Thursday, March 28, 2019

1065. PABLO NERUDA (Nhà thơ Chi-lê, 1904-1973) Đêm nay tôi có thể viết những câu thơ buồn bã nhất - THÂN TRỌNG SƠN dịch và giới thiệu




Đêm nay tôi có thể viết những câu thơ buồn bã nhất
Viết, chẳng hạn, " Đêm, vô vàn tinh tú trên trời cao,
Từ chốn xa xôi, run rẩy, biếc xanh những vì sao."
Cơn gió đêm xoáy bầu trời và hát,

Đêm nay tôi có thể viết những câu thơ buồn bã nhất,
Tôi yêu nàng, và đôi lúc cũng được nàng đền đáp.
Có những đêm tựa đêm nay, tôi  ôm nàng trong vòng tay
Và hôn nàng biết bao lần dưới trời đêm vô tận.

Nàng đã yêu tôi và tôi cũng yêu nàng lắm,
Sao có thể không yêu đôi mắt nàng to tròn đăm đắm?

Đêm nay tôi có thể viết những câu thơ buồn bã nhất,
Nghĩ rằng tôi không có nàng. Nuối tiếc tôi đã mất nàng rồi.

Nghe đêm mênh mông, càng mênh mông hơn khi nàng vắng mặt
Và lời thơ rớt xuống hồn tựa sương rơi trên cỏ ướt

Nào có can chi khi tình tôi không giữ được nàng
Đêm đầy sao và nàng chẳng ở bên tôi.

Chỉ thế thôi. Chốn xa xôi có tiếng ai hát. Chốn xa xôi.
Lòng không thoả vì đã đánh mất nàng rồi.

Cũng tựa như đêm nào đã nhuộm trắng cỏ cây
Nhưng ta bây giờ đâu còn là đôi ta ngày trước.

Hẳn là tôi không còn yêu nàng nữa. Nhưng tôi đã yêu nàng biết mấy,
Giọng nói tôi nương làn gió để chạm đến tai nàng.

Thuộc về kẻ khác. Nàng sẽ thuộc về kẻ khác
Như đã thuộc về những nụ hôn của tôi trước đây,
Với giọng nói.  Với thân thể rạng ngời. Với đôi mắt vời vợi.

Tôi không còn yêu nàng nữa , hẳn thế rồi. Nhưng có lẽ tôi vẫn còn yêu
Yêu ngắn ngủi nhưng sao lãng quên dài lâu thế vậy.

Có những đêm giống thế này, tôi đã ôm nàng trong vòng tay
Và lòng tôi không thoả vì đã đánh mất nàng.
Cho dù đây là nỗi đau cuối nàng gây cho tôi,
Cho dù đây là lời thơ cuối tôi viết cho nàng.

THÂN TRỌNG SƠN
dịch và giới thiệu
( Trích Vingt poèmes d’amour et une chanson désespérée ).
Bản tiếng Pháp của André Bonhomme và Jean Marcenac.

Thi phẩm "Veinte poemas de amor y una cancion dêsperada" ( Hai mươi bài thơ tình và một bài ca tuyệt vọng ), xuất bản năm 1924, được cho là ông viết tặng người yêu đầu đời là Laura Arrue sau cuộc tình dang dở. Tập thơ nhắc đến tình yêu với nhiều uyển ngữ, ẩn dụ, nhắc đến người tình với thi vị mộng mơ và với cả trần tục đời thường, có hơi hướm tình dục, có mái tóc, làn da, nét môi, mà cũng có cả vú, ngực, đùi, háng! Pablo Neruda nhanh chóng nổi tiếng và tác phẩm liên tục được in lại hàng triệu bản. Chính tác giả cũng bày tỏ sự ngạc nhiên " không hiểu tại sao chỉ là những bài thơ Tình sầu, Tình buồn mà có nhiều người thích đến thế, mà có nhiều bạn đọc trẻ yêu thích đến thế. "

Tất cả 20 bài đều không có nhan đề, chỉ đánh số thứ tự. Để trích dẫn từng bài, người ta thường lấy câu thơ đầu tiên làm nhan đề.

JE PEUX ÉCRIRE LES VERS
LES PLUS TRISTES CETTE NUIT…

Je peux écrire les vers les plus tristes cette nuit.
Écrire, par exemple: « La nuit est étoilée
et les astres d’azur tremblent dans le lointain. »
Le vent de la nuit tourne dans le ciel et chante.

Je puis écrire les vers les plus tristes cette nuit.
Je l’aimais, et parfois elle aussi elle m’aima.
Les nuits comme cette nuit, je l’avais entre mes bras.
Je l’embrassai tant de fois sous le ciel, ciel infini.

Elle m’aima, et parfois moi aussi je l’ai aimée.
Comment n’aimerait-on pas ses grands yeux fixes.
Je peux écrire les vers les plus tristes cette nuit.
Penser que je ne l’ai pas. Regretter l’avoir perdue.

Entendre la nuit immense, et plus immense sans elle.
Et le vers tombe dans l’âme comme la rosée dans l’herbe.
Qu’importe que mon amour n’ait pas pu la retenir.
La nuit est pleine d’étoiles, elle n’est pas avec moi.

Voilà tout. Au loin on chante. C’est au loin.
Et mon âme est mécontente parce que je l’ai perdue.
Comme pour la rapprocher, c’est mon regard qui la cherche.
Et mon coeur aussi la cherche, elle n’est pas avec moi.

Et c’est bien la même nuit qui blanchit les mêmes arbres.
Mais nous autres, ceux d’alors, nous ne sommes plus les mêmes.
je ne l’aime plus, c’est vrai. Pourtant, combien je l’aimais.
Ma voix appelait le vent pour aller à son oreille.

A un autre. A un autre elle sera. Ainsi qu’avant mes baisers.
Avec sa voix, son corps clair. Avec ses yeux infinis.
je ne l’aime plus, c’est vrai, pourtant, peut-être je l’aime.
Il est si bref l’amour et l’oubli est si long.

C’était en des nuits pareilles, je l’avais entre mes bras
et mon âme est mécontente parce que je l’ai perdue.
Même si cette douleur est la dernière par elle
et même si ce poème est les derniers vers pour elle.

(traduit par André Bonhomme et Jean Marcenac)