Sau
năm 1954, Trần Huiền Ân thường có thơ đăng trên tuần báo Tuổi Xanh ở Sài Gòn,
trong đó có nhiều bài được soạn giả Bùi Văn Bảo sử dụng làm bài học thuộc lòng
cho học sinh lớp Bốn và Năm bậc tiểu học trong các bộ sách giáo khoa VIỆT NGỮ
TÂN THƯ (1961) và TÂN VIỆT VĂN (1964). Dưới đây là năm bài thơ chúng tôi sưu
tầm được từ những bộ sách nói trên.
QUÊ EM
Khi
khôn lớn rộng đường ra hải ngoại
Nếu
có người muốn biết rõ quê em
Mở
bản đồ, em sẽ chỉ người xem
“Đây
nước Việt bốn ngàn năm yêu quý…
Quê
em có núi rừng nung chính khí
Ngọn
Hoàng Liên cao chót vót trời xanh
Dãy
Trường Sơn như một bức liên thành
Chân
trải rộng miền Cao nguyên mầu mỡ…
Quê
em có hai cánh đồng vạn thuở
Vẫn
còn xanh thắm thiết Bắc Nam Trung
Dâng
lúa ngô nuôi nòi giống oai hùng
Mỗi
trang sử ghi một lần thắng lợi…
Quê
em có ba dòng sông chờ đợi
Hòa
vui trong lòng mẹ biển bao la
Bùn
Cửu Long giang, đất đỏ Nhị Hà
Pha
trộn nước cùng sông Hương trong suốt…
Quê
em đó… dáng hình như gầy guộc
Nhưng
biết bao nhiêu cảnh trí hữu tình
Để
ai qua cũng cảm thấy lòng mình
Quyến
luyến mãi và hẹn ngày trở lại…”
(1964)
TIẾNG MẸ
Những
buổi trưa hè thơ ấu xưa
Trời
hiu hiu gió nắng hanh vừa
Trong
vòng tay mẹ tôi say ngủ
Tiếng
hát hòa theo tiếng võng đưa…
Tiếng
mẹ hiền… ôi vạn mến thương
Tôi
mang tiếng hát mẹ lên đường
Khắp
lòng đất nước đâu đâu cũng
Gặp
khúc “Ơi Hời” nhạc cố hương…
Tiếng
mẹ hiền ơi, tiếng Việt ơi
Hai
mươi lăm triệu đội chung trời
Từ
Trung ra Bắc vào Nam vẫn
Tha
thiết hòa chung một giọng thôi…
Tiếng
mẹ hiền thơm ngát sử xanh
Văn
chương thơ phú đã xây thành
Đúc
hồn dân tộc nên gang thép
Vững
với rừng gươm lửa chiến tranh…
Tôi
dấn thân ra vạn dặm dài
Nằm
sương, gối gió, nếm chông gai
Diệt
trừ hung bạo, lo gìn giữ
Tiếng
Việt ngàn sau chẳng kém ai…
(1964)
TÔI YÊU
Từ
tấm bé một mối tình cao quý
Và
thiêng liêng ràng buộc lấy tâm hồn
Tôi
yêu lắm, ông bà cao niên kỷ
Chút
tháng ngày như bóng nắng hoàng hôn
Tôi
yêu mẹ từng đẻ đau mang nặng
Tôi
yêu cha cho cơm áo cửa nhà
Yêu
anh chị chung vui buồn mưa nắng
Yêu
họ hàng cô bác khắp gần xa
Tuổi
niên thiếu tôi yêu người lân lý
Yêu
thầy cô dạy dỗ để nên người
Yêu
bè bạn sách bài cùng chăm chỉ
Yêu
ngôi trường đầy lá thắm hoa tươi
Khi
khôn lớn, tôi yêu nòi giống Việt
Yêu
núi sông đầy gấm vóc vàng son
Tự
nghìn xưa bao anh hùng hào kiệt
Đã
mất đi cho đất nước mãi còn…
(1964)
HÈ GIÃ BIỆT
Trời
xanh mây trắng trôi tan tác
Xác
phượng lìa cành lác đác bay
Sông
núi chuyển mình thay nếp sống
Mùa
hè giã biệt đã về đây
Nhí
nhảnh tuổi thơ chào đón nắng
Tiếng
cười át cả giọng ve ca
Bờ
vai cánh phượng vương vương nhẹ
Tô
điểm thêm màu chiếc áo hoa
Phần
thưởng chiều nay em đón lãnh
Đùa
vui trong suốt buổi liên hoan
Rồi
mai muôn bước về muôn hướng
Nẻo
ngược đường xuôi… lắm rộn ràng
Riêng
trót đa sầu tôi ngẩn ngơ
Nhìn
em chạnh nhớ những ngày xưa
Ngày
xưa trong trắng vô tư ấy
Tìm
lại nơi đâu khéo ỡm ờ
Ôi
những ngày xưa dưới mái trường
Một
năm là biết mấy yêu thương
Tình
tôi hẹp quá, chưa ghi hết
Vạn
đóa hoa lòng vạn sắc hương
Chỉ
còn một bữa nữa mà thôi
Mai
cửa trường im khép lại rồi
Tàu
đến sân ga, tàu chuyển bánh
Mang
người ly cách đến ngàn nơi
Thôi
nhé, dù sao mình vẫn hẹn
Một
ngày hội ngộ ở tương lai
Hè
buồn, hè vắng, hè nhung nhớ
Không
cản tình ta đến trọn đời
(1959)
CHUYẾN ĐI DÀI
Tuổi niên thiếu vốn nhiều mơ lắm ước
Tôi đã nuôi trong trí chuyến đi dài
Biết bao giờ cho thỏa được lòng trai
Chân bé quá, không mang hài vạn dặm
Để ngày tháng vơi đôi phần thăm thẳm
Bản đồ đây tôi dự ước hành trình…
Giữa phương Nam biển dội sóng thanh bình
Tôi sẽ lấy Côn Sơn làm khởi điểm
Sau giây phút để tâm hồn mặc niệm
Lắng không gian nghe tiếng gọi tiền nhân
Đường thênh thang chí quyết cũng xem gần…
Đây Phú Quốc mùi quê hương tỏa rộng
Hà Tiên với cảnh non chùa thạch động
Kiên Giang còn Nhật Tảo sáng ngàn năm
Mắt cô em Cái Sắn tựa trăng rằm
Bao la quá ruộng Cà Mau xếp gợn
Thuyền độc mộc xuôi trên dòng Cái Lớn
Xuyên kênh đào về trẩy hội Tây Đô
Lòng Hậu Giang bát ngát tận đôi bờ
Cùng hẹn với sông Tiền trôi chậm rãi
Sen Đồng Tháp phơi màu tươi thắm mãi
Núi Điện Bà che rợp bóng tôn nghiêm
Trăng Sài Thành e thẹn dưới đèn đêm
Hai ngả nước ai Đồng Nai, Gia Định?
Bờ Long Hải chiều êm rây nắng tịnh
Bưởi Biên Hòa ngọt lịm khách miền xa
Trà B’Lao sưởi ấm nếp môi già
Đà Lạt gió quyện vầng mây thác nước
Rừng Ban Mê suối đờn nai khẽ bước
Buồm lao xao Phan Thiết rộn niềm vui
Ngọn Tháp Chàm cô quạnh tiếc ngày trôi
Tàu vạn quốc về Cam Ranh chen chúc
Thùy dương rủ Nha Trang thêm hiền thục
Đá Bia còn nguyên nét triện người xưa
Bãi Tam Quan cát mịn ấp chân dừa
Guồng xe tưới sông Trà gieo bụi trắng
Ngũ Hành ngắm mặt Hàn Giang phẳng lặng
Hải Vân đài cây vút tuyệt đường chim
Nửa khuya chuông Thiên Mụ vọng êm đềm
Cả Hương Ngự la đà theo nhịp trúc
Cầu Hiền Lương…
sẽ nối tình Nam Bắc
Xóa nhòa đi dòng phân cách thương đau
Từ Nam Quan cho đến mũi Cà Mau
Liền một dải
Và chuyến đi lại tiếp…
Men theo bóng dãy Trường Sơn trùng điệp
Sóng Thái Bình reo đón bước phiêu du
Qua Đèo Ngang nghe nhạc gió vi vu
Tới Thanh Hóa lúa vàng đùa trong nắng
Dân hoan lạc nhờ được mùa Nông Cống
Đem nén nhang vào lễ tạ Đền Sòng
Cầu Hàm Rồng chênh chếch bắc ngang sông
Trên dòng Mã nước in màu sông núi
Dìu dịu lúa non bình nguyên Nhị Thái
Tình ngọt ngào như nhãn trại Hưng Yên
Gió Đồ Sơn xua sóng bạc dịu hiền
Cửa Nam Triệu nước hai dòng mặn nhạt
Chiều Hạ Long mây vương tình man mác
Với chân trời sắc nước lẫn màu xanh
Sóng nhấp nhô vờn khe đá chông chênh
Thuyền nhẹ lướt, phải đây miền nước nhược?
Động Đầu Gỗ ánh chập chờn huyền hoặc
Hang Hanh nghe khoan nhặt nhạc âm vang
Đây Hòn Gai, đây Bái Tử, Hạ Long
Mà đâu bóng rồng thiêng sa hạ giới?
Núi Truyền Đăng thơ đề còn in mãi
Ngược sông Thương lên trẩy hội Tam Thanh
Chàng ra đi theo tiếng gọi quân hành
Để thiếp phải tháng năm trong mòn mỏi
Nàng Tô Thị đứng trông về biên ải
Ngàn năm còn chờ đợi bóng chinh phu
Chim Hà Giang buông nhịp hót “bắt cô”
Trên bến nước sông Lô còn tiếng hát
Nương bóng Hoàng Liên cây cao bóng mát
Rồi xuôi về theo sóng nước sông Hồng
Mây chịu tang Yên Bái có còn không?
Và Yên Thế còn tấm gương Đề Thám?
Bắc Ninh đẹp nhờ cảnh chùa Long Giáng
Sơn Tây buồn vì mây quyện Ba Vì
Đền Hùng mờ sương khói tỏa uy nghi
Non sông Việt nhờ tay ai dựng lập?
Sớm Hòa Bình, Chợ Bờ vui vẻ họp
Bến sông Đà dòng nước chảy cong cong
Tháng hai về xem trẩy hội chùa Hương
Hay trở bước lên thăm đền Thánh Gióng?
Về Hà Nội một ngày thu gió lộng
Cảnh núi Nùng sông Nhị dấu ngàn xưa
Sóng Hồ Tây gợn bởi bước Hai Bà
Hay là bởi trâu vàng xưa nhớ mẹ?
Đống Đa kia mồ chôn muôn vạn kẻ
Hồ Gươm còn thức ngủ bóng rùa thiêng?
Cầu Long Biên mấy nhịp bắc trường giang
Ô năm cửa mở đón chào lữ khách…
Đây Thăng Long bụi đường ta rũ sạch
Sống với lòng Đất Mẹ, với kiêu sa
Bàn tay vỗ nhịp ta ca
Ca tình sông núi chan hòa lòng trai
(1960)
Ghi chú: bài này viết chung với Yên Hà.