2014. LÊ THỊ Ý Pleiku và kỷ niệm

Nhà thơ Lê Thị Ý

 

Tôi đến với Pleiku rất tình cờ, chỉ là một chuyến theo bà chị họ đi chơi.

 

Pleiku hấp dẫn tôi ngay từ lúc mới bước xuống phi trường.

Cơn lốc chùm lên toàn thân tôi lớp bụi đỏ. Ngồi trên chiếc xe nhà binh về thị xã qua con đường lồi lõm vết xe tăng, tôi bắt đầu cảm nhận cái không khí chiến tranh vây quanh.

 

Người đầu tiên chị Kim, bà chị họ tôi giới thiệu, là Đại úy Ngô Văn Hòa. Chị Kim chào hỏi xã giao với anh chị Hòa nơi cửa bếp. Tôi được mời vào phòng khách. Trước mặt tôi là cái bàn nhỏ, trên có một tập thơ.

 

Qua câu chuyện trong bữa cơm chiều, tôi được biết thêm là người quân nhân Ngô Văn Hòa chính là nhà thơ Anh Hoa, tác giả tập thơ mà tôi đã đọc.

 

Khí hậu Pleiku không thua gì khí hậu Đà Lạt nên chị Hòa đã hơn ba mươi mà còn má đỏ môi hồng, trông rất dễ thương.

Rồi từ tình cảm cảnh với người, người với người đã khiến tôi chọn Pleiku làm nơi lập nghiệp.

 

Pleiku rất nhỏ, nhỏ đến nỗi: “đi dăm phút đã về chốn cũ”. Phố xá không nhiều, Pleiku chỉ có vài ba quán ăn đặc biệt như Cơm Tám Thơm, Cơm Tàu Diệp Kính, Bún Bò nhà xác...

Chiều, tối mùa đông, dân Pleiku mà được tô bún bò nhà xác thì thật tuyệt! Tô bún bò do chủ tiệm người Huế nấu có đủ thịt bò, giò heo và đĩa rau tươi, ớt đỏ; hấp dẫn đến độ thực khách đã quên đi những đầu ngón chân hay mớ tóc thò ra ngoài chiếc poncho đang nằm đợi ở nhà xác bên cạnh.

 

Không khí chiến tranh dần dần thấm vào hồn tôi. Những bài thơ nhỏ của tôi bắt đầu trải giàn trên giấy.

 

Sau những đêm Pleiku bị pháo kích, tôi nghĩ đến những người mẹ trẻ, những em thơ xấu số:

  

VÒNG TAY MẸ

  

Con vẫn trong vòng mẹ!

Hơi thở cố truyền sang

Thương con lay gọi khẽ

Nhưng chẳng thấy âm vang.

 

Con vẫn trong vòng mẹ!

Triền mi khép từ lâu,

Đôi môi không thể hé,

Cho tôi tiếng nói đầu.

 

Con vẫn trong vòng mẹ!

Tôi không biết là tôi

Ngắm con ngồi như thế,

Có xong được kiếp người.

 

Con vẫn trong vòng mẹ!

Thân thể vữa từ đây.

Thương con lòng như xé

Vùng quê hương lưu đầy.

 

Con vẫn trong vòng mẹ!

Bom đạn chẳng buông tha

Tình cha như trời bể

Ngàn đời ôm thây ma.

 

Đứa con hai lần chết!

Người mẹ trẻ lìa đời!

Quê hương hai tì vết!

Tiếng sông dài hỡi ơi!

 

Rồi qua tin những người lính Mỹ quân dịch rất trẻ chết trận nơi quê tôi, tôi như thấy được cả hình ảnh và tâm tình của những người mẹ của họ ở bên kia bờ đại dương:

  

NGƯỜI MẸ G.I.

  

Bên kia Thái Bình Dương

Mẹ mong con hồi hương,

Cho sầu nghiêng cánh đổ,

Trả lại con khung trường.

 

Bên kia Thái Bình Dương,

Từng chiều mong thư nhỏ,

Từng ngày xa người thương,

Chắc con giờ khốn khổ?

 

Rồi mẹ đau mẹ đau,

Chiếc khăn dài quấn cổ,

Tình yêu con ngút ngàn

Vượt trùng dương vẫn tỏ

 

Từng giờ sang tìm con,

Chiếc bình nghiêng khô mực

Năm tháng vẫn chưa tròn

Ôi hình hài đau nhức.

 

Một hôm nhận thư xa,

Báo tin con gửi quà,

Cùng tin con tử trận

Từ đồn con bay qua.

 

Rồi tiếng bay xé trời,

Diều hâu nghiêng cánh đợi

Rồi thân mẹ rã rời

Sân bay sầu vời vợi.

 

Thân con giờ cờ đậy.

Tim con đã không còn!

Xa quê từ độ ấy,

Con được gì hỡi con?

 

Tôi còn thấy những người con gái thèm yêu mà phải từ chối tình yêu:

  

 ”QUÊN ĐI ANH ƠI” 

 

Vâng từ đây dứt đường tơ

Xin đừng đến nữa chuyện xưa dấy buồn

Tin yêu anh đẫm cả hồn

Nào đâu dám tính dại khôn nỗi mình

Pleiku vang trải lung linh

Khuôn trăng, giải núi, chuyện tình lãng phai.

Em đi bóng đổ đường dài

Anh say binh nghiệp, ngày mai xá gì.

Không ngai cuồng bạo mà chi

Cho thân em tấy những tì vết xưa

Lời yêu anh hẳn là thừa

Tình yêu nhạt ánh sao thưa cuối trời

Nụ hôn không thắm làn môi

Đời em đã tắt tiếng cười từ lâu.

Xin đừng dằn vặt lẫn nhau

Quên đi anh nhé mộng đầu là mơ.

Chiếu sau làm lỡ thế cờ

Đời chưa trang điểm nên thơ thiếu vần.

Em từ đây sẽ gian truân.

Vòng tay khép kín tình xuân bẽ bàng

Đường Phan Thanh Giản mưa giăng

Cao nguyên phấn đỏ, con trăng trốn rồi.

Yêu thương không biết bao người!

Bây giời tôi vẫn là tôi lỡ làng.

Đã toan may áo sang ngang.

Ngờ đâu áo trắng, khăn tang cho tình.

Vị hôn phu vẫn hiển linh,

Đêm đêm ấp ủ khối tình dương gian.

 

Trong cái khốc liệt của chiến tranh, dù có tham lam yêu thương, lì lợm yêu thương đến khi mất còn khốn khổ, cay đắng trăm lần.

  

CHIẾN TRANH VÀ CUỘC TÌNH LỠ

  

Sau giấc ngủ dung nhan mình xa lạ

Tôi ngỡ ngàng nghe tên thoát từ môi

Dòng luân lưu máu đọng đã lâu rồi

Thân hủy diệt từng tế bào mất hút

Tuổi đời trôi theo thời gian vùn vụt

Vượt tầm tay nhân ảnh vật vờ bay

Vẫn là tôi thân con gái lưu đầy

Vùng tâm tưởng từng bàn tay triển lãm

Và tim tôi với tình yêu điên loạn

Ôi xa rồi lằn sáng tuổi mơ hoa

Ôi Bắc Ninh, quê hương đã nhạt nhòa

Và ngôi mộ người cha giờ cỏ mọc

Tôi ôm tôi, nghe tiếng mình bật khóc

Nỗi cô đơn đằng đẵng ngọn triền dâng.

Vùng bình yên không dừng bước một lần

Tôi thèm khát ngày Hòa Bình trở lại

Mái đầu xanh, vành khăn sô ngây dại

Long lanh màu chung thủy với tình lang

Tôi tiếc tôi không thấy được xác chàng

Nhưng yên ổn vẫn là niềm khát vọng.

 

Cuộc chiến này đây không còn lan rộng.

Cuộc chiến này đây, nòng thép lạnh tanh

Cho từng đêm tôi gọi khẽ tên anh

Âm vang lại lời thưa mừng đất nước

 

Sau giấc ngủ dung nhan mình đổi khác

Từ làn mi, đôi má đến bờ môi

Tôi thầm thì, tôi gọi mãi tên tôi

Âm thanh ngắn như cuộc tình thời chiến

Buổi sơ giao mình nghe như đã hẹn

Và hôm nay hai đứa đã rời nhau

Tôi vẫn tôi từng ga nhỏ cúi đầu

Và đêm lạnh nghe tim sầu nức nở.

 

Ngày anh đi cho cuộc tình ta lỡ

Tên người yêu gục chết một miền xa

Máu đào phun cho cây cỏ thăng hoa

Và Xương trắng làm hàng rào đất nước

Anh là ai, đôi chân mềm xuôi ngược?

Anh là ai, anh ôm lấy đất liền

Tôi lạc bước trong tình riêng tê tái.

 

Những mảnh tình đến trong tâm, trong thơ tôi chỉ một lần vội vã như thế!

 

Cái cảnh đào xoáy tâm hồn tôi, cõi thơ tôi, đã được nhạc sĩ Phạm Duy đồng cảm mà phổ “Thương Ca 1” của Lê Thị Ý thành bản nhạc “Tưởng Như Còn Người Yêu”

  

THƯƠNG CA 1

(Phạm Duy phổ nhạc với tựa đề TƯỞNG NHƯ CÒN NGƯỜI YÊU)

  

Ngày mai đi nhận xác chồng

Say đi để thấy mình không là mình.

Say đi cho rõ người tình,

Cuồng si thuở ấy, hiển linh bây giờ.

Cao nguyên hoang lạnh ơ hờ

Như môi góa phụ nhạt mờ dấu son.

Tình ta không thể vuông tròn,

Say đi mà tưởng như còn người yêu.

 

Phi cơ đáp xuống một chiều,

Khung mây bàng bạc mang nhiều xót xa

Dài hơi hát khúc Thương Ca,

Thân côi khép kín trong tà áo đen.

Chao ôi thèm nụ hôn quen,

Đêm đêm hẹn sẽ chong đèn chờ nhau.

Chiếc quan tài phủ cờ màu

Hằn lên ba vạch đỏ au phũ phàng.

Em không nhìn được xác chàng

Ai thêm lon giữa hai hàng nến trong?

Mùi hương cứ tưởng hơi chồng,

Nghĩa trang mà ngỡ thư phòng riêng ai.

 

Tôi đã xa Pleiku hơn bốn mươi năm, nhưng với tôi, hình ảnh những người góa phụ vật vã khóc than trong lúc nhận xác chồng như vừa mới hôm qua, như vừa mới buổi sáng...Và cuộc chiến tranh vừa qua của đất nước, vẫn mãi trong tâm, trong trí tôi và hẳn đó cũng là tâm trạng chung của những người dân Việt.

 

Có lẽ vì thế mà “Tưởng Như Còn Người Yêu”, cho đến ngày nay, vẫn còn được nhiều người nhớ tới, bởi vì, đó cũng là một phần đời, một phần đời đau thương ngút ngàn của chúng ta, những người dân Việt hiền hòa nhưng đã tình cờ phải đắm chìm trong một cuộc chiến thảm khốc của dân tộc!

  

Lê Thị Ý