liều thuốc tê vào sau lưng bạn và dự trù thời gian
sẽ kéo dài trong 2 giờ. Với năm ngón to khoẻ của một người quen sử dụng dao
kéo, bác sĩ Hulk bắt tay “thân chủ”. Chiếc găng cao su mỏng chẳng ngăn được
nhiệt lượng từ bàn tay ấy lan toả ra. Trấn an, vỗ về và tự hứa sẽ làm tốt với
khả năng mình có. Họ có tủi thân không, khi được đi thực tế ở Việt Nam để nhìn
thấy thứ văn hoá phong bì. Tiền trao cháo múc. Đừng rên la làm gì cho chóng
đuối sức. Hai trăm đô la thôi mờ, bộ kiếm không ra hở. Đừng có vu oan rằng thì
nà bọn tớ thấy chết không kíu nhé!
Một,
hai, ba. Họ cùng đếm số để động tác có được sự ăn ý. Bốn người ở bốn góc đã
nhấc hỏng tấm chăn lên và đặt nhẹ nhàng con bệnh qua một chiếc giường khác.
Trước đó họ đã tháo những dây nhợ cột cứng cái thây bất động để tiện cho việc
mổ xẻ. Họ liền tay đắp lên ba tấm chăn vừa hấp nóng vào cơ thể lạnh như một
tảng băng, khói bốc mờ cùng lần với ý thức vụt hiện tới: Mình vừa trôi qua dòng
nước đen, được tấp vào bờ sinh tồn. Một ống nhựa đun vào mũi: Bạn cần thở
oxygen. Chuyền xê-rum cùng với một liều morphine làm chận cơn đau. Bọn tôi sẽ
chuyển bạn ra nằm phòng hồi sức, chừng nào bạn ngo ngoe được những ngón chân,
bạn cảm được tay tôi đang sờ nắn da thịt bạn, khi ấy chúng tôi hẳn mang bạn lên
phòng cho y tá chăm nom. Khoảng nửa giờ sau chúng tôi sẽ đặt một tấm bảng dưới
lưng bạn để chụp x-ray. Hiện tại bạn cần phải uống thật nhiều nước lạnh vào, đi
kèm với viên Xarelto, viên oxycodone và 2 viên novo-gesic. Mọi chuyện tiến
triển tốt đẹp, gắng tỉnh dưỡng nhé, chóng hồi phục thôi. Bác sĩ Zukor nói. Tay
dong cao rồi quay lưng đi. Ông ấy là một người Do Thái tài ba, trưởng khoa điều
trị chữa lành mọi cấp độ chấn thương về gãy xương.
Đợi
sắp xếp đâu ra đó, chiếc giường được đằng vân giá vũ lên tận lầu 8. Phòng 820
giường C. Phòng trọ trong ba ngày, hoàn toàn miễn phí; chừng nào bạn muốn một
không gian yên tĩnh, riêng lẻ, có điện thoại bàn có truyền hình đã gắn cable
thì bạn phải chi trả một khoảng tiền nhất định. Đi máy bay bạn ngồi ghế ở hạng
tiết kiệm thì hẳn chớ so đo với hạng nhất, hạng thương gia các thứ. Giường C
đặt nằm trong cùng, kéo tấm màn cửa sang bên sẽ bắt gặp một vầng trăng nhạt
hiện lẻ loi trên khu phố lắm đốm đèn màu nhấp nháy. Thoảng có mùi thơm đẩy đưa:
Gắng ăn đôi ba múi cho ngọt cần cổ. Quýt này của Tây Ban Nha chứ không phải của
Maroc đâu. Người đàn bà ngồi bên giường B đang lột vỏ và từ tốn đút cho gã đàn
ông sắc mặt tiều tuỵ nhác chơi thấy rõ. Thấy sao? Thích thì ngày mai em sẽ mua
thêm.
Đứa
nằm giường C trông sang, lẩm bẩm bốn câu thơ của Thiền sư Viên Thành:
“Ngọt
ngào không rõ đặng trong lòng
Rõ
đặng trong lòng biết đục trong
Biết
đục trong hãy xin nếm thử
Hãy
xin nếm thử ngọt ngào không?”
Đôi
khi chẳng cần được ăn quýt, chỉ ngó ra cử chỉ đầy quan hoài của tha nhân cũng
đủ khiến mình nếm được chất ngọt ngào sóng sánh trong tình người chia sẻ. Ở chỗ
trồng nhiều khế ngọt con bệnh dễ thác vì mãi nghe bác sĩ lẫn y tá thay phiên
đay nghiến, tủi thân lắm, đớn đau lắm; chưa kể có nhiều trường hợp gãy chân
phải chữa chân trái hoặc buồn tay đem cưa cụt cho khoẻ trí. Suốt đời không cách
gì gạn đục khơi trong được. Cái nước mình nó vốn thế! Một người đứng tuổi có
học vị cao đã “phát ngôn linh tinh” như vậy.
Chào
buổi tối. Thấy đỡ chưa? Tôi mang tới cho bạn bốn viên thuốc. Một thứ chống
nhiễm trùng, một viên chống táo bón, một liều morphine nhẹ và một viên giúp bạn
chóng ngủ. Ở đầu giường có cái nút đỏ, bạn bấm nút hồi nào bạn muốn được sự
giúp đỡ, y tá trực sẽ chạy vào giúp bạn. Những cái nút màu xanh còn lại là điều
khiển chiếc giường thay đổi vị trí sao cho bạn thấy thoải mái khi đặt lưng. Cái
bình nhựa kia là để bạn tiểu tiện vào mà không cần phải ngồi dậy. Điểm tâm ngày
mai bắt đầu vào 7.30, ngày ba bữa và thực đơn luôn thay đổi, bạn có quyền lựa
chọn nếu bạn chẳng ăn được một vài thứ. Cái nút nhựa này để thay đổi độ sáng
tối của ngọn đèn, bấm ba lần thì đèn nhắm mắt. Chúc ngủ ngon. Bà y tá đi ra rồi
kéo tấm màn vải che bít giang sơn 820 C.
Bềnh
bồng, có thể do phản ứng của lắm loại thuốc gây ra. Chẳng thấy đau, cũng không
mang cảm giác chóng mặt hoặc kiệt sức. Thứ trạng thái nửa mê nửa tỉnh, không
thèm khát một thứ gì, xuôi tay, buông trôi. Ba ngọn đèn sáng xanh trên trần vẫn ngó xuống và rồi mí
mắt đóng màn, chòng chành:
“Con
đò dịch đít sang ngang
Bên
kia có một cái làng thò ra”.
Hình
như thơ của Bút Tre, vẽ ra một cảnh sắc quen thuộc, và dễ thương mà chẳng ai
nhìn thấy. Muốn tới cái sự thò ra kia tiên khởi ta phải dịch đít. Sang sông
phải luỵ đò là vì vậy. Trước đây, muốn về thăm làng ta phải bỏ công theo dõi
tin chiến sự, dò la để biết chốn quê xa có chút an toàn nào không? Một thuật
ngữ dùng ám chỉ: Vùng xôi đậu. Người làm chủ ban ngày, ma quỷ hiện hình lộng
hành ban đêm. Vì vậy ngủ lại đêm thì chẳng đặng nên muốn đi phải khởi hành giấc
sớm để chừng hai ba giờ chiều phải chóng khăn gói trở lại phố phường. Về làng
để nhận tiền chia lúa, để thăm lại mồ mả ông bà và được bà con trao quà: Cái
lồng tre nhốt một hai con sáo, hoặc chào mào, hoặc con chim cu có giọng hót lạ
thường. Nhưng đáng nhớ hơn cả là hình ảnh một người đàn bà bao giờ cũng tự
nguyện làm kẻ tiễn đưa. Một khuôn mặt buồn, ẩn dấu nhiều thua thiệt và chịu
đựng dài lâu, tuồng như suốt kiếp. Áo màu nâu, phai nhạt ở trên vai, ở tấm lưng
chẳng mấy khi khô. Tóc rối, mắt ướt, làn da ăn nắng gần tiệp với màu vải áo và
luôn nói với chất giọng gần như hụt hơi: Dạo đó chị lớn chừng 12 tuổi, mạ em
bắn tiếng về làng mong có người lên giúp đỡ. Chị là người được chọn, công việc
là phụ nấu ăn giặt giũ và chăm sóc em. Không hiểu sao, giữa chị em mình đã có
với nhau một sự gắn bó, đã thương yêu nhau. Chị bảo vệ em bằng tất cả sức mạnh
mà chị có, em tượng trưng cho mọi niềm vui mà chị được thu giữ trong suốt những
ngày xa quê. Mấy hôm mưa to gió lớn, chị đã ôm em, ru em ngủ bằng các câu
chuyện cổ tích đầy chắp vá. Và chị đã nhìn ra lòng quý mến mà em muốn dành
riêng cho chị. Muốn ăn cơm, em chỉ đồng ý cho riêng chị đút. Em sẽ ở dơ cho tới
chừng nào chỉ rảnh tay mang em ra giếng tắm rửa. Có nghĩa là em rất chướng, chỉ
có chị mới “đụng” được người em. Mọi người trong nhà đều thống nhất một cách
gọi: O Hường. Chỉ mình em, cá biệt kêu: Chị Hường ơi! Có thể chi tên Hồng,
nhưng người ngoài làng đa phần đều sợ thần linh quở phạt nên phải đọc trại ra.
Hoa đổi thành Huê. Màu đổi thành Mùi. Hôn đổi thành Hun… Và khuôn mặt dại khờ
của em đã được chị hun tới cả vạn lần. Không chắc đến lúc thành hôn, người nữ
phải hôn chồng kiểu đó. Ốt dột hoặc mắc cỡ hoặc ngó không thực lòng. Chẳng phải
chị mượn em để làm nháp đâu, chị thương em hơn cả thương người chồng mai sau
của chị. Và một ngày xấu trời, như một trang sau cùng cuốn tiểu thuyết siêu
hình thật khó đọc thông, chị Hường phải chịu về làng làm vợ một anh chàng nào
đó chưa hề biết tới, nghe qua. Trên đường đứt ruột phải băng qua, có người từng
đánh rơi lông ngỗng để làm dấu. Chị Hường chẳng có gì ngoài suối lệ mãi trút
xuống không kịp lau khô.
“Đừng
buông giọt mắt xuống sông
Anh
về dẫu chỉ đò không cũng chìm”.
Phải
sau này, thực trạng đó mới có người như Đồng Đức Bốn chứng thực được. Chị Hường
dịch đít sang ngang và cái làng kia đã thôi còn thò ra nữa. Chiến tranh đã nuốt
trọn lấy nó, thu cất riêng một nơi huý kỵ có tên gọi “đã giải phóng”. Con đò đã
thực sự chìm, mực sông cao hơn vì nó hứng lấy bao nước mắt của bá tánh trút
xuống. Nó thôi “nắng đục mưa trong” bởi bốn mùa triều cường duy mỗi màu đỏ lờ.
Uể oải xê dịch và từng có thời điểm là cửa ngõ giúp người ta trốn chạy ra bốn
phương ta bà, chết bỏ bể bỏ. Sông chẳng phải mang tên Bến Hải, cầu không dann
xưng Hiền Lương nhưng mọi chốn trên địa hình chữ S mãi còn đó một sự phân lìa,
đố kỵ và thù hằn có giữa hai phía con rồng, cháu tiên. Bắc Nam hai nhà.
Em
đừng sợ. Mỗi đêm chị cố gắng về ngồi bên em. Ác quỷ sẽ không thì thầm bên tai
được, cùng lắm chúng nó chỉ trốn dưới giường. Chị biết em chỉ nằm đây có ba
đêm, chừng đó cũng đủ để chị kể em nghe mọi thứ từ hôm chúng ta bị phân lìa.
Hãy xem như đây là chuyện cổ tích như ngày xưa chị thường mang ra kể, ru em ngủ.
Chị về làng lấy chồng, anh ấy là lính địa phương đóng quân ở quận lỵ bên kia
sông. Một hôm súng nổ vang trời, nghe nói cả trung đội anh không còn một người
sống sót. Quận lỵ bị xoá sổ chừng một tuần sau đó, “bọn ác ôn” bị giết sạch và
chị làm bà quả phụ từ dạo oan khiên nọ. Chị rất muốn vào thăm em nhưng không
tài nào cất chân ra khỏi địa bàn khắc nghiệt kia. Loay hoay, đói khổ, tù túng.
Cái bi kịch mà chúng ta phải nhận lấy, đó là một bọn người ngu dốt đã thắng
được, đè đầu cỡi cổ bọn có học thức. Hoặc vô luân đã đánh thắng sự tử tế. Người
chị đã tàn tạ, hiểu ở mọi nghĩa vậy mà vô phúc cũng lọt được vào mắt kẻ quyền
lực. Một tên xã trưởng đã công khai mang chị về dinh. Nơi treo đầy bằng ban
khen và là chốn từng làm hại bảy người đàn bà khác nhau. Người trầm mình dưới
sông, người tự nhiên vắng mặt chẳng rõ đi đâu, và chị thì bị xe ô tô con húc từ
đàng sau, rớt xuống ruộng để hai hôm sau mới có kẻ phát hiện một tử thi đang bị
trương phình, biến dạng và sắp phân huỷ.
Chào
buổi sáng. Một khay đựng thức ăn đặt xuống bàn. Người phục vụ nâng chiếc bàn
lên cao cho tới hồi mâm thức ăn nằm ngay ngắn trước bụng con bệnh. Cô ta bấm
nút cho chiếc giường bẻ gấp lại, từ nằm biến đổi tư thế sang ngồi với gối chống
lưng. OK, chúc ngon miệng. Bữa điểm tâm như một canh bạc lắc bầu cua. Tất cả
được dấu mặt trong ba cái tô lớn nhỏ khác biệt. Cất tay nè. Một lát bánh mì
nướng dùng với mức dâu hoặc margarine, một hộp thức ăn sấy khô d’avoine au miel
dùng với 200ml sữa tươi 2% chất béo. Một quả trứng gà luộc. Một hộp nước trái
táo. Một cốc cà phê, một gói đường cát. Dao, muỗng, nĩa được bọc trong tờ giấy
thấm dùng để lau miệng. Một thực đơn “hơi bị lạ”, chẳng mấy khi được ăn, dù sao
thì ở khu nhà bếp người ta đã có sẵn một công thức, và thứ nọ đi với thứ kia sẽ
cấu tạo thành 850 calories nếu bạn xơi hết. Chấm mút, ăn thỏ thẻ như con mèo
ốm, như thuở còn thơ vòi vĩnh bắt chị đút, dỗ dành tới khô hơi rát cổ em mới
ăn. Thức gì cũng thử qua, riêng quả trứng luộc thì dấu cất bên gối nằm, nguyên
vẹn. Đêm nay em sẽ thầm lặng bóc vỏ nó, một hai giờ sáng mang ra làm quà dâng
chị. Cả một đời lớn khôn trong cách trở, em sợ về làng em ngán ông kẹ em hãi
vi-xi vì thế chưa hề tạo cớ bày tỏ tới chị một chút tâm thành. Ngày đó Mạ nói:
O Hường hắn thương mi nhứt hạng! Và em đã cám ơn trời Phật đã tạo ra được một
nữ nhân “trời làm xa cách mấy con sông”, tuy ít ăn học, tuy quê mùa, tuy mang
phận ở đợ, nhưng con người chị là tổng hợp những gì tốt đẹp nhất mà sau này em
mới chứng nghiệm ra.
Bác
sĩ Zukor trở lại: Tôi theo dõi và vui với sự tiến triển khả quan về sức khoẻ
của bạn. Xem hình chụp, những gì được thay thế đều nằm đúng vị trí và mất chừng
sáu tuần bạn có thể đi lại bình thường. Trước khi xuất viện bạn sẽ qua một cuộc
thăm dò với các vị phụ trách vật lý trị liệu cũng như nhận lấy một cái toa liệt
kê những thứ thuốc phải mua. Nhà thương sẽ gửi y tá đến nhà bạn để thay bông
băng, chùi rửa vết mổ cũng như sẽ lấy sạch những cái mấu sắt ra nếu vết thương
đã khép miệng. Bạn sẽ có cái hẹn với tôi vào tháng sau. Bạn có câu hỏi nào
không? Tốt. Bắt tay nào: Chúc may mắn.
Một
thằng đàn ông quyền lực chỉ ngang tầm xã trưởng cũng đủ làm mưa làm gió một
khung trời nhỏ. Hắn hãm hiếp người đàn bà từng lấy chồng nguỵ quân. Chán chê,
muốn chùi sạch miệng sau khi ăn vụng, hắn lái xe ô tô con ủi thẳng vào bóng
người bất hạnh lẻ loi đi trên đường đê vắng. “Nếu được xét nghiệm, chắc chị
cũng bị gãy xương chậu giống em vậy. Chị đứng dậy không được và ruộng nước, và
bùn lầy, và giá rét, và cuộc đời ghẻ lạnh đang vây chặt lấy chị. Đầu óc chị
sáng suốt: Được chết như thế này có khi lại hơn, thôi đoạ đày giữa bể trầm
luân. Nhưng em, em đang sống ở cái thế giới đối nghịch hoàn toàn với chị, ý
nghĩa về sự sống luôn cao đẹp khi chung đụng cùng bao người tử tế. Khi yếu lòng
em hãy nghĩ về chị. Hãy gọi thầm: Chị Hường ơi! Và rồi bóng ma của quá khứ sẽ
hiện sát bên em, che chắn và bảo vệ em, vực em qua được bao khốn khó.
Trời
sang mùa, Thu ló dạng ở xa nhưng sớm đưa tay xua đuổi những hạn nực của nắng
hè. Bệnh viện có lắm kẻ đi thơ thẩn ngoài hành lang gió nhẹ, khí trời như góp
phần lấy đi từ cơ thể họ chút nặng nề khi di chuyển. Mặt họ bớt cau có, mà nghĩ
có ích gì nếu cứ mãi hậm hực về cảnh sống bất ưng? Vui hay buồn, chán ghét phẫn
hận hay vị tha mở lòng thụ hưởng thì đời sống vẫn một mực dửng dưng trôi qua.
Không gì khiến nó đổi thay được. Những cái chết lần lượt điểm danh đằng sau
những căn phòng với màn che trướng rũ. Và khu hộ sinh mỗi ngày có biết bao đứa
bé dong tay khóc ngấc khi chào đời. Nước ối và máu chảy lênh láng. Xin chúc
mừng, là con gái, bạn đã có sẵn tên cho cháu chưa? Coi kìa, cái mặt dễ ghét
quá!
Tên
Hường. Nguyễn Thị Hường. Nghe đặng không? Hường là Hồng. Hồng là Rose. La Vie
en Rose.
Kiếp
này đang mở Hường ơi
Đầu
nhang cháy tỏ em khơi đốm tàn
Chống
gậy đi ngược ngày vàng
Về
nơi cố xứ lộn hàng mộ bia
Đò
băng sông rộng làng kia
Gươm
đao quẳng xuống đành chia ngậm ngùi.
Sao,
khoẻ không? Xuất viện hồi nào? Khoẻ, đã hai hôm. Tôi trở lại vì đãng trí để
quên chiếc áo ấm trong tủ. Bạn nằm phòng nào nhỉ? 820C. Ô, chỗ ấy đã có người
điền thế. Hy vọng giờ này mọi người đều thức. Cô giúp tôi được không, bởi đi
lại hơi khó khăn. Dễ thôi mà, ngồi xuống ghế nghỉ đi, chiếc áo màu gì? Màu xanh
nước biển, xanh đậm. Người y tá quay lưng, khoảng cách chừng 10 thước nhưng cô
mất hơn 15 phút mới trở lại. Mang bộ mặt không mấy vui: Tủ trống, chẳng có
chiếc áo nào cả và lạ kỳ một điều, có ai đã dấu thu một quả trứng gà luộc ở
trong. Bệnh nhân nằm giường 820C là một bà trung niên, bả than phiền là bệnh
viện này sao có lắm ma. Ở những nơi khác người ta treo đầy thánh giá trên vách,
như ở nhà thương trung ương chẳng hạn, như nhà thương “Con của Chúa” chẳng hạn…
Mất một chiếc áo. Bạn có cần khai báo không? Thôi khỏi, cám ơn sự sốt sắng của
Nathalie. Kỳ thật! Tôi nằm ở đó đúng ba đêm sao tôi chẳng được thấy ma nhỉ?
Suỵt! Đừng nói chuyện tầm phào. Lạy Chúa! Ca làm việc của tôi hôm nay kéo dài
tới nửa đêm. Thôi bye, chúc lành nhé.
Hồ
Đình Nghiêm
Montréal, 28.8.17