Sunday, December 24, 2023

3174. NGUYỄN XUÂN THIỆP Mùa đông qua phố.

BỐ CỤC MÙA ĐÔNG
Sơn dầu, 50cm x64cm - Tranh Đinh Trường Chinh

Em lên ngày mai

đường gió trăng cài

mong em từng giây

rộn ràng như ngây

ô hay mùa Đông

mà Xuân đã lâng lâng…

 

Câu hát Lê Uyên mở đầu ca khúc Một Ngày Vui Mùa Đông trong một chương trình ở Sài Gòn vừa nghe lại, giúp mình làm một cuộc phiếm du qua những con phố mùa đông với biết bao cảm xúc. Nay xin ghi ra đây vài đoạn ngắn gởi đến bạn bè dưới trời này.

 

Mùa Đông đã đến trong thành phố. Đêm, những ngôi nhà sáng đèn. Mọi người quây quần quanh bàn ăn hoặc bên lò sưởi. Vậy mà có gã làm thơ điên điên khùng khùng đi tìm một vầng trăng (điều này có thiệt, chứ không phải người viết phịa ra cho có vẻ cảm động và thêm phần lãng mạn).

 

Vâng. Đêm mùa Đông, có gã làm thơ đi tìm vầng trăng. Và gã đã gặp. Ngày xưa ở Vương phủ, gã thường thấy trăng trên ngọn sầu đông. Và rồi đạp xe qua nhà một người con gái để được nhìn mái tóc nàng thấp thoáng dưới ánh đèn. Chỉ có chừng nớ thôi mà về cảm động muốn chết.

 

Những năm còn là sinh viên trường Luật ở Sài Gòn, lòng chưa yêu ai, chỉ mơ màng theo một cô gặp trên chuyến xe buýt từ nhà thờ Tân Định về tới ngã tư Phú Nhuận. Hồi đó Nguyễn tôi nghèo lắm, ở nhờ nhà chú thím Lữ trong xóm Nguyễn Ngọc Sương, đâu có xe cộ gì, đi học bằng xe buýt. Do đó mà gặp được người đẹp. Nàng lớn hơn tui cỡ một hai tuổi. Đẹp ơi là đẹp. Tóc dài, mắt nâu lóng lánh, miệng như hoa hồng. Còn Nguyễn tui, trời ơi, chỉ là một thư sinh, mặt mày xanh lướt. Mỗi chiều, khoảng 5 rưỡi 6 giờ ở trường ra đón xe buýt về Phú Nhuận là gặp nàng trên xe. Hôm nào không gặp được là ngẩn ngơ buồn. Rồi đi lang thang qua những con phố không đèn để tìm một vầng trăng (?). Hạnh phúc đó rồi buồn khổ đó. Những hôm xe buýt chật, hai người được đứng sát nhau. Ôi, phê ơi là phê. Mùi tóc, mùi hương phấn da người đủ ngây ngất cho đêm về làm thơ. Ui, những chuyến xe buýt của thời xa xưa ấy sao mà êm đềm thơ mộng thế. Qua nhiều lần gặp nhau trên xe, nàng bắt đầu chú ý tới mình, mắt chớp chớp mỗi khi nhìn nhau. Thiệt đó, đúng như nàng Lâm Phi Anh (Lê Uyên) và ông Lộc trong bài hát: Vì trót yêu anh áo vai gầy không nỡ để quên mùa xuân, mùa xuân ái ân!...Và rồi cũng biết tên nàng là Hiền, làm ở bưu điện Sài Gòn. Có hôm len lén xuống xe theo Hiền vào trong ngõ xóm. Nàng đi tui theo sau/ tui không dám đi mau (thơ Nguyễn Nhược Pháp?) Thiệt là thơ mộng, phải đi qua cây cầu bắc ngang ao rau muống mới tới nhà nàng. Nhà thường thôi nhưng bởi có Hiền trong đó nên mình xem là thiên đường để đêm đêm học bài chưa xong cũng đi ngang qua tìm vầng trăng. Kết quả của những cơn mơ mộng và biếng nhác tụng cours là mình rớt ở năm thứ hai Luật, phải theo bạn về Mỹ Tho dạy học kiếm cơm. Một cuối tuần từ Mỹ Tho theo xe đò Minh Trung về vội vã tới nhà Hiền thì thấy nhà giăng đèn kết hoa đề hai chữ Vu Quy và Hiền thì mặc áo cô dâu đầu đội vương miện rực rỡ như Dương Quý Phi (nhưng không béo mập bằng). Thôi, thế là thôi, đêm đêm mình lại đi lang thang qua phố mùa Đông và hát một mình: Thuở ấy có em anh chưa từng buồn / chưa đi lang thang ngoài đường phố đêm khuya… (Thuở Ấó Có Em. Huỳnh Anh). Chuyện tình mùa Đông thật lãng xẹt vậy mà khi bị động viên vào quân trường mình viết thành truyện ngắn, giặm thêm mắm muối và phịa thêm là sau khi thất tình Nguyễn đã tình nguyện vào lính để tìm quên trong khói lửa. Truyện được đăng trên Nguyệt San Thủ Đức chớ bộ! Một bạn còn rất trẻ dáng bặm trợn cùng khóa tên Đức đọc xong khen nức nở sao giống chuyện tình và chuyện đời em thế!

 

Các bạn ơi, còn nhiều còn nhiều nữa những chiều những đêm qua phố mùa Đông tìm một vầng trăng và hơi ấm. Ở Sài Gòn, Mỹ Tho, Đà Lạt. Như một con bệnh, gã làm thơ lưu lãng này đúng là kẻ mộng du. Bây giờ, ở xứ người, nơi vùng đồng cỏ Texas, đêm mùa Đông như đêm nay trăng hiện ra trên hàng cây maple rụng lá. Trời thật trong, và giá rét căm căm. Gã quấn chặt chiếc khăn quàng cổ, đội chiếc nón dạ đi ra phố. Vừa đi vừa  thầm đọc một câu thơ của mình để tìm hơi ấm: Hỡi ôi. đốm lửa từ sinh diệt / cháy. tàn đông. mùa tuyết sắp qua… Và quả nhiên, gã đã tìm thấy hơi ấm ấy, không chỉ trong thơ của mình, mà cả trong âm nhạc của Lê Uyên Phương và tiếng hát Lê Uyên.

 

Ở đây, xin được nói một chút về ca khúc Một Ngày Vui Mùa Đông của Lộc. Ca khúc mà Lê Uyên nhắc lại khi nói về chàng. Câu chuyện xảy ra ở một nhà ga. Ga Đà Lạt. “Nhưng trên thềm ga / Chờ đến trăng tà…”  Đây là cuộc hội ngộ của hai người yêu nhau. “Ai như người yêu / Màu áo mây chiều…” Một cuộc tình vui, một khúc hát vui, cho dẫu sau này hai người chia tay nhau. Như âm vang  của nhạc Joseph Kosma và thơ Jacques Prévert trong Les Feuilles Mortes.

 

C’est une chanson qui nous ressemble.

Toi, tu m’aimais et je t’aimais

Et nous vivions tous deux ensemble,

Toi qui m’aimais, moi qui t’aimais.

Mais la vie sépare ceux qui s’aiment,

Tout doucement, sans faire de bruit

 

Một khúc hát vui, như hình ảnh của chúng ta, ôi những ngày xa xưa ấy, em yêu anh và anh yêu em. Hai chúng ta cùng vui sống. Nhưng rồi cuộc đời chia cách những kẻ yêu nhau, thật nhẹ nhàng, không gây tiếng động nào.

 

Mùa Đông qua phố. Tới đây, sẽ nhờ một ca sĩ của thành phố Dallas này, hát lại cho nghe Một Ngày Vui Mùa Đông để mình được sống lại một thời tuổi trẻ ở Huế, Sài Gòn và Đà Lạt. Ôi, mùa Đông qua phố, đi tìm vầng trăng. Nhưng còn không vầng trăng ngày ấy. Có ai cho tôi xin lại vầng trăng.


NGUYỄN XUÂN THIỆP